Іван Навумавіч Рахцеенка

Іван Навумавіч Рахцеенка
Іван Навумавіч Рахцеенка
Дата нараджэння	21 верасня 1905
Месца нараджэння	Шэкі, Беларусь;
Дата смерці	29 чэрвеня 1988 (82 гады)
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	батаніка, экалогія і лесаводства
Месца працы	Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі; Інстытут лесу НАНБ; Цэнтральны батанічны сад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі; Усерасійскі навукова-даследчы інстытут лесаводства і механізацыі лясной гаспадаркі[d];
Навуковая ступень	доктар біялагічных навук
Навуковае званне	прафесар;
Альма-матар	Беларуская дзяржаўная сельскагаспадарчая акадэмія;
Партыя	КПСС;
Узнагароды	;

Іван Навумавіч Рахце́енка^[1]^[2] (21 верасня 1905 — 29 чэрвеня 1988) — вучоны ў галіне батанікі, экалогіі і лесаводства, доктар біялагічных навук (1961), прафесар (1967). Заслужаны дзеяч навукі БССР (1978). Бацька Л. І. Рахцеенкі^[2].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Нарадзіўся ў вёсцы Шэкі (зараз у Дубровенскім раёне Віцебскай вобласці Беларусі). У 1930 годзе скончыў лясны факультэт Беларускай сельскагаспадарчай акадэміі сельскай і лясной гаспадаркі. З 1931 года працаваў у Беларускім навукова-даследчым інстытуце лясной гаспадаркі, дзе займаў пасаду старэйшага навуковага супрацоўніка. У 1941—1945 гадах на пасадзе дырэктара Беларускага філіяла Усесаюзнага навукова-даследчага інстытута лясной гаспадаркі ў Арэнбургскай вобласці^[3]. У 1946—1955 гадах — старэйшы навуковы супрацоўнік ва Усесаюзным навукова-даследчым інстытуце лясной гаспадаркі ў горадзе Пушкіна Маскоўскай вобласці^[3]. У 1951—1955 гадах на пасадзе дырэктара Цэнтральнага батанічнага сада Акадэміі навук БССР. У 1957—1979 гадах у Інстытуце эксперыментальнай батанікі Акадэміі навук БССР на пасадзе загадчыка лабараторыі экалогіі раслін, у 1979—1988 гадах — галоўны навуковы супрацоўнік^[3].

Навуковая і грамадская дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Аўтар больш за 200^[3] навуковых прац (у тым ліку 8 манаграфій)^[3] у галіне падсочкі лесу, экалогіі каранёвых сістэм дрэвавых парод, эколага-фізіялагічных і біялагічных асноў ўзаемадзеяння раслін у супольнасцях. Даследаваў працэсы росту і развіцця каранёвых сістэм драўняных раслін у розных глебава-грунтовых умовах, тэрміны жыццядзейнасці актыўных каранёў, сезонныя цыклы паглынання і вылучэнні мінеральных пажыўных рэчываў каранямі драўняных раслін і перадача іх ад аднаой расліны да другой, узаемаадносіны драўняных парод у лясных насаджэннях рознай тыпалагічнай прыналежнасці. Высветліў новыя палажэнні ў галіне фізіёлага-біяхімічнага ўзаемаўплыву раслін у раслінных супольнасцях. Даследаваў працэсы ўзаемнага ўплыву каранёвых выдзяленняў раслін. Абгрунтаваў прынцыпы сумяшчальнасці відаў раслін у змешаных пасадках, якія адрозніваюцца большай прадуктыўнасцю ў параўнанні з чыстымі насаджэннямі. Распрацаваў прынцыпы падбору біялагічна сумяшчальных відаў у мэтах стварэння высокапрадукцыйных мяшаных лясных насаджэнняў.

Сярод апублікаванага:

Наставление по подсочке берёзы и клёна и переработка их сока в сироп. — М.: Пищепромиздат — 1946.
Корневые системы древесных и кустарниковых пород. — М. — Л.: Гослесбумиздат — 1952.
О росте и развитии корневых систем древесных пород. — Пекин — 1955. (на кітайскай мове)
Рост и взаимодействие корневых систем древесных растений. — Мн.: Из-во АН БССР — 1963.
Корневое питание растений в фитоценозах. — Мн., 1973.(у сааўтарстве)
Эколого-физиологические основы взаимодействия растений в фитоценозах. — Мн., 1976.(у сааўтарстве)
Межвидовые и внутренние отношения растений в искусственных фитоценозах / Академия наук Белорусской ССР, Институт экспериментальной ботаники им. В. Ф. Купревича; [науч. ред. В. И. Парфенов, акад. АН БССР] — Минск :Наука и техника, 1987. (у сааўтарстве)

У 1963—1968 гадах займаў пасаду акадэміка-сакратара Аддзялення біялагічных навук Акадэміі навук БССР^[3]. У 1965—1979 годзе уваходзіў у склад рэдакцыйнай калегіі часопіса «Весці Акадэміі навук БССР (серыя біялагiчных навук)»^[3].

Узнагароды[правіць | правіць зыходнік]

Узнагароджаны медалём «Знак Пашаны» і іншымі медалямі^[3].

Зноскі

↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
↑ ^а ^б БелЭн 2001.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Рахтеенко Иван Наумович (руск.) // Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

Рахцеенка Іван Навумавіч // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.
Рахцеенка Іван Навумавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 382. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[ЭПБ4-1] Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 4. Недалька — Стаўраліт / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1985. — 599 с., іл. — 10 000 экз.

[FOOTNOTEБелЭн2001-2] а ^б БелЭн 2001.

[ІЭБ-3] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж Рахтеенко Иван Наумович (руск.) // Інстытут эксперыментальнай батанікі імя В. Ф. Купрэвіча НАН Беларусі

[1]

[2]

[3]