Анатоль Іверс

Анатоль Іверс
Анатоль Іверс
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	Іван Дарафеевіч Міско
Дата нараджэння	2 (15) мая 1912
Месца нараджэння	Чамяры, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	26 кастрычніка 1999 (87 гадоў)
Месца смерці	Слонім, Слонімскі раён, Гродзенская вобласць, Беларусь;
Альма-матар	Віленская беларуская гімназія; Клецкая беларуская гімназія; Навагрудская беларуская гімназія;
Месца працы	Слонімскі веснік;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	беларуская
Узнагароды
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анатоль Іверс, сапраўднае імя Іван Дарафеевіч Міско (2 (15) мая 1912, Чамяры, Гродзенская губерня — 26 кастрычніка 1999(1999-10-26), Слонім, Гродзенская вобласць) — беларускі паэт.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Падчас Першай сусветнай вайны сям’я, як і многія аднавяскоўцы, у 1914 годзе выехала ў бежанства і вярнулася ў 1918 годзе. Паводле Рыжскага мірнага дагавора 1921 года тэрыторыя адышла да Польшчы (у беларускай гістарыяграфіі Заходняя Беларусь). У 1926 годзе паступіў у Віленскую беларускую гімназію. За ўдзел у камуністычным^[1] руху быў выключаны з Віленскай (1928), Клецкай (1929) і Навагрудскай (1931) гімназій. З 1931 года ў Чамярах пад наглядам паліцыі. Пачаў пісаць пад псеўданімам Анатоль Іверс (Івэрс), адсылаючы ў заходнебеларускую прэсу. З 1935 года служыў у Войску Польскім, тым часам памешчык забіў яго маці^[2].

Пасля далучэння Заходняй Беларусі з БССР (1939) працаваў літаратурным работнікам слонімскай раённай газеты «Вольная праца» (1939—1941). Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1940 года.

Пасля нападу Германіі на СССР за часамі Другой сусветнай вайны — адзін з арганізатараў падпольнага антыфашысцкага руху^[3], з лістапада 1943 года — партызан брыгады імя К. Ракасоўскага, у сакавіку 1944 года абраны сакратаром Слонімскага міжраённага антыфашысцкага камітэта^[3]. Выдаваў антыфашысцкую падпольную газету «Барацьба»^[3]. Жонка Анатоля Іверса загінула ў Калдычэўскім лагеры, брат — у баі з немцамі.

У пасляваенныя гады савецкія ўлады доўгі час не прызнавалі слонімскую падпольную арганізацыю, Анатоля Іверса некалькі разоў беспадстаўна звальнялі з працы. Потым працаваў у Слонімскім гарсавеце, у рэдакцыі раённай газеты «За перамогу камунізму»^[3], у лесахімічнай прамысловасці. У 1976—1984 гадах — сакратар слонімскага раённага аддзялення Таварыства аховы помнікаў гісторыі і культуры. Жыў у Слоніме. Быў знаёмы і сябраваў з Аляксандрай Бергман, Сакратам Яновічам, Віктарам Шведам, Міхасём Хмялеўскім, Георгіем Валкавыцкім і інш. творчымі людзьмі Польшчы.

Творчасць

Дэбютаваў у друку вершамі ў 1934 г. Аўтар зборнікаў паэзіі «Песні на загонах» (Вільня, 1939)^[3], «З пройдзеных дарог» (1970), «Жыву ў бацькоўскім краі» (вершы і паэмы, 1982), «Я пайшоў бы ўслед за летам» (1987).

Рэвалюцыйна-вызваленчая тэматыка ў творах паэта глыбока звязана з асобай чалавека, грамадзяніна, гераічныя матывы пераходзяць у лірычныя, зліваюцца ў кранальны напеў пра лёс народа, якому даводзіцца пераадольваць гістарычную несправядлівасць, наладжваць новае жыццё. Вядучыя стылявыя рысы — пявучасць, шчырасць інтанацый, часам празмернае захапленне апісаннямі^[3].

Узнагароды

Узнагароджаны ордэнам Айчыннай вайны II ступені і медалямі.

Зноскі

↑ «Ты, радзімае поле, скажы...». Заходнебеларускі паэт Анатоль Іверс (бел.). zviazda.by (22 чэрвеня 2021). Праверана 22 лютага 2025.
↑ Сяргей Чыгрын. „Не пыталі, ці зжата, ці скошана...” (нявызн.). niva.bialystok.pl. Ніва № 4 (2280), 23 студзеня 2000 г.. Праверана 22 лютага 2025.
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.

Літаратура

Іверс Анатоль // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. — 22 000 экз. — ISBN 5-340-00709-X.;
Іверс Анатоль // Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992—1995.;
Чыгрын С. Не пыталі, ці зжата, ці скошана… // Ніва № 4 (2280), 23 студз. 2000.

[1] «Ты, радзімае поле, скажы...». Заходнебеларускі паэт Анатоль Іверс (бел.). zviazda.by (22 чэрвеня 2021). Праверана 22 лютага 2025.

[2] Сяргей Чыгрын. „Не пыталі, ці зжата, ці скошана...” (нявызн.). niva.bialystok.pl. Ніва № 4 (2280), 23 студзеня 2000 г.. Праверана 22 лютага 2025.

[БС-3] а ^б ^в ^г ^д ^е т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.

[1]

[2]

[3]