Аўтатрофы

Аўтатро́фы, аўтатро́фныя аргані́змы (стар.-грэч.: αὐτός — сам + τροφή — ежа) — арганізмы, якія сінтэзуюць арганічныя злучэнні з неарганічных.

Аўтатрофы складаюць першы ярус у харчовай пірамідзе (першыя звёны харчовых ланцугоў). Менавіта яны з’яўляюцца першаснымі прадуцэнтамі арганічнага рэчыва ў біясферы, забяспечваючы ежай гетэратрофаў. Варта адзначыць, што часам рэзкай мяжы паміж аўтатрофамі і гетэратрофамі правесці немагчыма. Напрыклад, аднаклетачная эўглена пры святле з’яўляецца аўтатрофам, а ў цемры — гетэратрофам.

Аўтатрофныя арганізмы для пабудовы свайго цела выкарыстоўваюць неарганічныя рэчывы — глебу, ваду, паветра. Пры гэтым амаль заўсёды крыніцай вугляроду з’яўляецца вуглякіслы газ. Пры гэтым адны з іх (фотатрофы) атрымліваюць неабходную энергію ад Сонца, іншыя (хематрофы) — ад хімічных рэакцый неарганічных злучэнняў.

Гл. таксама

• Гетэратрофы
• Міксатрофы

Літаратура

• Аўтатро́фы, аўтатрофныя арганізмы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 121. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
• Марозаў Я. І. Аўтатро́фныя аргані́змы, аўтатрофы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 174. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Автотро́фы, автотрофные организмы // Биологический энциклопедический словарь (руск.) / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. 9. — 831 с. — 100 000 экз.
• Автотрофы // Биология: термины и понятия: словарь-справочник для учащихся и абитуриентов / Н. Д. Лисов. — Мн.: Народная асвета, 2008. — С. 5. — 303 с. — 4 000 экз. — ISBN 978-985-12-2115-4.
• Автотро́фные органи́змы, аутотрофные организмы // Т. 1. А — Ангоб. — М. : Советская энциклопедия, 1969. — С. 171. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)