Вінцэнт Дмахоўскі

Вінцэнт Дмахоўскі
Дата нараджэння	2 (14) ліпеня 1807[…]
Месца нараджэння	Нагародавічы, Слонімскі павет, Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	22 лютага (6 сакавіка) 1862 (54 гады)
Месца смерці	Вільня, Віленскі павет, Віленская губерня, Расійская імперыя
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бацька	Ігнацы Дмахоўскі[d]
Маці	Марыя з Зяновічаў[d]
Дзеці	Уладзіслаў Дмахоўскі
Род дзейнасці	мастак
Жанр	жывапіс
Вучоба	Шчучынскі піярскі калегіум Віленскі ўніверсітэт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вінцэнт Дмахоўскі (польск.: Wincenty Dmochowski, Dmuchowski, Dmóchowski), у расійскай традыцыі Вікенцій Ігнатавіч Дмахоўскі (руск.: Викентий Игнатович Дмаховский; 2 (14) ліпеня 1807, фальварак Гаў’я — 22 лютага (6 сакавіка) 1862, Вільня) — мастак, жывапісец, піянер беларускага гістарычнага пейзажу. Творчасць звязана з грамадскім жыццём і мастацтвам Беларусі, Літвы і Польшчы.

Біяграфія

Пачатковую адукацыю атрымаў у піярскім вучылішчы ў Шчучыне, пасля ў Мінску. У 1826 годзе Вінцэнт Дмахоўскі паступіў у Віленскі ўніверсітэт на літаратурны факультэт, адначасова з вучобай браў урокі малявання ў Яна Рустэма. Прымаў удзел у антырасійскім паўстанні 1830—1831 гадоў, пасля яго паражэння вымушаны быў эміграваць у Прусію. У 1833 годзе расійскі ўрад абвясціў амністыю, але Дмахоўскі вярнуўся на радзіму ўжо ў 1832 годзе. Адкрыў у Вільні мастацкую майстэрню, якая за 20 год працы стала своеасаблівай мастацкай школай, дзе вучыліся многія вядомыя майстры, у тым ліку Гелена Скірмунт і іншыя. Часта наведваў свой небагаты маёнтак Нагародавічы.

У віленскі перыяд Дмахоўскі стварыў шматлікія і разнастайныя творы, але краявіды радзімы асабліва хвалявалі мастака: «На начлезе», «Каля пераправы», «Наваградак», «Возера Свіцязь», «Радзіма» («Двор у Нагародавічах», 1843) і іншыя. Сучаснікі налічвалі больш за сто пейзажаў і жанравых карцін мастака. Дмахоўскага называлі «Клод Ларэн віленскіх ваколіц», як і французскі жывапісец XVII ст. Дмахоўскі быў мастаком-рамантыкам, знаходзіў у штодзённым жыцці эмацыянальны настрой, паэзію і веліч. Творчая спадчына мастака захоўваецца ў музеях Літвы і Польшчы.

Таксама Дмахоўскі вядомы як скульптар і сцэнограф. У 1850—1854 гадах афармляў спектаклі ў Віленскім гарадскім тэатры («Галька» Станіслава Манюшкі, «Італьянка ў Алжыры» Джаакіна Расіні, «Фаварытка» Гаэтана Даніцэці і іншыя).

Пахаваны ў Нагародавічах.

Сям’я

Сын Вінцэнта Дмахоўскага — Уладзіслаў Дмахоўскі (1841—1913), таксама жывапісец.

Галерэя

• Асобныя творы Вінцэнта Дмахоўскага
• 
  Крыжакі перад атакай на замак Пуню
• 
  Нагародавічы
• 
  Руіны замка на возеры Троцкім
• 
  Руіны замка ў Медніках
• 
  Руіны замка ў Гальшанах
• 
  Замак у Троках
• 
  Туганавічы, двор і пуня
• 
  Капліца на ўзгорку ў Туганавічах
• 
  Лясны пажар
• 
  Базыльянская царква ў Наваградку
• 
  Вуліца ў Вільні
• 
  Кляштар у Пажайсці

Літаратура

• Дмахоўскі Вікенцій // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 3: Гімназіі — Кадэнцыя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1996. — С. 258—259. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Дробаў Л. М. Мастакі XIX стагоддзя. — Мінск, «Беларусь», 1971.

Спасылкі

• Старонка Вінцэнта Дмахоўскага на pawet.net