Міхаіл Восіпавіч Стакун

Міхаіл Восіпавіч Стакун
2-і Старшыня Цэнтральнага выканаўчага камітэта БССР 7 ліпеня — 12 лістапада 1937
Папярэднік	Аляксандр Рыгоравіч Чарвякоў
Пераемнік	в.а. Нічыпар Якаўлевіч Наталевіч
1-ы сакратар Гомельскага гарадскога камітэта КП(б)Б чэрвень 1936 — 1937
Папярэднік	пасада заснавана, да яго Якаў Веніямінавіч Шафарэнка, як сакратар Гомельскага гаркама УКП(б)
Пераемнік	Емяльян Ігнатавіч Барыкін
1-ы сакратар Усходне-Казахстанскага абласнога камітэта УКП(б) 1932 — верасень 1934
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Саўл Маркавіч Свярдлоў
адказны сакратар Стаўрапольскага акруговага камітэта ВКП(б) 1927 — верасень 1929
Нараджэнне	1893 Нідзяны, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Смерць	27 красавіка 1943(1943-04-27) Тамбоў, Тамбоўскі раён[d], Тамбоўская вобласць, РСФСР, СССР
Партыя	КПСС
Дзейнасць	палітык

Міхаі́л Во́сіпавіч Стаку́н (1893, в. Нідзяны, Віленскі павет, Віленская губерня (цяпер Астравецкі раён, Гродзенская вобласць) — 27 красавіка 1943, Тамбоў, РСФСР, НКУС) — савецкі партыйны і дзяржаўны дзеяч.

Біяграфія

З 1909 года працаваў рабочым на заводах Санкт-Пецярбурга, Рыгі, Рэвеля. У 1912 годзе ўступіў у РСДРП(б). За ўдзел у рэвалюцыйным руху неаднаразова арыштаваны. Са студзеня 1917 года ў імперскай арміі. Пасля Лютаўскай рэвалюцыі адзін з арганізатараў Чырвонай гвардыі, член выканкама Выбаргскага райсавета ў Петраградзе. З 1918 на гаспадарчай, з 1924 года на партыйнай рабоце. У 1931 годзе скончыў курсы марксізму-ленінізму пры ЦК УКП(б). Са студзеня 1935 года упаўнаважаны Наркамата харчовай прамысловасці СССР пры СНК БССР, з чэрвеня 1935 года 1-ы сакратар Гомельскага гаркома КП(б)Б і член ЦК КП(б)Б. На гэтай пасадзе Міхаіл Восіпавіч актыўна ўдзельнічаў у барацьбе з «ворагамі народа». Выступаючы на XVI з’ездзе КП(б)Б падчас абвінавачванняў супраць Старшыні ЦВК БССР А. Чарвякова, ён сказаў:

Лічу, што з'езд партыі не можа прайсці так спакойна міма фігуры тав. Чарвякова... Калі тав. Чарвякоў будзе паводзіць сябе такім чынам, калі ён будзе ў барацьбе за справу нашай партыі, за чысціню яе шэрагаў, за выкрыццё ворагаў стаяць у баку, мы не можам цярпець таварыша Чарвякова.

З 7 ліпеня па 13 лістапада 1937 года дэ-юрэ Старшыня ЦВК БССР. Фактычна быў абраны на XVI з’ездзе КП(б)Б членам Бюро ЦК КПБ(б)Б як старшыня ЦВК БССР. 25 кастрычніка Пленум ЦК КП(б)Б вывеў М. Стакуна з членаў Бюро ЦК і членаў ЦК КП(б)Б і зняў з пасады Старшыні ЦВК БССР у сувязі з яго арыштам (да 25 кастрычніка).

Міхаіла Восіпавіча прыцягнулі да крымінальнай адказнасці за «антысавецкую дзейнасць». Некалькі гадоў ён знаходзіўся ў турме, дзе падвяргаўся катаванням. Пры разглядзе справы ў Ваеннай калегіі Вярхоўнага суда СССР

усё падсудныя мелі страшны выгляд: абарваныя, няголеныя, змардаваныя. Цяжка было нават пазнаць сваіх ранейшых таварышаў па працы. Побач са мной апынуліся Стакун і Ананьеў. Міхаіл Восіпавіч Стакун не мог казаць: у грудзях у яго булькатала, дыхаў ён часта і цяжка, хапаючы ротам паветра. Ён сказаў мне, што ўнутры ўсё ў яго пашкоджана збіццём. Але вінаватым сябе ён не прызнаў, катаванні і здзекі следчых вытрымаў... У канцы дня быў ​​абвешчаны прыгавор. Пяць ці шэсць чалавек суд апраўдаў. У тым ліку быў цалкам апраўданы Міхаіл Восіпавіч Стакун... (руск.)

27—29 мая 1940 года Ваенная калегія Вярхоўнага суда СССР вынесла М. Стакуну апраўдальны прыгавор, аднак пленум Вярхоўнага суда СССР 29 ліпеня 1940 года адмяніў яго. Справа была спынена ў сувязі са смерцю Стакуна ў турме г. Тамбова. У 1954 годзе Міхаіл Восіпавіч быў рэабілітаваны.

Літаратура

• Я. С. Фалей. Стакун Міхаіл Восіпавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 2: Усвея — Яшын; Дадатак / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2003. — С. 395. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0276-8.
• Я. С. Фалей. Стаку́н Міхаіл Восіпавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 131—132. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
• Иоффе, Э. Г. От Мясникова до Малофеева: кто руководил БССР / Э. Г. Иоффе. — Мн.: Беларусь, 2008. — 287 с. — С. 179—181. — ISBN 978-985-01-0803-6.