Спроба дзяржаўнага перавароту ў Судане (2021)
| Спроба дзяржаўнага перавароту ў Судане | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Пераход Судана да дэмакратыі, Пояс пераваротаў | |||
| Дата | 21 верасня 2021 | ||
| Месца |
 Судан |
||
| Прычына |
|
||
| Вынік | правал змоўшчыкаў | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
21 верасня 2021 года ў Судане прыхільнікамі экс-прэзідэнта Амара аль-Башыра была арганізавана няўдалая спроба дзяржаўнага перавароту[2][3].
Перадгісторыя
[правіць | правіць зыходнік]19 снежня 2018 года ў Судане ўспыхнулі пратэсты з-за рэзкага росту кошту жыцця і пагаршэння эканамічнага стану[4]. У студзені 2019 года ўвага пратэстуючых пераключылася з эканамічных пытанняў на заклікі да адстаўкі прэзідэнта краіны Амара аль-Башыра, які знаходзіўся ва ўладзе амаль 30 гадоў[5][6].
На гэтым фоне 11 красавіка адбыўся дзяржаўны пераварот, і да ўлады ў краіне прыйшлі вайскоўцы. Новым кіраўніком дзяржавы стаў Абдэль Фатах аль-Бурхан, узначаліўшы Пераходны ваенны савет. На змену яму прыйшоў Суверэнны савет Судана. У яго склад увайшлі як грамадзянскія асобы, так і вайскоўцы. За два гады дадзены орган так і не змог прымірыць бакі з глыбокімі палітычнымі рознагалоссямі, што існавалі яшчэ ў часы аль-Башыра. Больш за тое, Савет пачаў праводзіць жорсткія эканамічныя рэформы, каб прэтэндаваць на пазыкі Міжнароднага валютнага фонду, аднак такое рашэнне выклікала супраціў сярод насельніцтва[7].
Ход падзей
[правіць | правіць зыходнік]У верасні 2021 года на ўсходзе краіны пачаліся беспарадкі[8]. У гэты час урад Судана даведаўся пра тое, што рыхтуецца ваенны пераварот, але вырашыў чакаць прадпрыняцця путчыстамі першых крокаў[9][10][11]. Газета «Sudan Tribune» са спасылкай на крыніцы ў вайсковых колах паведамляла, што да перавароту датычныя афіцэры-ісламісты, звязаныя з экс-прэзідэнтам. Як паказвала выданне, лідар змоўшчыкаў Абд аль-Бакі Бакраві некалькі месяцаў знаходзіўся ў Каіры (Егіпет), дзе планаваў аперацыю па захопу ўлады з суданскімі ісламістамі, якія там пражывалі. Саудаўскі тэлеканал «Аль-Арабія» і зусім адкрыта заявіў аб прыналежнасці змоўшчыкаў да руху «Браты-мусульмане»[1].
21 верасня ў 3 гадзіны ночы па мясцовым часе[10] пачалася стральба недалёка ад ваеннай базы ў горадзе Амдурман[12]. Мэтамі путчыстаў былі захоп урадавых будынкаў[13], дзяржаўных СМІ[10][8] і ваенных камандаванняў[14], а таксама арышт членаў Суверэннага савета[10][8]. Путчысты паспрабавалі захапіць будынак дзяржаўнага ТБ[7]. Да бунту далучыліся вайскоўцы парашутна-дэсантнага корпуса і падраздзяленняў інжынерных войск. У сталіцы краіны Хартуме вайскоўцы паспрабавалі ўзяць пад кантроль захапіць радыёстанцыю і заблакаваць дарогі блізу суданскага парламента, але іх прадпрыемствы правалілася[1]. Некалькі афіцэраў на чале з генерал-маёрам Абд аль-Бакі Бакраві ўзялі пад свой кантроль бранятанкавы корпус суданскай арміі, перакрыўшы дарогу да моста побач з суданскім парламентам[15]. На вуліцах горада з’явіліся танкі, а па дзяржканалах пачалі трансляваць патрыятычныя песні і кліпы[16].
У гэты час дзейныя ўлады заблакавалі мост, які злучае Амдурман са сталічным Хартумам[17].
Вельмі хутка ўладам удалося нармалізаваць сітуацыю і прадухіліць пераварот[16]. Паводле інфармацыі тэлеканала Sky News Arabia, за спробу дзяржаўнага перавароту арыштаваны 40 афіцэраў, 18 салдат і двое грамадзянскіх асоб. Разам з тым тэлеканал Al Arabiya паведамляў, што путч атрымалася здушыць без адзінага стрэлу. Звестак аб загінулых і пацярпелых няма. Усе затрыманыя пераведзены ў штаб ваеннай разведкі, дзе былі дапытаны[18]. Падзеі 21 верасня значна не паўплывалі на становішча ў краіне, і грамадзяне працягвалі жыць сваім звычайным жыццём. Усе гарадскія службы працавалі ў штатным рэжыме. Узмацнення ўладамі мер бяспекі не адбылося[15].
Заявы ўладаў
[правіць | правіць зыходнік]Камандаванне Узброеных сіл і Суверэнны савет заклікалі народ «устаць на абарону краіны і абараніць пераходны перыяд»[19].
Прэм’ер-міністр Абдала Хамдок пасля прадухілення путчу заявіў[17]:
|
Спроба дзяржаўнага перавароту ў Судане была арганізаваны элементамі ўнутры і па-за ваеннага ведамства краіны, што прывяло да першых арыштаў асоб, якія ўдзельнічаюць у змове. Няўдалай спробе путчу папярэднічалі планы змоўшчыкаў пасеяць нестабільнасць, асабліва на ўсходзе Судана, але яны не змаглі падарваць дэмакратычны пераход у краіны | 
|
Іншы прадстаўнік урада сказаў, што ў лік змоўшчыкаў уваходзяць «рэшткі былога рэжыму»[20], а менавіта службовыя асобы ўрада экс-прэзідэнта Амара аль-Башыра і байцы бранятанкавага корпуса[21].
Міжнародная рэакцыя
[правіць | правіць зыходнік]
Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш раскрытыкаваў спробу перавароту і заклікаў усе бакі засяродзіцца на забеспячэнні палітычнай стабільнасці[22].
Дзяржаўны дэпартамент ЗША выпусціў заяву, у якой асудзіў путчыстаў. Амерыканскія ўлады заклікалі прыцягнуць усіх датычных да адказнасці. Спроба дзяржаўнага перавароту яны назвалі «антыдэмакратычнымі дзеяннямі», якія «падрываюць імкненне суданскага народа да свабоды і справядлівасці і ставяць пад пагрозу міжнародную падтрымку Судана, уключаючы двухбаковыя адносіны са Злучанымі Штатамі». У заяве таксама адзначалася, што ЗША працягнуць падтрымку Судана і будуць пашыраць яе па меры таго, як краіна будзе дамагацца далейшага прагрэсу ў пераходным працэсе[23].
Са слоў загадчыка консульскага аддзела пасольства Расіі ў Судане Георгія Амбарцумяна, у сувязі са спробай перавароту дыпмісія ўзмацніла меры бяспекі[15].
Наступныя падзеі
[правіць | правіць зыходнік]25 кастрычніка, у выніку канфлікту паміж вайсковымі і грамадзянскімі прадстаўнікамі ўлады, генерал Абдэль Бурхан здзейсніў дзяржаўны пераварот, усталяваўшы поўнае панаванне арміі ва ўрадзе. Быў арыштаваны прэм’ер-міністр Абдала Хамдок.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Зноскі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в Марианна Беленькая. Судан недоперевернули // "Коммерсантъ" от 21.09.2021
- ↑ "Sudan failed coup: Government blames pro-Bashir elements". BBC News [брытанская англійская]. 2021-09-21. Праверана 2021-09-21.
- ↑ Sudanese officials say coup attempt has failed (англ.). Al Jazeera. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Several killed in Sudan as protests over rising prices continue
- ↑ Sudanese police fire on protesters demanding president step down
- ↑ 'It’s more than bread': Why are protests in Sudan happening?
- ↑ а б В Судане произошла попытка переворота, задержали 40 военных - СМИ Архівавана 15 красавіка 2023. // Белорусский партизан, 21 сентября 2021
- ↑ а б в محاولة انقلاب شرق السودان.. والفكي "هبوا للدفاع عن بلدكم" (ар.). العربية (21 верасня 2021). Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Названы причины военного путча в Судане: арестованы десятки офицеров (руск.). www.mk.ru. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ а б в г СМИ: за попыткой переворота в Судане стоят офицеры из числа сторонников экс-президента. ТАСС. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Армия Судана заявила о предотвращении попытки переворота (руск.). РИА Новости (21 верасня 2021). Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ "Sudan failed coup: Government blames pro-Bashir elements". BBC News. 2021-09-21. Праверана 2021-09-21.
- ↑ В Судане предотвращена попытка переворота (руск.). Радио Свобода. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Названы причины военного путча в Судане: арестованы десятки офицеров (руск.). www.mk.ru. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ а б в В посольстве РФ рассказали об обстановке в Судане после попытки госпереворота // Известия, 21 сентября 2021
- ↑ а б Георгий Тадтаев. В Судане военные попытались совершить переворот // РБК, 21 сентября 2021
- ↑ а б Омдурман устоял: власти указали на заговорщиков внутри и вне армии Судана // EADaily, 21 сентября 2021
- ↑ За попытку переворота в Судане задержаны 40 офицеров, 18 солдат и двое гражданских // СБ. Беларусь Сегодня, 21 сентября 2021
- ↑ Al Arabiya: в Судане совершена неудачная попытка госпереворота // RT, 21 сентября 2021
- ↑ تصفية اخر جيوب الانقلاب واعتقال عسكريين ومدنيين (ар.)(недаступная спасылка). Suna-News. Архівавана з першакрыніцы 20 кастрычніка 2023. Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Sudanese officials say coup attempt failed, army in control (англ.). AP NEWS (21 верасня 2021). Праверана 21 верасня 2021.
- ↑ Condemning Attempted Coup d’État in Sudan, Secretary-General Calls for Continuing Commitment to Transition, Realization of People’s Aspirations..
- ↑ США осудили попытку перехвата власти у переходного правительства Судана // Интерфакс, 22 сентября 2021