Перайсці да зместу

Тэадор Адрыян фон Рэнтэльн

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Тэадор Адрыян фон Рэнтэльн
ням.: Adrian von Renteln
Нараджэнне 15 верасня 1897(1897-09-15)[1]
Смерць 1946[2][3]
Партыя
Член у
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Тэадор Адрыян фон Рэнтэльн (ням.: Theodor Adrian von Renteln, 15 верасня 1897 Ходцы, Віцебская губерня, Расійская Імперыя — 1946, СССР) — дваранін Расійскай Імперыі нямецкага паходжання.[4] Германскі нацыянал-сацыялістычны функцыянер і палітык. Генеральны камісар Літвы.

Прозвішча фон Рэнтэльн упершыню згадваецца ў 13 стагоддзі ў правінцыі Гановер на захадзе Германіі. У 1514 годзе адзін з прадстаўнікоў сям’і, гандляр і бюргермайстар, перасяліўся ў эстонскі горад Рэвель. Заснаваная ім радавая галіна была пасля ў 14-ым пакаленні падзелена на мноства «уцёкаў».

Адзін з прадстаўнікоў — Георг III фон Рэнтэльн (1776—1863 гг.), уладальнік маёнтка ў Вярхоўі і Каралінава, губернатар Віцебска, маёр. Ён меў восем дзяцей, аднаму з якіх — сыну Адаму-Леанарду, капітану імператарскай кавалерыйскай гвардыі — 25 мая 1870 года перайшло ў валоданне маёнтак Ходцы. З гэтага часу ён становіцца родапачынальнікам галіны, званай «Дом Ходцы».

Яго сын Тэадор (у рускай традыцыі Фёдар) фон Рэнтэльн XVIII стаў апошнім уладальнікам маёнтка Ходцы.[5]

Мясцовы старажыл, расказваючы пра мінулае вёскі, спасылаўся на ўспаміны сваіх продкаў. А тыя аб памешчыку адклікаліся дадатна. Казалі, што ён вызначаўся паважлівым стаўленнем да прыгонных, быў добрым, за добрую працу ўзнагароджваў вяскоўцаў. Акрамя таго, характарызаваўся як моцны і дальнабачны гаспадарнік: пры ім тут з’явіліся агароднінасушыльныя і крухмальныя цэхі, піларама, фермы, птушнік.

Нарадзіўся ў нямецкай дваранскай сям’і Рэнтэльнаў[нем.] У якой была свая сядзіба ў маёнтку Ходцы (зараз Сенненскі раён Віцебскай вобласці)

Рос у непасрэдным асяроддзі беларускай большасці, разумеў і выкарыстоўваў беларускія гаворкі.[6][7]

Служыў у Рускай імператарскай арміі, Гетманскім войску.

у 1918 годзе эміграваў у Германію. У 1920—1924 гг. вывучаў нацыянальную эканоміку і юрыспрудэнцыю ў Берлінскім і Ростакскім універсітэтах. У сваёй універсітэцкай аўтабіяграфіі ўказаў у якасці роднага горада Mohilew (транскрыпцыя зроблена па беларускім вымаўленні)[6]

У 1928 годзе ўступіў у НСДАП.

Пасля нападу Германіі на СССР і стварэння 17 ліпеня 1941 года Імперскага міністэрства па справах усходніх акупаваных тэрыторый Рэнтэльн быў пераведзены ў яго апарат і ў жніўні 1941 года быў прызначаны генеральным камісарам Літвы ў складзе Рэйхскамісарыята «Остланд».

Як генеральны камісар, нёс адказнасць за рэалізацыю нямецкай акупацыйнай палітыкі на тэрыторыі Літвы, забойствы савецкіх грамадзян падчас германскай акупацыі. Выдадзены савецкім уладам, асуджаны да смяротнага пакарання. Павешаны як ваенны злачынец.[8]

  1. Theodor Adrian v. Renteln // BBLD - Baltisches biografisches Lexikon digital — 2012. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Adrian Theodor von Renteln // 20th Century Press Archives — 1908. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. https://www.gedenkorte-europa.eu/de_de/article-theodor-adrian-von-renteln-1897-ndash-1946.html
  4. Список дворянских родов Могилевской губернии. goldarms.narod.ru. Праверана 22 жніўня 2024.
  5. Ходцы: история одного имения (руск.). Сенно. Новости Сенно. Голас Сенненшчыны (5 красавіка 2021). Праверана 22 жніўня 2024.
  6. а б Глава молодежного парламента заявляет, что готов умереть за Лукашенко. Вспоминаем судьбы лидеров комсомола, гитлерюгенда и хунвейбинов (руск.). Зеркало (2 кастрычніка 2023). Праверана 22 жніўня 2024.
  7. «Большой друг белорусского народа»: Ойген фон Энгельгардт и его одиссея. zapadrus.su. Праверана 22 жніўня 2024.
  8. Нумизматический аукцион №17 Ордена, монеты и медали, боны и открытки 17.09.2011 - Страница 20 - Аукционный дом «Империя». Аукционные каталоги.. www.auction-imperia.ru. Праверана 22 жніўня 2024.