Прэзідэнт Афганістана

Прэзідэнт Афганістана
Прэзідэнт Афганістана
Узначальвае	Афганістан;
Афіцыйная рэзідэнцыя	Arg[d]
Прызначаецца	Прамыя выбары
Тэрмін паўнамоцтваў	5 год
Пасада з’явілася	11 чэрвеня 2002
	president.gov.af/en

Афганістан з’яўляўся Рэспублікай толькі ў перыяд паміж 1973 і 1996 гадамі, і з 2001 да 2021 года, у астатні час ён быў пад уладай караля, эміра і ісламскіх груповак.

Канстытуцыя Афганістана, прынятая ў 2004 годзе, гарантуе прэзідэнту ваенную і заканадаўчую ўладу з адносна слабым нацыянальным парламентам. Гэта з’яўлялася прадметам вялікіх рознагалоссяў, калі было пасяджэнне Лоя-Джырга у снежні 2003 года. Аднак, калі была сфарміравана часовая адміністрацыя, яе стваральнікі былі зацікаўлены ў забеспячэнні стабільнасці ў Афганістане.

У 2021 годзе прэзідэнт Ашраф Гані збег з краіны ў ходзе наступу «Талібану». Віцэ-прэзідэнт Амрула Салех сцвярджае, што ў сувязі з уцёкам былога прэзідэнта Ашрафа Гані з краіны ён выконвае абавязкі прэзідэнта^[1]. Пры гэтым фактычна ўлада на большай частцы тэрыторыі Афганістана належыць «Талібану».

Прэзідэнты Афганістана


№	Партрэт	Імя	Гады жыцця	Гады праўлення		Партыя
№	Партрэт	Імя	Гады жыцця	Пачатак	Канец	Партыя
Рэспубліка Афганістан
1		Мухамед Дауд	1909—1978	14 лютага 1977	27 красавіка 1978	Беспартыйны (да 1976)
1		Мухамед Дауд	1909—1978	14 лютага 1977	27 красавіка 1978	Нацыянальна-рэвалюцыйная партыя Афганістана
Дэмакратычная Рэспубліка Афганістан^[2]
—		Абдул Кадыр^[3]	1944—2014	28 красавіка 1978	30 красавіка 1978	НДПА
1		Нур Махамад Таракі^[4]	1917—1979	30 красавіка 1978	14 верасня 1979	НДПА
2		Хафізула Амін^[5]	1929—1979	14 верасня 1979	27 снежня 1979	НДПА
3		Бабрак Кармаль^[6]	1929—1996	27 снежня 1979	24 лістапада [[\|1986]]	НДПА
4		Хаджы Махамед Чамкані^[7]	1947—2012	24 лістапада 1986	30 верасня 1987	Беспартыйны
5		Махамад Наджыбула^[8]	1947—1996	30 верасня 1987	30 лістапада 1987	НДПА
Рэспубліка Афганістан
1		Махамад Наджыбула	1947—1996	30 лістапада 1987	16 красавіка 1992^[9]	НДПА (да 1990)
1		Махамад Наджыбула	1947—1996	30 лістапада 1987	16 красавіка 1992^[9]	Ватан
—		Абдул Рахім Хатэф^[10]	1926—2013	16 красавіка 1992	28 красавіка 1992	Ватан
Ісламская Дзяржава Афганістан
1		Себгатула Маджадэдзі	1925—2019	28 красавіка 1992	28 чэрвеня 1992^[9]	Нацыянальны ліберальны фронт Афганістана
2		Бурханудзін Рабані^[11]	1940—2011	28 чэрвеня 1992	22 снежня 2001	Ісламскае грамадства Афганістана
—		Хамід Карзай^[12]	1957	22 снежня 2001	13 ліпеня 2002	Беспартыйны
Ісламскі Эмірат Афганістан
		мула Мухамед Амар^[13]^[14]^[15]	1960—2013	27 верасня 1996	13 лістапада 2001	Талібан
Пераходная Ісламская Дзяржава Афганістан
—		Хамід Карзай	1957	13 чэрвеня 2002	7 снежня 2004	Беспартыйны
Ісламская Рэспубліка Афганістан
1		Хамід Карзай^[16]	1957	7 снежня 2004	29 верасня 2014	Беспартыйны
2		Ашраф Гані	1949	29 верасня 2014	15 жніўня 2021 (дэ-факта ў сувязі з выгнаннем з краіны)	Беспартыйны
— в. а.		Амрула Салех	1972	17 жніўня 2021	дзеючы (аспрэчваецца талібамі)	Нацыянальны рух

Зноскі

↑ Amrullah. Clarity: As per d constitution of Afg, in absence, escape, resignation or death of the President the FVP becomes the caretaker President. I am currently inside my country & am the legitimate care taker President. Am reaching out to all leaders to secure their support & consensus. (нявызн.).
↑ Афіцыйная назва пасады ў гэты перыяд — Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан.
↑ Як старшыня Прэзідыўма Ваенна-рэвалюцыйнага савета.
↑ Адхілены ад улады, а затым забіты па загаду Хафізула Амін.
↑ Забіты падчас Штурма палаца Аміна.
↑ Ссунуты з пасады ў выніку пачатку перабудовы.
↑ Прызначаны у выніку Нацыянальнага замірэння.
↑ Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан да 30 лістапада 1987 года.
↑ ^а ^б Падаў у адстаўку.
↑ Як часовы Прэзідэнт Афганістана.
↑ У перыяд з 1996 па 2001 год Ісламская Дзяржава Афганістан заставалася міжнародна прызнаным урадам, нягледзячы на тое, што кантралявала толькі каля 10 % афганскай тэрыторыі.
↑ Як Старшыня часовай адміністрацыі Афганістана.
↑ Як эмір і валадар прававерных.
↑ Ісламскі Эмірат Афганістан так і не атрымаў шырокага міжнароднага прызнання, нягледзячы на тое, што ён кантраляваў каля 90 % афганскай тэрыторыі.
↑ Зрынуты падчас падзення Кабула.
↑ Першы дэмакратычна абраны кіраўнік дзяржавы.

Спасылкі

Афіцыйны сайт прэзідэнта Афганістана

[1] Amrullah. Clarity: As per d constitution of Afg, in absence, escape, resignation or death of the President the FVP becomes the caretaker President. I am currently inside my country & am the legitimate care taker President. Am reaching out to all leaders to secure their support & consensus. (нявызн.).

[:02-2] Афіцыйная назва пасады ў гэты перыяд — Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан.

[3] Як старшыня Прэзідыўма Ваенна-рэвалюцыйнага савета.

[4] Адхілены ад улады, а затым забіты па загаду Хафізула Амін.

[5] Забіты падчас Штурма палаца Аміна.

[6] Ссунуты з пасады ў выніку пачатку перабудовы.

[7] Прызначаны у выніку Нацыянальнага замірэння.

[:12-8] Старшыня Рэвалюцыйнага савета Дэмакратычнай Рэспублікі Афганістан да 30 лістапада 1987 года.

[:22-9] а ^б Падаў у адстаўку.

[10] Як часовы Прэзідэнт Афганістана.

[11] У перыяд з 1996 па 2001 год Ісламская Дзяржава Афганістан заставалася міжнародна прызнаным урадам, нягледзячы на тое, што кантралявала толькі каля 10 % афганскай тэрыторыі.

[12] Як Старшыня часовай адміністрацыі Афганістана.

[13] Як эмір і валадар прававерных.

[14] Ісламскі Эмірат Афганістан так і не атрымаў шырокага міжнароднага прызнання, нягледзячы на тое, што ён кантраляваў каля 90 % афганскай тэрыторыі.

[:32-15] Зрынуты падчас падзення Кабула.

[16] Першы дэмакратычна абраны кіраўнік дзяржавы.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]