Структура Рышат

Структура Рышат на спадарожнікавым здымку

Структура Рышат (Гуэль-Эр-Рышат) — геалагічнае ўтварэнне, знаходзіцца ў маўрытанскай частцы пустыні Сахара побач з паселішчам Уадан. Дыяметр структуры роўны 50 км. Зялёнаму колеру на фатаграфіі са спадарожніка адпавядае чэзлая расліннасць, якая ўтварылася на поўдзень і на ўсход ад цэнтра ўтварэння. Даволі доўгі час структура Рышат служыла арыенцірам для касманаўтаў на арбіце, бо ўяўляла добра бачны аб’ект на шырокай прасторы нічым не прыкметнай пустыні.

Паходжанне

Лічыцца, што Рышат утварыўся ў перыяд паміж познім пратэразоем і ардавікам (самому старажытнаму кольцу — 500—600 мільёнаў гадоў). Раней меркавалі, што кальцавая структура з’яўляецца ударным кратарам, аднак гэтая гіпотэза не ўзгадняецца з плоскай формай дна і поўнай адсутнасцю горных парод са слядамі ўдарнага ўздзеяння. Утварэнне структуры ў выніку вулканічнага вывяржэння таксама здаецца вельмі малаверагодным з-за адсутнасці купала з вывергнутых або вулканічных парод.

Сучасныя навукоўцы мяркуюць, што ападкавыя пароды структуры Рышат з’яўляюцца вынікам дзеяння эрозіі пры ўзняцці ўчастка зямной кары.

Абапіраючыся на візуальныя даныя спадарожнікавай фатаграфіі структуры Рышат, можна з пэўнай доляй упэўненасці сцвярджаць, што яна ўтварылася дзякуючы гразеваму мега-вулкану, які праявіў сябе прыкладна 500 мільёнаў гадоў таму. Узрост гразевага вулкана вызначаецца узростам знешняга кальца. Самае першае вонкавае кальцо складаецца з ападкавых парод. Яно першае вывяргаецца газавым пузыром гразевага вулкана. Затым выкідваюцца больш глыбінныя пароды, якія маюць большы ўзрост адпаведна. І ў самым цэнтры натуральна — самая старажытная вывергнутая парода ўзростам 2,5 мільярда гадоў. Гэта самы апошні застылы пузыр некалі актыўнага гразевага вулкана, які выдаткаваў свае сілы. Няўзброеным вокам добра праглядаецца структура паслядоўнага ўтварэння гразевых кольцаў з наступнай іх крышталізацыяй і застываннем.

Спасылкі

• NASA. Richat Structure in Mauritania (англ.). Earth Observatory (14 кастрычніка 2002). Праверана 19.09.2009.
• Google Sightseeing