Уладзімір Іванавіч Смірноў (геолаг)

Уладзімір Іванавіч Смірноў
руск.: Владимир Иванович Смирнов
Дата нараджэння	31 студзеня (13 лютага) 1910 ці 1910
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	16 чэрвеня 1988(1988-06-16) ці 1988
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР
Месца пахавання	Кунцаўскія могілкі[d]
Грамадзянства	СССР
Род дзейнасці	геолаг
Навуковая сфера	геалогія
Месца працы	Расійскі дзяржаўны геолагаразведачны ўніверсітэт імя Серга Арджанікідзэ[d] МДУ Міністэрства геалогіі СССР[d]
Навуковая ступень	доктар геолага-мінералагічных навук (1945) і спіс правадзейных членаў АН СССР[d] (1962)
Альма-матар	Расійскі дзяржаўны геолагаразведачны ўніверсітэт імя Серга Арджанікідзэ[d]
Партыя	КПСС
Член у	Акадэмія навук СССР
Прэміі
Узнагароды	Залаты медаль імя А. П. Карпінскага[d]

Уладзімір Іванавіч Смірно́ў (руск.: Владимир Иванович Смирнов; 31 студзеня 1910 — 16 чэрвеня 1988) — савецкі геолаг, доктар геолага-мінералагічных навук (1945), акадэмік Акадэміі навук СССР (1962, член-карэспандэнт з 1958 года), Герой Сацыялістычнай Працы (1980).

Біяграфія

Нарадзіўся ў Маскве. У 1926 годзе скончыў школу і працаваў токарам. У 1929 годзе паступіў у Маскоўскую горную акадэмію, а ў 1930 годзе быў пераведзены ў Маскоўскі геолагаразведачны інстытут. Інстытут скончыў у 1934 годзе і застаўся у аспірантуры пры ім. Адначасова ў 1934—1937 гадах працаваў начальнікам партыі Таджыкска-Памірскай экспедыцыі. З 1937 года кансультант у Кіргізскім геалагічным упраўленні. У 1938 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю. З 1939 года дацэнт, дэкан геолагаразведачнага факультэта Маскоўскага геолагаразведачнага інстытута. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны У. І. Смірноў быў накіраваны ў Сярэднюю Азію. У 1941—1944 гадах займаў пасаду намесніка дырэктара Хайдарканскага ртутнага камбіната ў горадзе Хайдаракан Кіргізскай ССР (сучаны Айдаркен у Кыргызстане) і адначасова старшы навуковы супрацоўнік Кіргізскага філіяла Акадэміі навук СССР. У 1944 годзе вярнуўся працаваць у Маскоўскі геолагаразведачны інстытут. Займаў пасады дацэнта і загадчыка навукова-даследчага сектара, з 1946 года — прафесар. У 1946—1951 гадах У. І. Смірноў займаў пасаду намесніка Міністра геалогіі СССР. Адначасова ў 1946—1949 гадах — старшыня Усесаюзнай камісіі па запасам карысных выкапняў. У 1951 годзе быў ініцыятарам адкрыцця ў Маскоўскім дзяржаўным універсітэце кафедры геалогіі і геахіміі карысных выкапняў і стаў яе кіраўніком. Адначасова ў 1949—1955 гадах — прафесар Маскоўскага інстытута каляровых металаў і золата.

Памёр У. І. Смірноў 16 чэрвеня 1988 года. Пахаваны на Кунцаўскіх могілках у Маскве.

Навуковая і грамадская дзейнасць

Асноўныя працы У. І. Смінова па геалогіі рудных радовішчаў, металагеніі каляровых металаў. Распрацаваў асновы тэорыі фарміравання і колькаснай ацэнкі карысных выкапняў у нетрах Зямлі, усталяваў рэгіянальныя заканамернасці адукацыі і размяшчэння рудных радовішчаў на кантынентах і ў акіянах, ахарактарызаваў металагенічныя асаблівасці дна Сусветнага акіяна. Прапанаваў зводную генетычную класіфікацыю радовішчаў карысных выкапняў, азначыў эпохі эндагеннага рудаўтварэння ў гісторыі развіцця зямной кары. Таксама займаўся даследаваннем гісторыі геалогіі.

Аўтар больш за 1000 публікацый, у тым ліку падручніка «Полезные ископаемые».

Акрамя навуковай і выкладчыцкай дзейнасці У. І. Смірноў выконваў шэраг грамадскіх функцый. Прымаў удзел у шэрагу міжнародных форумаў, быў членам шэрагу замежных акадэмій і навуковых таварыстваў, членам рэдакцыйных калегій шэрагу навуковых часопісаў, галоўным рэдактарам і намеснікам галоўнага рэдактара часопіса «Геология рудных месторождений».

Узнагароды і званні

• Герой Сацыялістычнай Працы (1980)
• 3 ордэны Леніна (1954, 1970, 1980)
• Ордэн Кастрычніцкай Рэвалюцыі (1975)
• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1963)
• Медаль «За працоўную адзнаку» (1949)
• Медаль «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.»
• Ордэн «Кірыл і Мяфодзій» (НРБ, 1979)
• Ленінская прэмія (1972)
• Дзяржаўная прэмія СССР (1986)
• Залаты медаль імя А. П. Карпінскага (1976)
• Ганаровы разведчык недраў СССР (1980)
• Заслужаны дзеяч навукі і тэхнікі Кіргізскай ССР (1970)

Таксама ўзнагароджаны шэрагам медалёў і замежнымі навуковымі ўзнагародамі.

Памяць

У гонар вучонага устаноўлена мемарыяльная дошка ў Маскоўскім дзяржаўным універсітэце. З 1992 года дзейнічае Фонд падтрымкі геалогіі імя У. І. Смірнова і выдаецца літаратурна-навуковы альманах «Смірноўскі зборнік». У гонар вучонага названы мінералы смірніт і вісмірнавіт.

Літаратура

• Смірноў Уладзімір Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 57—58. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Смирнов, Владимир Иванович // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Спасылкі

• Профіль Уладзіміра Іванавіча Смірнова на афіцыйным сайце РАН
• Владимир Иванович Смирнов (1910—1988 гг.)(недаступная спасылка) (руск.) // Усерасійскі навукова-даследчы геалагічны інстытут імя А. П. Карпінскага
• Памяти учёных // Вестник АН СССР. 1988. № 9. C. 118. (руск.)
• Научное наследие академика В. И. Смирнова // Вестник Московского университета. Сер. 4. Геология. 2010, № 1. — С. 56—60. (руск.)