Іса (Пензенская вобласць)

Пасёлак гарадскога тыпу Іса руск.: Исса Герб Сцяг Краіна Расія Суб’ект федэрацыі Пензенская вобласць Муніцыпальны раён Ісінскі раён[d] Каардынаты 53°52′14″ пн. ш. 44°51′28″ у. д. Насельніцтва ▲4 917 чал. (2021) Паштовыя індэксы 442710 Код АКАТП 56226551000 Іса на карце Расіі ±

Іса  (руск.: И́сса) — пасёлак гарадскога тыпу ў Пензенскай вобласці Расіі, адміністрацыйны цэнтр Ісінскага раёна.

Геаграфія

Пасёлак размешчаны за 100 км на поўнач ад Пензы, за 10 км ад чыгуначнай станцыі Булычова на лініі Пенза — Рузаеўка, на рацэ Ісе (прытоку Мокшы).

Гісторыя

Паселішча заснавана ў канцы XVII стагоддзя памешчыкамі. У пачатку XVIII стагоддзя — сяло Спаскае, у складзе Саранскага павета, належала сібірскаму губернатару князю Мацвею Гагарыну. У 1717 годзе спалена падчас «кубанскага пагрому», прычым забіта 15, уведзена ў палон 98 сялян. Пасля пакарання смерцю М. Гагарына адпісана на цара Пятра I, затым перададзена графу Раману Іларыёнавічу Варанцову (1707—1783). Тут знаходзілася адна з найбуйнейшых іх вотчын. Дзякуючы размяшчэнню на Маскоўскай дарозе многія жыхары займаліся возніцтвам, гандлем і рамёствамі. У 1764 годзе пабудавана драўляная царква ў імя Хрыста Збавіцеля (адсюль назва вёскі Спаскае); мураваны храм пабудаваны ў 1820—1838 гадах. У 1774 годзе ісінцы ўдзельнічалі ў Сялянскай вайне на баку атрадаў Пугачова; урадавыя войскі спалілі сяло, жорстка расправіўшыся з удзельнікамі паўстання.

З 23 жніўня 1979 года — пасёлак гарадскога тыпу.