Жалудок

З пляцоўкі Вікіпедыя
Перайсьці да навігацыі Перайсьці да пошуку
Гарадскі пасёлак
Жалудок
Сцяг Герб
Сцяг Герб
Краіна
Вобласць
Раён
Сельсавет
Каардынаты
Гарадскі пасёлак з
Насельніцтва
Часавы пояс
Тэлефонны код
+375 151433XXX
Паштовы індэкс
231506
Аўтамабільны код
4
СААТА
4258820905
Жалудок на карце Беларусі ±
Жалудок (Беларусь)
Жалудок
Жалудок (Гродзенская вобласць)
Жалудок

Жалудок[2] (трансліт.: Žaludok, руск.: Желудок)  — гарадскі пасёлак у Шчучынскім раёне Гродзенскай вобласці Беларусі. За 22 км ад горада Шчучын, за 12 км ад чыгуначнай станцыі Скрыбаўцы на лініі Масты — Ліда. Насельніцтва 1 060 чал. (2021)[3].

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Асноўны артыкул: Гісторыя Жалудка

Вядомы з другой паловы XV стагоддзя як вялікакняжацкае ўладанне. З 1486 года мястэчка, да 1567 года цэнтр павета Віленскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага. Належаў Лацкім, Сапегам, Францкевічам-Радзімінскім. У лютым 1706 года галоўная кватэра шведскага караля Карла XII. У XVIII — 1-й чвэрці XIX стагоддзяў уласнасць Тызенгаўзаў. З 1795 года ў складзе Расійскай імперыі, цэнтр воласці Лідскага павета Віленскай губерніі. З 1921 года ў складзе Польшчы, цэнтр гміны Лідскага павета. З 1939 года ў БССР, з 1940 года гарадскі пасёлак, цэнтр раёна. З 1962 у Шчучынскім р-не.

Першы касцёл быў закладзены ў 1490 годзе вялікім князем Казімірам IV. У 1682 годзе Фрацкевічы-Радзімінскія заснавалі ў Жалудку кляштар кармелітаў «старых» (па іншых дадзеных — у 1686). У 1832 годзе кляштар скасаваны, а яго касцёл знішчаны. У 1853 годзе пабудаваны новы парафіяльны касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Панны Марыі.

У пачатку XX стагоддзя была пабудавана сінагога, пасля другой сусветнай вайны прыстасавана пад Дом культуры.

У 1999 годзе пабудавана з дрэва праваслаўная царква на аснове былога будынка медыцынскай установы.

Насельніцтва[правіць | правіць зыходнік]

  • XIX стагоддзе: 1829 год — 311 чал., у тым ліку 146 хрысціян і 165 іўдзеяў[4]; 1861 год — 581 чал.; 1863 год — 581 чал.; 1895 год — 674 чал.[5]; 1897 год — 1860 чал.[6], у тым ліку 1372 юдэі
  • XX стагоддзе: 1905 год — 1969 чал.; 1909 год — 1969 чал.; 1919 год — 1557 чал.; 1921 год — 1552 чал. у мястэчку Жалудку і 242 чал. у фальварку Жалудку; 1940 год — 2436 чал.; 1971 год — 2,1 тыс. чал.; 1993 год — 1,8 тыс. чал.[7]; 1997 год — 1,4 тыс. чал.[8]
  • XXI стагоддзе: 1 студзеня 2001 года — 1630 чал.[9]; 2006 год — 1,5 тыс. чал.[10]; 2007 год — 1,4 тыс. чал.; 2008 год — 1,4 тыс. чал.; 2009 год — 1290 чал.[11] (перапіс); 2016 год — 1017 чал.[12]; 2017 год — 1002 чал.[13]; 2018 год — 972 чал.[14]; 2019 год — 1089 чал.[3]; 2020 год — 1097 чал.[3]; 2021 год — 1060 чал.[3]

Эканоміка[правіць | правіць зыходнік]

Прадпрыемствы сацыяльна-бытавога абслугоўвання.

Славутасці[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя асобы[правіць | правіць зыходнік]

У Жалудку пахаваны Пётр Барташэвіч (1914—1991), беларускі каталіцкі царкоўны дзеяч.

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Численность населения на 1 января 2022 г. и среднегодовая численность населения за 2021 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2022.
  2. ↑ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Гродзенская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2004. — 469 с. ISBN 985-458-098-9 (DJVU).
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2021 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2020 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў, пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (9 красавіка 2021). Праверана 2021-4-13.
  4. ↑ Соркіна І. Мястэчкі Лідскага ўезда ў XIX — пачатку ХХ ст. // Ліда і Лідчына: да 685-годдзя з дня заснавання горада: матэрыялы рэспуб. навук.-практ. канф., (Ліда, 3 кастр. 2008 г.) / рэдкал.: Худык А. П. (гал. рэд.). — Ліда, 2008.
  5. ↑ Krzywicki J. Żołudek // Жалудок // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. — Tom XIV (Worowo — Żyżyn), 1895 (польск.)  S. 827.
  6. ↑ Rouba N. Przewodnik po Litwe i Białejrusi. — Wilno, 1909.
  7. ↑ Шаблюк В. Жалудок // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1993. — 494 с., [8] к.: іл. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2. С. 363.
  8. ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 1998. — Т. 6: Дадаізм — Застава. С. 419.
  9. ↑ Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Шчучынскага раёна. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2001.
  10. ↑ Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. ISBN 978-985-11-0384-9
  11. ↑ Перепись населения — 2009. Гродненская область Архівавана 18 верасня 2010. (руск.)  Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь
  12. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
  13. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
  14. ↑ Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2018 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2017 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу(руск.) . Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2018). Праверана 2 снежня 2018.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Жалудок&oldid=4013393"