Гаэтана Даніцэці

Гаэтана Даніцэці Gaetano Donizetti
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	29 лістапада 1797(1797-11-29)[…]
Месца нараджэння	Бергама, правінцыя Бергама, Ламбардыя
Дата смерці	8 красавіка 1848(1848-04-08)[…] (50 гадоў)
Месца смерці	Бергама, правінцыя Бергама, Ламбардыя, Ламбарда-Венецыянскае каралеўства, Аўстрыйская імперыя
Месца пахавання	Помнік Гаэтана Даніцэці[d]
Краіна	Італія
Альма-матар	Кансерваторыя Джавані Баціста Марціні[d]
Музычная дзейнасць
Прафесія	кампазітар
Жанры	опера, Імша і кантата
Узнагароды
Аўтограф
donizettisociety.com
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гаэтана Даніцэці (італ.: Gaetano Donizetti) — італьянскі кампазітар ХІХ стагоддзя, аўтар касцёльнай і інструментальнай музыкі. Адзін з найвялікшых майстраў італьянскай оперы ХІХ стагоддзя. Аўтар 68 опер. Вяршыня творчасці — оперы «Любоўны напой (Эліксір кахання)», «Лючыя дзі Ламермур», «Фаварытка» і «Дон Паскуале». Знаходка ў 1984 годзе оперы «Эльжбета» яго аўтарства была важлівай падзеяй у спадчыне кампазітара.

Біяграфія

Гаэтана Даніцэці нарадзіўся 29 лістапада 1797 года. Музычную адукацыю атрымаў у Бергама пад кіраўніцтвам Ёхана Сімона Майра і ў Балонні пад кіраўніцтвам Падрэ Станіслаа Матэі, а першую оперу, «Il Pigmalione» стварыў у 1816 г. У 1822 годзе яго твор «Zoraide di Granata» атрымаў велізарны поспех у Рыме. Тым не менш, яго першая сур’ёзная і буйная опера «Ганна Балейн» была прэзентавана ў Мілане ў 1830 годзе. На кароткі тэрмін ён стаў прафесарам, а потым і дырэктарам у «Conservatorio di San Pietro a Maiella» у Мілане. Шмат падарожнічаў і меў поспех у Парыжы, Вене і іншых гарадах. Даніцэці быў паспяховым кампазітарам і яго сусветная вядомасць узрастала. У 1845 годзе, на вяршыні кар’еры, у яго выявілі пухліну галаўнога мозгу, якая прывяла да дэпрэсій, паралічу і часовых вар’яцтваў. Пасля таго, як Даніцэці пражыў некаторы час у прытулку па-за межамі Парыжа, ён вярнуўся ў свой родны Бергама, дзе і памёр 8 красавіка 1848 года.

Бліскучы кампазітар трагічнай і камічнай оперы, Даніцэці быў майстрам вакальных эфектаў і драматычных сітуацый. Ён часта выкарыстоўваў гістарычных постацей у сваіх операх, такіх як «Anna Bolena», «Lucrezia Borgia» (1833), «Maria Stuarda» (1834), «Belisario» (1836), i «Caterina Cornaro» (1843). Кампазітар часта задзейнічаў моцных постацей, запазычаных у англійскага пісьменніка Сэра Вальтэра Скота, напрыклад, яго найбольш папулярная опера «Lucia di Lammermoor» (1835). Шэдэўрам камічнай оперы з’яўляецца «L'Elisir d'amore» («Эліксір кахання», 1832) і «Don Pasquale» (1842). Большасць операў ён напісаў па-італьянску, але таксама пісаў і па-французску ў Парыжы, напрыклад «La Fille du regiment» («Дачка рэгімента») і «La Favorite» (абедзве ў 1840).

Даніцэці напісаў каля 68 операў, але таксама ён пісаў і сімфоніі, камерную музыку, працы для фартэпіяна, песні, кантаты, араторыі і масавую музыку (уключаючы рэквіем па смерці Вінчэнца Беліні). У 1984 годзе датуль невядомая опера была знойдзена ў Лондане. Яна была напісана па-французску ў пачатку 1840-х гг. Опера «Эльжбета» з’яўлялася часткова перапрацаванай ранняй неапублікаванай працай Даніцэці «Otto mesi in due ore» («Восем месяцаў у два дні», 1827).

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Alborghetti e Galli, «Donizetti Mayr» (Бергама, 1875).

Бібліяграфія

Ashbrook, William, Donizetti (1965), and Donizetti and His Operas (1982); Gossett, Philip, Anna Bolena and the Artistic Maturity of Gaetano Donizetti (1985); Porter, Andrew, et al., The New Grove Masters of Italian Opera (1983); Weinstock, Herbert, Donizetti and the World of Opera in Italy, Paris and Vienna in the First Half of the Nineteenth Century (1963).

Спасылкі

• Гаэтана Даніцэці: Ноты твораў на International Music Score Library Project
• Таварыства Гаэтана Даніцэці (англ.) 
• Donizetti: ascolta i suoi brani musicali su Magazzini-Sonori — arie e opere in versione integrale.
• Sito ufficiale