Дзень цішыні

Дзень цішыні — дзень напярэдадні дня галасавання, у які законам забараняецца перадвыбарная агітацыя. Любая агітацыйная дзейнасць у гэты дзень лічыцца незаконнай і цягне за сабой наступствы для кандыдата або выбарчага аб'яднання, у чыіх інтарэсах яна праводзіцца. Забарона датычыцца ўсіх відаў агітацыі: у дзень цішыні не паказваюцца перадвыбарчыя ролікі па тэлебачанні, не распаўсюджваюцца газеты і ўлёткі, не праводзяцца дэбаты і сустрэчы з выбаршчыкамі. Як правіла, не здымаюцца малафарматныя стацыянарныя друкаваныя агітматэрыялы (напрыклад, папяровыя ўлёткі), калі яны былі вырабленыя і распаўсюджаныя ў адпаведнасці з законамі да наступлення перыяду забароны агітацыі. Забарона на агітацыю заканчваецца пасля закрыцця выбарчых участкаў на ўсёй тэрыторыі, дзе праводзяцца выбары.

Задача дня цішыні — забяспечыць кожнаму выбаршчыку самастойнасць выбару, абараніць ад магчымага выпадковага ўплыву якіх-небудзь матэрыялаў, псіхалагічнага ціску. З той жа мэтай ўводзіцца і забарона на публікацыю вынікаў апытанняў грамадскай думкі, якія могуць паўплываць на дзеянні выбаршчыкаў. Электаральнае паводзіны Нявызначаных часткі выбарчага корпуса часткова можа вызначацца рэйтынгам таго ці іншага кандыдата, здольнасцю або няздольнасцю партыі пераадолець працэнтны бар'ер, таму публікацыя такіх рэйтынгаў і, тым больш, наўмыснае іх прыніжэнне або завышэнне таксама могуць сказіць свабоднае волевыяўленне. Па гэтай прычыне тэрмін забароны на публікацыю апытанняў і рэйтынгаў, як правіла, вышэй.

Не распаўсюджваецца дзень цішыні на распаўсюд інфармацыі непасрэдна пра выбары, якія праводзяцца, на прыняць у іх удзел, на тлумачэнне заканадаўчых нормаў і парадку галасавання. Такая дзейнасць ажыццяўляецца выбарчымі камісіямі рознага ўзроўню.

Існуюць спосабы абысці дзень цішыні. Распаўсюджанай тактыкай з'яўляецца стварэнне кандыдатам або партыяй інфармацыйнай нагоды, паколькі прадастаўленне аб'ектыўнай інфармацыі ў СМІ не адносіцца да агітацыйнай дзейнасці. Значна менш складаным з'яўляецца правядзенне схаванай агітацыі праз распаўсюд матэрыялаў, якія прама не заклікаюць аддаць перавагу тую ці іншую партыю на выбарах, але якія змяшчаюць дастаткова празрыстыя дасылкі да іх лозунгаў або пазнавальныя выказванні іх лідараў. Істотна спрашчае выкарыстанне ўсіх падобных спосабаў выкарыстанне адміністрацыйнага рэсурсу.

У Беларусі, дзе галасаванне традыцыйна праводзіцца ў нядзелю, дзень цішыні надыходзіць у 0 гадзін у ноч з пятніцы на суботу. Агітацыя ў дзень галасавання не дапускаецца. Агітацыйныя друкаваныя матэрыялы, раней вывешаныя па-за памяшканнямі для галасавання, захоўваюцца на ранейшых месцах.