Брыгада КАП «Навагрудак»

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Брыгада Корпуса аховы памежжа «Навагрудак»
Brygada KOP «Nowogródek»
Цёмна-сінім колерам вылучана Навагрудскае ваяводства, мяжу якога ахоўвала брыгада
Гады існавання кастрычнік 1924 — люты 1937
Краіна  Польшча
Уваходзіць у Корпус аховы памежжа
Тып брыгада
Функцыя Ахова савецка-польскай мяжы
Дыслакацыя Навагрудак
Баранавічы
Войны Польская абарончая вайна (1939)
Удзел у
Камандзіры
Вядомыя камандзіры палкоўнік Юзаф Альшына-Вільчынскі
палкоўнік Рамуальд Кагутніцкі

Брыга́да Ко́рпуса ахо́вы паме́жжа «Навагру́дак» (польск.: Brygada KOP «Nowogrodek») — другая памежная брыгада Корпуса аховы памежжа часоў міжваеннай Польскай Рэспублікі, якая размяшчалася ў 1924—1937 гадах у Навагрудку і Баранавічах.

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

На паседжанні палітычнага камітэта Рады міністраў Польскай Рэспублікі, якое адбывалася 21—22 жніўня 1924 года было прынята рашэнне аб стварэнні адмысловага ўзброенага фармавання для аховы ўсходняй мяжы, з прычыны чаго 12 верасня 1924 г. польскае Міністэрства вайсковых спраў выдала распараджэнне аб стварэнні Корпуса аховы памежжа, а 17 верасня таго ж года — дапаўненне з указаннем яго структуры. На першым этапе арганізацыі гэтага вайсковага ўтварэння на падставе загада генеральнага штаба ад 27 верасня 1924 года была заснавана другая памежная брыгада[1].

Яна была размешчана на тэрыторыі Навагрудскага ваяводства з мэтай аховы яго ўсходняй мяжы і заступіла на службу 27 кастрычніка 1924 года. У склад брыгады ўвайшлі 6-ы, 8-ы і 9-ы памежныя батальёны, а таксама 2-гі, 9-ы і 10-ы кавалерыйскія эскадроны. Даўжыня ўчастка памежнай паласы, вызначанай для аховы брыгадай складала 162 км, глыбіня дасягала 30 км. Камандаванне знаходзілася ў Баранавічах на вуліцы Шашовай, 42[2].

У 1926 г. на ўзроўні брыгады была ўтворана школа для ўнтэр-афіцэраў пяхоты, якая была размешчана ў Клецку пры 9-ым памежным батальёне, пазней ліквідаваная ўлетку 1928 года[3]. Замест яе і іншых падобных установаў у крэпасці Асавец на Падляшшы быў адчынены школьны батальён Корпуса аховы памежжа. У самой брыгадзе, пры гэтым, запрацавала школа падрыхтоўкі выведвальна-следчых сабак, якая дзейнічала пры батальёне ў Клецку. Школа праіснавала да 31 студзеня 1934 г., пакуль не была зачынена[4]. Па звестках 1928 г., брыгада «Навагрудак» ахоўвала 180.099 км савецка-польскай дзяржаўнай мяжы[5].

З мэтай павелічэння патрэбнай колькасці кваліфікаваных вайскоўцаў-сапёраў, 1 красавіка 1928 года быў адчынены навучальны цэнтр для іх падтрыхтоўкі пры дзявятым памежным батальёне, а ў 1931 г. сапёрныя роты з’явіліся пры ўсіх памежных брыгадах. Яны дзяліліся на 4 часткі і называліся паводле адзінак іх размяшчэння[6]. У брыгадзе «Навагрудак» была ўтворана рота трэцяга тыпу, якая ўтрымлівала два ўзводы па тры дружыны і гаспадарчую дружыну. Штат роты складаўся з трох афіцэраў, дзевяці унтэр-афіцэраў і васьмідзесяці шараговых жаўнераў[7].

Загадам камандавання ад 23 лютага 1937 года была распачата першая фаза рэканструкцыі Корпуса аховы памежжа «R.3», у выніку чаго дадзеная брыгада была расфармавана[8]. Полк «Валожын», які ўваходзіў у яе склад, стаў непасрэдна падпарадкоўвацца камандаванню Корпуса аховы памежжа, а астатнія адзінкі ўвайшлі ў падпарадкаванне да палка «Сноў»[9].

Структура[правіць | правіць зыходнік]

Арганізацыя ў 1924 годзе[правіць | правіць зыходнік]

Арганізацыя ў 1927 годзе[правіць | правіць зыходнік]

Арганізацыя ў 1934 годзе[правіць | правіць зыходнік]

  • Камандаванне брыгадай
  • Полк «Валожын»
  • Батальён «Стоўбцы»
  • Батальён «Клецк»
  • Батальён «Сноў»
  • Эскадрон кавалерыі «Стоўбцы»
  • Эскадрон кавалерыі «Клецк»
  • Рота сапёраў «Стоўбцы»
  • Школа падрыхтоўкі выведвальна-следчых сабак[10]

Кіраўніцтва[правіць | правіць зыходнік]

Камандзіры брыгады[правіць | правіць зыходнік]

  • 10 кастрычніка 1924 — лістапад 1925 — палкоўнік сапёраў Юзаф Альшына-Вільчынскі
  • 27 лістапада 1925 — 17 лютага 1926 — палкоўнік пяхоты Стэфан Віктар Паслаўскі
  • 17 лютага 1926 — 1 жніўня 1926 — маёр пяхоты Казімір Нядзведзкі
  • 6 мая 1926 — ліпень 1926 — палкоўнік пяхоты Баляслаў Антоні Фіялкоўскі
  • 1 жніўня 1926 — 3 сакавіка 1928 — палкоўнік пяхоты Браніслаў Астроўскі
  • 20 лютага 1928 — 22 лістапада 1930 — палкоўнік пяхоты Станіслаў Юшчацкі
  • 7 студзеня 1931 — 12 лістапада 1935 — палкоўнік пяхоты Ежы Раман Траяноўскі
  • 12 лістапад 1935 — сакавік 1937 — палкоўнік пяхоты Рамуальд Кахутніцкі
  • 1 лістапада 1936 — 15 сакавіка 1937 — палкоўнік дыпламаваны Тадэвуш Пушчынскі[11]

Штат брыгады ў 1928 годзе[правіць | правіць зыходнік]

  • Камандзір — палкоўнік Станіслаў Юшчацкі
  • Начальнік штаба брыгады — маёр Ежы Аскерка-Крамарчык
  • Начальнік выведкі брыгады — капітан Тадэвуш Брунеўскі
  • Афіцэр выведкі брыгады — капітан Антоні Ляскоўскі
  • Дзяжурны афіцэр — паручнік Леан Мадзелеўскі
  • Афіцэр штаба — паручнік Казімер Біскупскі
  • Афіцэр па наглядзе — паручнік Францішак Курка[11]

Крыніцы[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Канстанкевіч, Прохвіч, Руткевіч 2003, с. 23.
  2. ↑ Прохвіч 1994, с. 150.
  3. ↑ Прохвіч 1994, с. 153.
  4. ↑ Бяроза, Шчэпаньскі 2014, с. 54.
  5. ↑ Бяроза, Шчэпаньскі 2014, с. 51.
  6. ↑ Прохвіч 2003, с. 43.
  7. ↑ Кутар 2005, с. 50.
  8. ↑ Прохвіч 1994, с. 157.
  9. ↑ Дамінічак 1992, с. 195—198.
  10. ↑ Канстанкевіч, Прохвіч, Руткевіч 2003, с. 31, 46.
  11. ↑ а б Вішнеўская, Проміньская 2013, с. 9.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Анджэй Канстанкевіч, Ежы Прохвіч, Ян Руткевіч. Korpus Ochrony Pogranicza 1924—1939. — Варшава: Barwa i Broń, 2003. — ISBN 978-83-900217-9-9.
  • Генрык Дамінічак. Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919—1939. — Варшава: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. — ISBN 83-01-10202-0.
  • Ежы Прохвіч. Korpus Ochrony Pogranicza w przededniu wojny, Część II. Przemiany organizacyjne i przygotowania wojenne KOP w 1939 roku. — «Wojskowy Przegląd Historyczny», №4 (150)/1994. — Варшава: Czasopisma Wojskowe, 1994. — С. 148—160. — ISBN 0043-7182.
  • Ежы Прохвіч. Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza w 1939 roku. — Варшава: Wydawnictwo Neriton, 2003. — ISBN 83-88973-58-4.
  • Здзіслаў Юзаф Кутар. Saperzy II Rzeczypospolitej. — Варшава: Pat, 2005. — ISBN 83-921881-3-6.
  • Івона Вішнеўская, Катажына Проміньская. Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Brygada Korpusu Ochrony Pogranicza «Wilno»”. — Шчэцін: Archiwum Straży Granicznej, 2013.
  • Х’юберт Бяроза, Каятан Шчэпаньскі. Centralna Szkoła Podoficerska KOP. — Граева: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. — ISBN 978-83-938921-7-4.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Брыгада_КАП_«Навагрудак»&oldid=4601834"