Атар Васілевіч Тактакішвілі

Атар Васілевіч Тактакішвілі
Атар Васілевіч Тактакішвілі
	груз. ოთარ თაქთაქიშვილი
Дата нараджэння	27 ліпеня 1924
Месца нараджэння	Тыфліс, Тыфліскі павет, Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Грузія[d], Закаўказская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка, СССР;
Дата смерці	21 лютага 1989 (64 гады)
Месца смерці	Тбілісі, Грузінская ССР, СССР ці Масква, РСФСР, СССР;
Месца пахавання	Дыдубійскі пантэон[d];
Краіна	СССР;
Альма-матар	Тбіліская дзяржаўная кансерваторыя імя Вано Сараджышвілі (1947);
Месца працы	Тбіліская дзяржаўная кансерваторыя імя Вано Сараджышвілі;
Музычная дзейнасць
Прафесіі	дырыжор, кампазітар, музычны педагог, палітык, канцэртмайстар
Жанры	опера
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС;
Член у	Саюз кампазітараў СССР[d];
Прэміі
Узнагароды	; Народны артыст Грузінскай ССР[d]
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Атар Васілевіч Тактакішві́лі^[2] (груз. ოთარ ვასილის ძე თაქთაქიშვილი; 27 ліпеня 1924 — 21 лютага 1989^[3]) — савецкі грузінскі кампазітар, дырыжор, педагог, грамадскі дзеяч. Народны артыст Грузінскай ССР (1961), Народны артыст СССР (1974). Аўтар музыкі Гімна Грузінскай ССР.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў Тбілісі. Першапачатковую музычную адукацыю атрымаў у Тбіліскай музычнай школе і музычным вучылішчы. У 1947 годзе скончыў Тбіліскую кансерваторыю, у 1950 годзе — аспірантуру (клас кампазіцыі С. В. Бархударана). З 1947 года выкладаў у Тбіліскай кансерваторыі: выкладчык харавой літаратуры і кіраўнік хору, з 1952 года — паліфаніі і інструментоўкі кансерваторыі, з 1959 года — дацэнт (1959), з 1966 года — прафесар, 1962—1965 гадах — рэктар. У 1947—1952 гадах канцэртмайстар і дырыжор, у 1952—1956 гадах мастацкі кіраўнік Дзяржаўнай харавой капэлы Грузіі. У 1965—1984 гадах Атар Тактакішвілі Міністр культуры Грузінскай ССР.

Грамадска-палітычная дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Член КПСС з 1951 года. Член Цэнтральнага камітэта Камуністычнай партыі Грузінскай ССР з 1963 года. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 4, 5 і 11 скліканняў. Дэпутат Вярхоўнага Савета Грузінскай ССР 6—9 скліканняў. Член Камітэта па Ленінскіх прэміях у галіне навукі і мастацтва пры Савеце Міністраў СССР з 1963 года. Сакратар праўлення Саюза кампазітараў СССР з 1957 года. У 1961—1962 гадах — сакратар Саюза кампазітараў Грузінскай ССР.

Член Прэзідыума Міжнароднага музычнага савета пры ЮНЕСКА.

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Найбольш значныя дасягненні Атара Тактакішвілі оперным, кантатна-аратарыяльным і сімфанічным жанрах. У сваёй творчасці ён абапіраўся на традыцыі рускай і грузінскай музычнай культуры. Сярод твораў кампазітара: оперы «Міндыя» па матывах паэзіі Важа Пшавела (пастаўлена ў 1961 годзе), «Выкраданне Месяца» (1977), «Першае каханне», «Тры жыцці» (1967); араторыя «Па слядах Руставелі» (1964, тэкст І. В. Абашыдзэ), кантата «Гурыйскія песні» (1971); вакальна-сімфанічныя сюіты «Мегрэльскія песні» (1972), «З лірай Цэрэтэлі» (1983); дзве сімфоніі (1949, 1953); сімфанічная паэма «Мцыры» (1956); аднаактавы балет «Харэаграфічная сюіта» (1976); харавы цыкл «Карталінскія напевы»; творы для інструментаў з аркестрам, хоры, рамансы, музыка для тэатраў, кінафільмаў і інш. Аўтар музыкі Гімна Грузінскай ССР, якую напісаў у 1945 годзе яшчэ ў час вучобы ў Тбіліскай кансерваторыі.

Узнагароды і званні[правіць | правіць зыходнік]

Сталінская прэмія III ступені (1951) — за сімфонію «Маладзёжная» (1949)
Сталінская прэмія II ступені (1952) — за канцэрт для фартэпіяна з аркестрам (1950)
Дзяржаўная прэмія СССР (1967) — за араторыю «Па слядах Руставелі»
Ленінская прэмія (1982) — за оперу «Выкраданне Месяца» (1977) і канцэрт для скрыпкі з аркестрам
Дзяржаўная прэмія Грузінскай ССР імя Шата Руставелі (1984)
Два ордэны Леніна (1966, 1984)
Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1971)
Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1958)
Народны артыст Грузінскай ССР (1961)
Народны артыст СССР (1974)
Прэмія Альберта Швейцэра (1986)
Ганаровы грамадзянін горада Тбілісі (1985).
Медалі

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

↑ ^а ^б Тактакишвили Отар Васильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ БелЭн 2002.
↑ Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Дубкова Т. А. Тактакішві́лі Атар Васілевіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 396. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Тактакишви́ли Отар Васильевич // Симон — Хейлер. — М. : Советская энциклопедия : Советский композитор, 1981. — Стб. 390—391. — (Энциклопедии. Словари. Справочники : Музыкальная энциклопедия : [в 6 т.] / гл. ред. Ю. В. Келдыш; 1973—1982).
Чкония С. М., Какулия Л. В. Тактакишви́ли Отар Васильевич // Музыкальный энциклопедический словарь / Гл. ред. Г. В. Келдыш. — М.: Советская энциклопедия, 1990. — С. 553. — 672 с: ил. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-033-9. (руск.)
Тактакишви́ли Отар Васильевич // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 5: Табакова — Яшугин. — М., 1967. — Стб. 31. — 1136 стб. с илл., 8 л. илл. — 38 000 экз. (руск.)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[_b1bc32e6ca5e7dab-1] а ^б Тактакишвили Отар Васильевич // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[FOOTNOTEБелЭн2002-2] БелЭн 2002.

[врэ-3] Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая Российская энциклопедия, 2004—2017.

[1]

[2]

[3]