Хайрам Бінгем

Хайрам Бінгем
англ.: Hiram Bingham
Хайрам Бінгем
Дата нараджэння	19 лістапада 1875(1875-11-19)[…]
Месца нараджэння	Ганалулу, Kingdom of Hawaiʻi[d]
Дата смерці	6 чэрвеня 1956(1956-06-06)[…] (80 гадоў)
Месца смерці	Вашынгтон, акруга Калумбія, ЗША
Месца пахавання	Арлінгтонскія нацыянальныя могілкі[d]
Грамадзянства	ЗША
Бацька	Hiram Bingham II[d]
Маці	Clara Brewster[d]
Жонка	Alfreda Nonna Bingham Gregor[d]
Дзеці	Hiram Bingham IV[d] і Jonathan Brewster Bingham[d]
Род дзейнасці	палітык, падарожнік-даследчык, археолаг, лётчык, выкладчык універсітэта, пісьменнік, навуковец
Навуковая сфера	археолаг, філосаф, гісторык
Месца працы	Прынстанскі ўніверсітэт Гарвардскі ўніверсітэт Ельскі ўніверсітэт
Альма-матар	Ельскі ўніверсітэт Гарвардскі ўніверсітэт Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі Акадэмія Філіпса[d]
Вядомы як	навуковец, палітык, дасследчык
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ха́йрам Бі́нгем (англ.: Hiram Bingham; 19 лістапада 1875 — 6 чэрвеня 1956) — амерыканскі археолаг і палітык, які абессмяроціў сябе адкрыццём «згубленага горада інкаў» Мачу-Пікчу.

Біяграфія

Хайрам Бінгем нарадзіўся 19 лістапада 1875 года на востраве Ганалулу, Гаваі. Яго бацька і дзед былі хрысціянскімі місіянерамі. Бацька Хайрама навучыў яго асновам альпінізму, якія дазволілі яму здзяйсняць падарожжы ў цяжкадаступныя горныя мясцовасці. У 1906 годзе Хайрам паўтарыў шлях Балівара з Венесуэлы ў Калумбію, а праз два гады перасёк Анды на шляху з Буэнас-Айрэса ў Ліму.

З 1882 па 1892 годі навучаўся ў каледжы Оаху (англ.: O'ahu College). Пасля яшчэ ў падлеткавым узросце з'ехаў на мацярык, каб працягнуць навучанне. Паступіў у акадэмію Філіпса ў Андаверы (Масачусетс), якую скончыў у 1894 годзе. У Ельскім універсітэце здабыў ступень бакалаўра гуманітарных навук (1898), ступень у Каліфарнійскім універсітэце ў Берклі (1900), а ў 1905 р. — доктара філасофіі ў Гарвардскім універсітэтце. Будучы ў Ельскім універсітэце, стаў удзельнікам Брацтва Акацыі (англ.: Acacia Fraternity). Ён вывучаў гісторыю і палітыку ў Гарвардзе і тады ж працаваў выкладчыкам пад кіраўніцтвам Томаса Уілсана ў Прынстанскім універсітэце. 1907 — Ельскі ўніверсітэт прызначыў Бінгема на пасаду лектара гісторыі Паўднёвай Амерыкі.

Хайрам Бінгем справа на мосце на шляху ў Вількабамбу (1911 год)

У 1911 годзе Хайрам выпраўляецца ў экспедыцыю, падрыхтаваную Ельскім універсітэтам для пошукаў згубленага горада інкаў, які ў свой час шукалі, але не здолелі знайсці іспанскія канкістадоры. З пісьмовых крыніц па цывілізацыі інкаў вынікала, што горада мае сэнс шукаць у ваколіцах Куска, у краі непрыступных горных вяршыняў. 24 ліпеня 1911 года Хайрам Бінгем адкрыў свету «згублены горад», крэпасць Мачу-Пікчу. За свае падарожжы Бінгем зрабіў шмат адкрыццяў пра цывілізацыю інкаў, якія потым апісаў у кнігах «Зямля інкаў» (1922), «Мачу-Пікчу» (1930), «Згублены горад інкаў» (1948). У 1917 паступіў на службу ў войскі ЗША. Служыў пілотам падчас Першай сусветнай вайны. Пасля вяртання з вайны распачаў кар'еру палітыка. У 1922—1923 выконваў абавязкі віцэ-губернатара штата Канектыкут. У 1924 быў абраны на пасаду губернатара штата, але на наступны дзень пасля ўступлення на пасаду сыйшоў у адстаўку, каб мець магчымасць абірацца ў сенат. У 1926 годзе быў абраны сенатарам.

Сканаў 6 чэрвеня 1956 года ў Вашынгтоне, пахаваны на Арлінгтанскіх могілках.

Цікавыя факты

• Хайрама Бінгема называюць адным з прататыпаў Індыяны Джонса.
• У 2008 годзе ўрады ЗША і Перу дамовіліся аб вяртанні часткі скарбаў, якія Хайрам вывез за часы сваіх эспэдыцый у ЗША, на радзіму.
• У гонар Хайрама названы адзін з месяцавых кратараў.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хайрам Бінгем