Перайсці да зместу

Дзярэга звычайная

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Дзярэга звычайная
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Odontites vulgaris Moench, 1794, nom. nov.


Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  565327
NCBI  1540561
EOL  577998
GRIN  t:467987
IPNI  806466-1
TPL  kew-2397081

Дзярэ́га звычайная[3][4] (Odontites vulgaris) — від кветкавых раслін роду Дзярэга (Odontites) сямейства Заразіхавыя (Orobanchaceae).

Дзярэга позняя, дзярэча[5][6].

Батанічнае апісанне

[правіць | правіць зыходнік]
Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Аднагадовая травяністая расліна, 15—40 (60) см вышынёй, цалкам з прыціснутымі белымі валасінкамі. Карані слаба развітыя, з гаўсторыямі[7]. Сцёблы часта галінастыя ад сярэдзіны і апікальна, вышэй чатырохкутныя. Прыкветкі карацей кветак ці роўныя ім. Лісце супраціўнае, простае, суцэльнае, сядзячае, ланцэтнае, 1—4,5 × 0,3—1 см, каля асновыя трохі звужанае, аддалена-зубчастае. Чашачка 5—6 мм даўжынёй, з трохкутнымі, карацей трубкі зубчыкамі. Вяночак коратка апушчаны, у 1,5 або 2 разы даўжэй чашачкі, 8—10 мм даўжынёй, верхняя губа трохі даўжэй ніжняй. Каробачка вузка-прадаўгаватая, злёгку сціснутая, 4—7 мм, апікальна валасатая. Насенне эліпсоіднае, прыкладна 1,5 мм[4][8], з белаватымі рэбрамі[7].

Расліна ядавітая[9].

Распаўсюджанне

[правіць | правіць зыходнік]

Распаўсюджаны ў Еўропе і ўмеранай Азіі[10][11]. Святлолюбівая расліна, ксерафіт, мезафіт, мезатроф[9]. Паўпаразіт.

Ва Украіне від расце на лугах, на схілах, каля дарог — на ўсёй тэрыторыі акрамя высакагор’я Карпат[4]. На тэрыторыі Беларусі сустракаецца паўсюдна[7].

Гаспадарчае значэнне

[правіць | правіць зыходнік]

Лекавая і меданосная расліна[7]. Пустазелле[7].

Зноскі

  1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
  2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
  3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 88. — 160 с. — 2 350 экз.
  4. а б в Доброчаева Д. Н., Котов М. И., Прокудин Ю. Н., и др. Определитель высших растений Украины. — К.: Наукова думка, 1987. — С. 291. (руск.) (укр.)
  5. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878
  6. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. — Горы-Горкі, 1927.
  7. а б в г д Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 522 с. — 10 000 экз.
  8. efloras.org. (англ.)
  9. а б Зубчатка обыкновенная: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
  10. plantsoftheworldonline.org. (англ.)
  11. bgbm.org. (англ.)