Уладзіслаў Марконі

Уладзіслаў Марконі
польск.: Władysław Marconi
Дата нараджэння	29 лютага 1848(1848-02-29)
Месца нараджэння	Варшава, Царства Польскае, Расійская імперыя
Дата смерці	4 чэрвеня 1915(1915-06-04) (67 гадоў)
Месца смерці	Варшава, Царства Польскае, Расійская імперыя
Месца пахавання	Кальвінісцкія могілкі Варшавы[d]
Грамадзянства	Польшча  Расійская імперыя
Альма-матар	Імператарская Акадэмія мастацтваў
Працы і дасягненні
Працаваў у гарадах	Варшава
Архітэктурны стыль	гістарызм
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Уладзіслаў Марконі (польск.: Władysław Marconi; 29 лютага 1848, Варшава — 4 чэрвеня 1915, Варшава) — польскі архітэктар, кансерватар архітэктурных помнікаў і рэстаўратар, сын Генрыка Марконі.

Біяграфія

Сям'я і дзяцінства

Уладзіслаў Марконі нарадзіўся 29 лютага 1848 года ў Варшаве ў сям'і архітэктара італьянскага паходжання Генрыка (Энрыке) Марконі і шатландкі Маргарыты Гейтан (1807—1884). Маці Уладзіслава была кальвіністкай і таму некаторыя дзеці ў сям'і былі выхаваны як каталікі, а іншыя, у тым ліку і Уладзіслаў, — як кальвіністы.

Скончыў варшаўскую сярэднюю школу.

Прафесійная дзейнасць

Прадаўжальнік справы свайго бацькі, паступіў у Пецярбургскую акадэмію мастацтваў, якую скончыў у 1873 годзе з трыма сярэбранымі медалямі. Пасля вярнуўся ў Варшаву, дзе акрамя прафесійнай працы, актыўна займаўся сацыяльнай і культурнай дзейнасцю.

Працаваў разам з братам Леандра пры будаўніцтве Вялікай сінагогі.

Пахаваны на кальвінісцкіх могілках Варшавы.

Архітэктурныя праекты

Уладзіслаў Марконі займаўся будаўніцтвам аб’ектаў самага рознага прызначэння, у тым ліку такіх, як:

• Жылыя дамы ў Варшаве: графіні Людвікі Мялжынскай на вул. Каралеўскай; графа Канстанціна Плятэра на Іерусалімскіх алеях; Дом пад Гігантамі Антоні Стшалецкага на Уяздоўскіх алеях; Ганны Мікуліч-Радзецкай на той жа вуліцы; дамы Густава Герлаха на вуліцах: Тамка, Каперніка, Акольнік, Вейскай; дом Яна Фрузінскага на вуліцы Каперніка (1904), Генрыка Калобжэг-Кольберга на той жа вуліцы (1904), уласны дом там жа (1900), дамы братоў Лілпап на вуліцах: Мазавецкай, Брацкай, Ардынацкай; віла Стэфана Дзявульскага на Уяздоўскіх алеях 33/35 (1910).
• Адміністрацыйныя будынкі ў Варшаве: Будынак страхавога таварыства «Расія» на вул. Маршалкоўскай, 124 (1901). Марконі рэалізаваў конкурсны праект лодзінскіх архітэктараў Ота Геліга і Пятра Брукальскага. У пабудове прымаў удзел яго асістэнт Сланіслаў Граховіч, будынак страхавога таварыства ад пажараў (на рагу вуліц Яснай і Бадуэна
• З прамысловых збудаванняў вядомы будынак кандытарскай фабрыкі Яна Фрузінскага на вуліцы Польнай

Будынак школы імя Рослераў на вуліцы Халоднай

• Грамадскія будынкі ў Варшаве: гатэль «Брысталь», дом яўрэйскай супольнасці на вул. Грыбоўскай, школа імя Рослераў на вуліцы Халоднай, Публічная бібліятэка імя Кербедзюў на вуліцы Кошыкавай (вёў будаўніцтва, праект Яна Хойрыха), школа для дзяцей «работнiкаў трамвайных» на вуліцы Млынарскай, будынак прытулку св. Францыска на вуліцы Салец.
• Будынкі ў розных населеных пунктах, цяпер у асноўным размешчаны на тэрыторыі Польшчы: палац у вёсцы Барковіцы Мазавецкага ваяводства; палац Дабецкіх у вёсцы Лапушна Свентакшыскага ваяводства (1897); палац Стэфана Дзявульскага ў вёсцы Саннікі Мазавецкага ваяводства; віла Дзявульскага ў вёсцы Канстанцін Лодзьскага ваяводства; Віла Казлоўскіх у горадзе Скернявіцы Лодзьскага ваяводства (1893); перабудова сядзібы сям’і Буйно ў вёсцы Брошкаў Мазавецкага ваяводства (перад гэтым перабудавана Генрыкам Марконі) і інш.

касцёл Святога Вікенція дэ Поля

• Рэлігійныя збудаванні: касцёл Святога Вікенція дэ Поля ў Отвацку (не захаваўся), касцёл Святога Фларыяна ў Магяльніцы і іншыя. Пад надзорам У. Марконі таксама распрацоўвалася праектная дакументацыя для будаўніцтва касцёла Святога Сымона і Святой Алены ў Мінску
• Будынкі на тэрыторыі цяперашняй Беларусі: сядзіба ў вёсцы Борхаў Рэчыцкага раёна (1911), маёнтак князя Чацвярцінскага ў Жалудку (цяпер (Шчучынскі раён), сядзіба графа Празора ў вёсцы Астрагляды Брагінскага раёна; сядзіба графа Пуслоўскага ў Мерачоўшчыне Івацэвіцкага раёна.
• Рэстаўрацыя жылых дамоў і іншых збудаванняў. У прыватнасці, у Варшаве: дома Фукераў і Дома князей Мазавецкіх каля Рынкавай плошчы ў Старым горадзе; таксама правёў працы па захаванні (кансервацыі) Вілянуўскага палаца (1906), Палаца Патоцкіх і палаца Веселяў і шэрагу іншых аб’ектаў у сталіцы Польшчы.

Грамадская дзейнасць

Быў сузаснавальнікам Музея рамёстваў і прыкладнога мастацтва, членам фатаграфічнага таварыства, Таварыства апекі над помнікамі даўніны. Быў таксама членам камітэтаў па будаўніцтве «Мікалаеўскага моста» ў Варшаве (цяпер Мост Панятоўскага), гарадской каналізацыі і бальніц. Член камітэта будаўніцтва помніка Міцкевічу ў Варшаве. Быў у складзе журы конкурсу праектаў аднапавярховага дома ў «стылі свойскім», арганізаванага варшаўскім Мастацкім таварыствам (1902), праектаў касцёла для сяла Орлуў (1910), алтара для касцёла Збавіцеля ў Варшаве (1913), сядзібы сям'і Улодкаў у Няговічах (1913).

Ад 1894 года выдаваў разам з братам Янам «Альбом помнікаў архітэктуры і мінуўшчыны» (польск.: Album architektoniczne dawnych zabytków i pamiątek przeszłości).

Узнагароды

Кавалер ордэна св. Станіслава III ступені.

Сям'я

Сямейная грабніца Марконі

26 чэрвеня 1880 года ажаніўся з Казімірай Элеанорай Кольберг, дачкой мастака Антонія Кольберга. Яны мелі восем дзяцей, у тым ліку:

• Багдан (1894—1975) — стаў рэстаўратарам жывапісу
• Казімір (1890—1992)
• Тадэвуш (1899—1956) — эканамічны дзеяч і прамысловец, ажаніўся з Аленай з Брунаў, добра вядомай варшаўскай сям'і.
• Галіна Марыя (1888—1952) — жонка вядомага жыхара Варшавы Станіслава Лозы.

Сын Багдана, Генрык Ежы, таксама стаў польскім архітэктарам, як яго дзед і прадзед.

Уладзіслаў Марконі, яго жонка і двое сыноў былі пахаваныя ў сямейнай грабніцы на евангелісцка-рэфарматарскіх могілках у Варшаве.

Літаратура

• Łoza S. Słownik architektów i budowniczych polaków oraz cudzoziemców w Polsce pracujących. — Warszawa: Wydawnictwo im. Mianowskiego, Instytutu popierania nauki, 1931.
• Hanna Krzyżanowska, Marconi Władysław, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Уладзіслаў Марконі
• Władysław Marconi Архівавана 4 сакавіка 2016. (польск.)