Часлаў Будзька

Часлаў Будзька
Дата нараджэння	29 чэрвеня 1913(1913-06-29)
Месца нараджэння	Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	15 жніўня 1985(1985-08-15) (72 гады)
Месца смерці	Чыкага, акруга Кук, Ілінойс, ЗША
Месца пахавання	Могілкі Святога Адальберта
Бацька	Эдвард Будзька
Месца працы	Беларуская гімназія імя М. Багдановіча[d]
Альма-матар	Віленская беларуская гімназія Універсітэт Стэфана Баторыя (1938)
Член у	Беларускі студэнцкі саюз Згуртаванне беларусаў у Вялікай Брытаніі Беларуска-амерыканскае задзіночанне

Часлаў (Чэслаў) Будзька (29 чэрвеня 1913, Вільня — 15 жніўня 1985, Чыкага, ЗША) — беларускі грамадскі дзеяч, гісторык, настаўнік. Сын Эдварда Будзькі.

Біяграфія

Сын Эдварда Будзькі. Скончыў Віленскую беларускую гімназію, аддзел гісторыі гуманістычнага факультэта Універсітэта Стэфана Баторыя (1938). Быў сябрам Беларускага студэнцкага саюза, супрацоўнічаў з беларускімі нацыянальнымі арганізацыямі Заходняй Беларусі, актыўна ўдзельнічаў у працы Таварыства прыяцеляў беларусаведы. За нацыянальную дзейнасць быў пазбаўлены права працаваць па спецыяльнасці. З-за пераследу і беспрацоўя выехаў у Варшаву, потым у Кельцы. Працаваў у кааператыве «Społem». У 1939—1941 гадах жыў у Вільні, працаваў у выдавецтве, затым, у час вайны знаходзіўся ў Германіі.

У першыя паваенныя гады жыў у лагеры DP у Ватэнштэце, працаваў настаўнікам гісторыі і беларускай мовы ў мясцовай Беларускай гімназіі імя М. Багдановіча. У 1946 годзе ў Ватэштэце выдаў кнігу сакратара Стэфана Баторыя Рэйнгольда Гейдэнштэйна «„Пад Полацкам дажджы“ (Запіскі з 1579 году)».

У 1948—1951 гадах жыў у Вялікабрытаніі, з 13 снежня 1948 — член Згуртавання беларусаў Вялікай Брытаніі. З 1951 года жыў у ЗША, у Чыкага. Быў актывістам Чыкагскага аддзела Беларуска-амерыканскага задзіночання (БАЗА). Апроч асноўнай працы, займаўся грамадска-асветніцкай дзейнасцю, гістарычнымі даследаваннямі, праектаваннем вышыванак і дываноў. У 1968 годзе Часлаў Будзька выдаў фотаспосабам кнігу папулярнай гісторыі Беларусі Адама Станкевіча «Пазнайма нашую мінуўшчыну». У 1970—1971 годзе сумесна з Вацлавам Пануцэвічам выдаў фатаграфічным спосабам асобныя артыкулы пра беларусаў і беларускае пытанне Ёзафа Лабадоўскага «Litwa i Białoruś».

Чэслаў Будзька перадаў значную колькасць кніг і матэрыялаў Скарынаўскай бібліятэцы ў Лондане. Згодна з сямейным пажаданнем прыватны архіў Будзькі захоўваецца ў Immigration History Research Center, University of Minnesota (311 Andersen Library, 221—21st Avenue South, Minneapolis, MN 55455-0439). Пахаваны на могілках Святога Адальберта ў Найлсе, прыгарадзе Чыкага.

Творы

• Da historyi nacyjanalnaha uśviedamleńnia. — Oldenburg, 1947. — 19 s.
• Беларускаму Інстытуту Навукі й Мастацтва ў Нью Ёрку. — Чыкага, 1960. — 2 с. (сцягі беларускіх ваяводстваў)
• Беларускі [А]рнамэнт: [Альбом]. — [Чыкага], 1979. — 20 с.
• Беларускі Арнамэнт = Byelorussian Ornament. — [Chicago], 1979. — 20 с. (арнаменты для вышыўкі)
• Кніжка аб Івашку Гарнастаю. Т. I. — Чыкага: [выданне аўтара], 1955. — X, 423 с.
• Узоры да вышываньня падушак. — Чыкага: [друкаваў Мікола Прускі, 1979. — 34 с.]

Літаратура

• Юрэвіч, Л. Шматгалосы эпісталярыум : гісторыя людзей і ідэй на эміграцыі ў ліставанні / Прадм. і рэд. Н. Гардзіенка. — Мінск: Кнігазбор, 2012. — 660 с. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны ; кн. 20). — ISBN 978-985-7007-43-1.
• Адзінец А. Паваенная эміграцыя: скрыжаванні лёсаў (зборнік успамінаў). — Мн., 2007;
• Гардзіенка Н. Беларусы ў Вялікабрытаніі / Наталля Гардзіенка; Пад рэд. А. Гардзіенкі. — Мн.: Медысонт, 2010. — 620 с. — С. 524. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; кн. 18). — ISBN 978-985-6887-63-8;
• Катковіч A., Катковіч-Клентак В. Успаміны / Навук. рэд. А. Глагоўская, В. Харужы. — Беласток: Беларускае гістарычнае таварыства, 1999. — 142 с. — ISBN 83-909009-9-8;
• Юрэвіч Л. Літаратурны рух на эміграцыі / Лявон Юрэвіч; Рэд. А. Гардзіенка. — Мн.: [Беларускі Гістарычны Агляд], 2002. — 242,[1] с.: іл. — (Бібліятэка часопіса «Беларускі Гістарычны Агляд». Серыя «Досьледы»; [Вып. 10]). — ISBN 978-5272-10-9.