Анджэй Струміла

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Анджэй Струміла
польск.: Andrzej Strumiłło
Фатаграфія
Анджэй Струміла (2013)
Дата нараджэння 23 кастрычніка 1927(1927-10-23)[1] ці 23 кастрычніка 1928(1928-10-23)[2]
Месца нараджэння
Дата смерці 9 красавіка 2020(2020-04-09)[3]
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці мастак, паэт, пісьменнік, графік, рысавальнік, сцэнограф, фатограф, скульптар
Месца працы
Вучоба
Член у
Узнагароды
камандор ордэна Адраджэння Польшчы медаль «За заслугі ў культуры Gloria Artis»
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

А́нджэй Струмі́ла (польск.: Andrzej Strumiłło; 23 кастрычніка 1927[4], Вільня[5] — 9 красавіка 2020, Сувалкі[6]) — польскі мастак беларускага паходжання, графік, скульптар, фатограф, паэт, пісьменнік, сцэнограф. Лаўрэат залатога медаля «За заслугі ў культуры Gloria Artis»[7].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся 23 кастрычніка 1927 года ў Вільні[8]. Дзяцінства правёў у родным засценку маці — Суданах пад Свянцянамі[9]. Да Другой сусветнай вайны быў міністрантам у касцёле Святых Пятра і Паўла на Антокалі. Навучаўся ў Дзяржаўнай вышэйшай школе пластычных мастацтваў у Лодзі, а ў 1950 годзе атрымаў дыплом выпускніка Акадэміі прыгожых мастацтваў у Кракаве.

У 1949—1953 працаваў асістэнтам у абодвух вучылішчах. З 1956 года праектаваў выставачныя павільёны для Польскай гандлёвай палаты.

У 1977—1980 — кантрактны прафесар Кракаўскай АПМ, у 1987—1988 — выкладчык сувалкаўскай філіі Акадэміі каталіцкай тэалогіі. У 1982—1984 займаў пасаду кіраўніка графічнай майстэрні пры сакратарыяце Арганізацыі Аб’яднаных Нацый у Нью-Ёрку. Вярнуўшыся ў Польшчу, пасяліўся на Чорнай Ганчы, «каб быць бліжэй да Вільні»[4][9].

Памёр раніцай 9 красавіка 2020 года ў Сувалках[8]. 15 красавіка пасля жалобнай імшы, якую адслужылі ў касцёле Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў Віграх, урна з прахам мастака была пахаваная на парафіяльных могілках у Магдалянове[pl].

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Выдаў два зборнікі паэзіі: Moje і Jak. У 2008 годзе выйшаў збор артыкулаў і ілюстрацый Factum est (лац.: Стала так), а ў 2009 — «Ja. Poezje wybrane». Разам з Чэславам Мілашам і Томасам Венцлавам быў ініцыятарам выдання «Кнігі Вялікага Княства Літоўскага» — зборніку эсэ беларускіх, літоўскіх і польскіх аўтараў.

У 2008 годзе ў Сувалках адкрылася галерэя мастака, дзе выстаўленыя карціны, скульптуры, фотаздымкі і рысункі Анджэя Струмілы[10][11].

Дачыненні з Беларуссю[правіць | правіць зыходнік]

У Беларусі неаднаразова праходзілі выстаўкі Струмілы. Падчас сустрэчы са студэнтамі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў у 2017 годзе ён падкрэсліў, што з’яўляецца «грамадзянінам ВКЛ» і лічыць Беларусь сваёй Бацькаўшчынай.

" Беларусь, мінская зямля — гэта мая Бацькаўшчына. Мой дзед і мой бацька нарадзіліся ў Мінску. Я ў Мінску сам бываў, ёсць у мяне сябры, аўтары, дзеячы культуры. Беларуская мова вельмі блізкая майму сэрцу. "

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

Фільм «Сума» («Summa») беларускага рэжысёра Андрэя Куцілы пра Анджэя Струмілу прызнаны найлепшай сярэднеметражнай стужкай на фестывалі дакументальнага кіно ў Амстэрдаме[8].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

  • Прэмія Міністэрства культуры і мастацтва II ступені (1969)
  • Дзяржаўная прэмія II ступені (1974)

Зноскі

  1. Andrzej Strumiłło // https://artsandculture.google.com/entity/wd/g120pt87c
  2. The Fine Art Archive — 2003. Праверана 1 красавіка 2021.
  3. Беларуская служба Радыё «Свабода» — 1954. Праверана 9 красавіка 2020.
  4. а б «Znad East River nad Czarną Hańczę» — artykuł w GAZECIE Dzienniku Polonii w Kanadzie (польск.)
  5. Notatka w portalu FilmPolski.pl (польск.)
  6. У Польшчы памёр вядомы мастак Анджэй Струміла, які называў Беларусь сваёй Бацькаўшчына. Людзі. Радыё «Свабода» (9 красавіка 2020). Праверана 9 красавіка 2020.
  7. Andrzej Strumiłło (польск.). UM Suwałki. Архівавана з першакрыніцы 4 мая 2013. Праверана 16 красавіка 2020.
  8. а б в Памёр Анджэй Струміла. Вядомы мастак, які лічыў Беларусь сваёй Бацькаўшчынай https://nashaniva.by/?c=ar&i=249644
  9. а б Wywiad przeprowadzony przez National Geographic (польск.)
  10. Centrum Sztuki Współczesnej — Galeria Andrzeja Strumiłły w Suwałkach (польск.)
  11. Powstało Centrum Sztuki Współczesnej — Galeria Andrzeja Strumiłły. wp.pl (23 снежня 2008). Архівавана з першакрыніцы 26 снежня 2008. Праверана 16 красавіка 2020.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]