Леанід Іванавіч Сядоў

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Леанід Іванавіч Сядоў
руск.: Леонид Иванович Седов[1]
Дата нараджэння 1 (14) лістапада 1907[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 5 верасня 1999(1999-09-05)[2][3][…] (91 год)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Род дзейнасці фізік, выкладчык універсітэта, вынаходнік
Навуковая сфера фізіка, механіка, матэматыка, аналіз размернасцей і fluid dynamics[d]
Месца працы
Навуковая ступень доктар фізіка-матэматычных навук (1937) і кандыдат тэхнічных навук (1936)
Навуковае званне
Альма-матар
Навуковы кіраўнік Aleksandr Nekrasov[d], Сяргей Аляксеевіч Чаплыгін[6] і Міхаіл Аляксеевіч Лаўрэнцьеў[d][6]
Вядомыя вучні Gorimir Chyorny[d], Andrew Kulikovskiy[d], Samvel Grigoryan[d] і Q60533361?
Член у
Прэміі
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сядо́ў Леанід Іванавіч[7] (руск.: Леонид Иванович Седов; 14 лістапада 1907 — 5 верасня 1999) — вучоны ў галіне механікі і прыкладной матэматыкі, доктар фізіка-матэматычных навук (1938), прафесар (1938), акадэмік Акадэміі навук СССР (1953, член-карэспандэнт з 1946), Герой Сацыялістычнай Працы (1967).

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў горадзе Растоў-на-Доне ў сям’і інжынера. У 1924 годзе паступіў на педагагічны факультэт Паўноча-Каўказскага ўніверсітэта, дзе таксама працаваў лабарантам[8]. У 1926 годзе Л. І. Сядоў пераехаў у Маскву, дзе паступіў на механіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта, які скончыў у 1930[7][9] (1931[8]) годзе. Адначасова ў 1927—1930 гадах працаваў лабарантам, затым выкладчыкам фізікі на рабфаку ўніверсітэта[8]. У 1930—1947 гадах Л. І. Сядоў — старшы інжынер, намеснік начальніка гідрадынамічнай лабараторыі Цэнтральнага аэрагідрадынамічнага інстытута імя М. Я. Жукоўскага. У 1930—1935 гадах асістэнт, дацэнт, прафесар, загадчык кафедры тэарэтычнай механікі Маскоўскага авіяцыйнага інстытута імя Серго Арджанікідзэ[8]. З 1937 года выкладаў у МДУ — з 1937 года прафесар, загадчык аддзялення механікі механіка-матэматычнага факультэта ў 1937—1999 гадах, загадчык кафедры гідрамеханікі ў 1951—1999 гадах. У 1945—1987 гадах Л. І. Сядоў працаваў у Матэматычным інстытуце АН СССР — старшы навуковы супрацоўнік у 1945—1953 гадах, загадчык аддзела механікі ў 1953—1987 гадах. У 1947—1949 гадах начальнік аддзела, намеснік начальніка па навуковай рабоце НДІ-1 (сучасны Маскоўскі інстытут цеплатэхнікі). У 1947—1955 гадах Л. І. Сядоў намеснік начальніка па навуковай рабоце Цэнтральнага інстытута авіяцыйнага маторабудавання імя П. І. Баранава.

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар больш за 200 навуковых прац па гідрааэрадынаміцы, механіцы суцэльных асяроддзяў, тэорыі выбуху, фізічнаму мадэляванню, астрафізіцы, тэорыі поля і тэорыі адноснасці. Сфармуляваў агульную пастаноўку задач аб удары абсалютна цвёрдых і дэфармаваных цел аб ваду. Распрацаваў метады пастаноўкі і вырашэння задач механікі, матэматычную тэорыю глісірвання з улікам важкасці вадкасці, рацыянальную тэорыю палёту ракеты з улікам знешняга супраціўлення і характэрных асаблівасцей звышгукавых струменяў ваыцякаючых газаў. Атрымаў арыгінальныя вынікі ў агульнай тэорыі будовы стацыянарных і пераменных зорак, цэфеід, выбухаў новых і звышновых зорак. Даў дакладнае рашэнне задаачы аб магутным выбуху.

Сярод апубликаванага:

  • Эффективные решения некоторых задач для гармонических функций // ДАН СССР, 1937, т. 16, № 1 (разам з М. В. Келдышем);
  • О некоторых неустановившихся движениях сжимаемой жидкости // ПММ, 1945, т. 9, вып. 4;
  • Движение воздуха при сильном взрыве // ДАН СССР, 1946, т. 52, № 1;
  • Методы подобия и размерности в механике. — 7-е издание. — М.: Наука, 1972. — 440 с.: ил.; 22 см;
  • Мысли об учёных и науке прошлого и настоящего. — М.: Наука, 1973. — 119 с.: портр.; 20 см;
  • Размышления и науке и об ученых. — Москва : Наука, 1980. — 440 с.: ил.; 21 см.0;
  • Основы макроскопических теорий гравитации и электромагнетизма (1989, у сааўтарстве);
  • Механика сплошной среды (учебник в 2-х томах). — 6-е изд. — СПб.: Лань, 2004. — 528 с. + 560 с.

Памяць[правіць | правіць зыходнік]

У 2002 годзе Расійскі нацыянальны камітэт па тэарэтычнай і прыкладной механіцы РАН і Знешнеэканамічнае закрытае акцыянернае таварыства «Интерпрофавиа» заснавалі прэмію імя акадэміка Л. І. Сядова, якая прысуджаецца штогод за выдатныя дасягненні ў галіне механікі вадкасці і газу і агульных асноў механікі суцэльны асяроддзя[10].

Да 95-годдзя з дня нараджэння вучонага ў НДІ механікі МДУ адкрыты мемарыяльны кабінет-музей, у якім прадстаўлены арыгіналы рукапісаў, кнігі з асабістай бібліятэкі, фатаграфіі Л. І. Сядова[10].

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. а б в г д Большая российская энциклопедия. Электронная версияБольшая российская энциклопедия, 2016. Праверана 25 сакавіка 2023.
  2. Leonid Sedow // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Leonid Iwanowitsch Sedow // Brockhaus Enzyklopädie
  4. Седов Леонид Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  5. LIBRIS — 2018. Праверана 24 жніўня 2018.
  6. а б Матэматычная генеалогія — 1997.
  7. а б БелЭн 2002.
  8. а б в г Седов Леонид Иванович (руск.) // Музей гісторыі МФТІ
  9. ВСЭ 1976.
  10. а б Летопись Московского университета (руск.)

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]