Ілі (рака)

Ілі
кіт.: 伊犁河 каз.: Іле уйг.: Или
Характарыстыка
Даўжыня	1 439 км
Басейн	140 000 км²
Расход вады	480 м³/с
Вадацёк
Выток	Tekes He[d]
• Каардынаты	43°35′19″ пн. ш. 82°30′31″ у. д.
Вусце	Возера Балхаш
• Каардынаты	45°20′14″ пн. ш. 74°03′21″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма	Возера Балхаш
Краіна	Кітай  Казахстан
— выток, — вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ілі́́ — рака ў Кітаі і Казахстане.

Даўжыня 1001 км (разам з ракой Тэкес — 1439 км), плошча вадазбору 140 тыс. км². Пачынаецца ва Усходнім Цянь-Шані пры зліцці двух вытокаў — Тэкес і Кунгес. Упадае ў возера Балхаш. У вярхоўі — горная рака, ніжэй упадзення ракі Каш даліна расшыраецца, тут Iлі падзяляецца на рукавы. Да горада Капчагай цячэ па шырокай катлавіне, у нізкіх, месцамі забалочаных берагах, ніжэй уступае ў цясніну Капчагай, дзе пабудаваны Капчагайская ГЭС і Капчагайскае вадасховішча. Потым цячэ па Прыбалхашскай раўніне, пры ўпадзенні ўтварае дэльту (плошча 9 тыс. км²) з мноствам рукавоў.

Асноўныя прытокі: Каш, Харгос (справа), Чарын, Чылік, Талгар, Каскелен, Курты (злева).

Жыўленне ледавікова-снегавое. Ледастаў са снежня да сакавіка. Сярэдні гадавы расход вады ў вусці 329 м³/с, на 270 км вышэй (с. Учжарма) — 469 м³/с.

Суднаходная ад горада Кульджа (Кітай); у Казахстане — ад дзяржаўнай мяжы да прыстані Баканас. Выкарыстоўваецца на арашэнне.

Літаратура

• Ілі́ // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 196. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
• Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии Н. В. Огарков. — М. Воениздат, 1983. — С. 285. — 633 с. с ил., 30 л. ил. (руск.)
• Или́ // Словарь названий гидрографических объектов России и других стран — членов СНГ (руск.) / Под ред. Г. И. Донидзе. — М.: Картгеоцентр — Геодезиздат, 1999. — С. 145. — 464 с. — 500 экз. — ISBN 5-86066-017-0.
• Или́ // Географический энциклопедический словарь: Географические названия (руск.) / Гл. ред. А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев (зам. гл. ред.) и др. — 2-е изд., исправл. и дополн. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 183. — 592 с. — 210 000 экз. — ISBN 5-85270-057-6.
• Или́ // Географические названия мира: Топонимический словарь: Ок. 5000 единиц (руск.) / Е. М. Поспелов; Отв. ред. P. A. Агеева. — 2-е изд., стереотип.. — М.: Русские сло­вари: ООО «Издательство Астрель»: ООО «Издательство ACT», 2002. — С. 168. — 512 с. — ISBN 5-17-001389-2 (ООО «Издательство ACT»), ISBN 5-271-00446-5 (ООО «Издательство Астрель»), ISBN 5-93259-014-9 (Издательство «Русские словари»).
• Или́ / Кондитерова Э. А. // Т. 10. Ива — Италики. — М. : Советская энциклопедия, 1972. — С. 127. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)