Данюшава

Данюшава
Краіна	Беларусь
Вобласць	Гродзенская
Раён	Смаргонскі
Сельсавет	Жодзішкаўскі
Каардынаты	54°33′28″ пн. ш. 26°24′13″ у. д.HGЯO
Першае згадванне	1443
Насельніцтва	30 чал. (2009);
Часавы пояс	UTC+3
Тэлефонны код	+375 1592
Аўтамабільны код	4
	Данюшава на Вікісховішчы

Даню́шава^[1] (трансліт.: Daniušava, руск.: Данюшево) — вёска ў Смаргонскім раёне Гродзенскай вобласці. Уваходзіць у склад Жодзішкаўскага сельсавета.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Вялікае Княства Літоўскае[правіць | правіць зыходнік]

У 1620 у Данюшаве з фундацыі Яна Кішкі і яго жонкі Крысціны з Друцкіх-Сакольскіх збудавалі першы касцёл.

У 1728 Мікалай Кошыч заснаваў у Данюшаве езуіцкую місію. Па ліквідацыі ордэна езуітаў у 1773 касцёл стаў парафіяльным.

Пад уладай Расійскай імперыі[правіць | правіць зыходнік]

Панарама мястэчка, 1871

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Данюшава апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У 1809 Марцін Кліманскі збудаваў у мястэчку новы касцёл. У 1899 святыню з дапамогай прыхаджан пашырыў ксёндз Гінтаўт Ніказег. Каталіцкая парафія Данюшава належала да Свірскага дэканата і налічвала 3720 вернікаў. Само мястэчка ў сярэдзіне XIX ст. знаходзілася ў валоданні Чарноцкіх.

Канстанцін Тышкевіч пасля падарожжа Вяллей ў 1857 у кнізе «Вялля і яе берагі» перадаў свае ўражанні ад Данюшава:

На высокім правым беразе Вяллі, сярод зеляніны дрэваў бялее шляхецкая сядзіба, упарадкаваная і багатая. За ёй сціплы драўляны касцёл, а далей – доўгая вёска, акуратная і чыстая

У Першую сусветную вайну ў Данюшаве месціўся нямецкі шпіталь. У гэты час у двары касцёла паставілі два помнікі памерлым афіцэрам. Пасля таго як лінія фронта стабілізавалася непадалёк ад мястэчка, немцы ўзвялі перад касцёлам вялікі помнік з камянёў і бетону, які прысвяцілі «памяці слаўнага наступлення 1915». Пасля заканчэння вайны парэшткі нямецкіх салдат і афіцэраў перазахавалі на вайсковых могілках у вёсцы Маркоўцы. На высокім каменным пастаменце нямецкага помніка паставілі скульптуру Божай Маці.

Найноўшы час[правіць | правіць зыходнік]

25 сакавіка 1918 згодна з Трэцяй Устаўной граматай Данюшава абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 у адпаведнасці з пастановай І з’езду КП(б) Беларусі яно ўвайшло ў склад Беларускай ССР^[2]. Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) мястэчка апынулася ў складзе міжваенннай Польскай Рэспублікі.

У 1939 Данюшава ўвайшло ў БССР. У 1940—1961 гадах цэнтр Данюшаўскага сельсавета. У 1960-я савецкія ўлады гвалтоўна закрылі касцёл (зноў дзейнічае з 1980-х)^[3].