Перайсці да зместу

Ларан Кабіла

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ларан Кабіла
фр.: Laurent-Désiré Kabila
прэзідэнт Дэмакратычнай Рэспублікі Конга[d]
16 мая 1997 — 16 студзеня 2001
Папярэднік Мабуту Сесэ Секо
Пераемнік Жазеф Кабіла

Нараджэнне 27 лістапада 1939(1939-11-27)[1][2]
Смерць не раней за 16 студзеня 2001
Месца пахавання
Жонка Sifa Mahanya[d]
Дзеці Жазеф Кабіла, Aimée Kabila Mulengela[d], Jaynet Kabila[d] і Zoé Kabila[d]
Веравызнанне англіканства
Партыя
Адукацыя
Бітвы
Узнагароды
National Order of the Leopard
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ларан-Дэзірэ Кабіла (фр.: Laurent-Désiré Kabila; 27 лістапада 1939 — 16 студзеня 2001) — прэзідэнт Дэмакратычнай Рэспублікі Конга. З’яўляўся паплечнікам Патрыса Лумумбы і быў асабіста знаёмы з Чэ Геварай. У 1967 годзе заснаваў Народную рэвалюцыйную партыю і падняў паўстанне ў правінцыі Паўднёвае Ківу, дзе ўтварылася самаабвешчаная дзяржава, якая праіснавала да 1988 года. У 1996 годзе з дапамогай руандыйскіх тутсі ўзначаліў узброеную барацьбу супраць Мабуту Сесе Секо і захапіў уладу ў краіне.

Нарадзіўся ў Джадатвілі (цяпер Лікасі), правінцыя Катанга. Этнічны банту. Належыць да народнасці луба як і яго бацька, маці — прадстаўніца народнасці лунда. Атрымаў адукацыю ў Францыі, дзе вывучаў палітычную філасофію, і ва Універсітэце Дар-эс-Салама[4].

Падчас вучобы ў Францыі захапіўся марксісцкімі ідэямі. Пасля вывучаў марксісцка-ленінскае вучэнне ў Нанкіне (Кітай) і ў Албаніі[5].

Пасля атрымання Конга незалежнасці ў 1960 годзе Кабіла стаў намеснікам камандуючага моладзевым крылом арганізацыі «Балукат» (асацыяцыя племя балуба ў Катанзе), актыўна ваяваў супраць катангскіх войск Маіза Чомбэ. Тады Кабіла падтрымліваў лумумбістаў, якія абвясцілі ў Стэнлівілі Народную Рэспубліку Конга.

У 1965 годзе супрацоўнічаў з Чэ Геварай, які прыехаў у Конга з прыкладна сотняй сваіх байцоў з намерам зладзіць рэвалюцыю па кубінскім узоры.

У 1967 годзе разам са сваімі байцамі стаў грунтавацца ў горным раёне правінцыі Паўднёвае Ківу, на захад ад возера Танганьіка. Там заснавана Народна-рэвалюцыйная партыя, а затым пры падтрымцы КНР узнікла самаабвешчаная марксісцкая дзяржава.

Да канца 1970-х гадоў палітык істотна разбагацеў, абзавёўся ўласнымі асабнякамі за мяжой.

У кастрычніку 1996 года Кабіла на чале племя тутсі пачаў вайну супраць племя хуту, паклаўшы пачатак Першай кангалезскай вайне. Пры падтрымцы Бурундзі, Уганды і Руанды ён у маі 1997 года зрынуў дыктатара Мабуту і абвясціў сябе прэзідэнтам.

У 1998 годзе былыя саюзнікі Кабілы — Уганда і Руанда — выступілі супраць яго і падтрымалі новае паўстанне. Пачалася маштабная Другая кангалезская вайна. Кабіла знайшоў новых саюзнікаў у асобе Зімбабвэ, Намібіі і Анголы і з дапамогай іх войскаў утрымаў за сабой паўднёвую і заходнюю часткі краіны.

16 студзеня 2001 года прэзідэнт атрымаў агнястрэльнае раненне пры не зусім ясных абставінах (па афіцыйнай версіі — падчас спробы дзяржаўнага перавароту) і быў дастаўлены на самалёце ў Зімбабвэ, дзе праз два дні было абвешчана аб яго смерці[6]. Наступным кіраўніком дзяржавы стаў яго 29-гадовы сын Жазеф Кабіла.

  1. Laurent Désiré Kabila // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  2. Mzee Laurent-Desire Kabila // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. English Wikipedia community Wikipedia — 2001.
  4. Laurent-Desire Kabila Biography. Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2013. Праверана 4 жніўня 2008.
  5. Пуля охранника для Кабилы. Архівавана з першакрыніцы 21 мая 2014. Праверана 4 жніўня 2008.
  6. Политическое тело: как превратить смерть правителя в объект манипуляций. Архівавана з першакрыніцы 2 верасня 2016. Праверана 2 верасня 2016.
  • Ngolet François. Crisis in the Congo: The Rise and Fall of Laurent Kabila : [англ.]. — illustrated ediction. — N. Y. : Palgrave Macmillan, 2010. — 14 December. — 314 p. — ISBN 9780230116252. — OCLC 711702585.
  • Nzongola-Ntalaja Georges. The Congo from Leopold to Kabila: a people’s history : [англ.]. — 3-st edition, inprinted. — L.; N. Y. : Zed Books[en]*, 2002. — 264 p. — ISBN 9781842770535.