Зміцер Занкевіч

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Зміцер Занкевіч
Герб
Герб "Сякера"
Кансультар базыльянскага ордэна
1719 — 1724
Царква Грэка-Каталіцкая Царква
Ігумен Навагрудскі
1698 — 1724
Адукацыя
Дзейнасць пісьменнік
Нараджэнне 1657-1661
Смерць 9 красавіка 1724(1724-04-09)
Прыняцце манаства 1670
У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых асоб з прозвішчам Занкевіч.

Зміцер Занкевіч (польск.: Demetriusz Zankiewicz, укр.: Дмитро Занкевич, (паміж 1657-1661, Холмшчына — 1724, Навагрудак)[1][2] — дзеяч Грэка-Каталіцкай Царквы ў Рэчы Паспалітай, духоўны пісьменнік, царкоўны гісторык, базыльянін.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Верагодна, паходзіў са шляхты Холмскай зямлі. Родавы герб «Сякера» (Siekierz)[3]. Атрымаў адукацыю ў Львоўскім езуіцкім калегіуме  (укр.) (бел. [4]. У 1670 г.[5] (паводле іншых дадзеных у 1678) [6] прыняў манаства ў ордэне базыльян. Займаў пасады настаўніка, спаведніка, прапаведніка ў шэрагу базыльянскіх манастыроў [7]. Каля 1694—1696 гг. прызначаны магістрам навіцыяту ў Быценскім манастыры [8]. З сяр. 90-х ХVII ст. і да канца жыцця з’яўляўся ігуменам базыльянскіх манастыроў у Навагрудку, Лаўрышаве, Белай, Быцені, Барунах [9]. Сакратар (1709—1719) і кансультар (1719—1724) базыльянскага ордэна [10]. Удзельнічаў у працы Замойскага сабора  (укр.) (бел. Уніяцкай Царквы (1720) [11].

Творчасць[правіць | правіць зыходнік]

Пісаў на польскай мове. Пры жыцці надрукаваны два творы: «Містычны кедр» (Супрасль,1717) і «Правадыр малютак» (Супрасль, 1717). У першым выкладзены жыццепісы Святога Васіля Вялікага, апякуна базыльян, і 18 яго сваякоў, кананізаваных Царквой.Частка тэкстаў перакладзена аўтарам з грэчаскай і лацінскай моваў на польскую. Другая кніга катэхітычнага зместу. На пачатку змешчана прысвячэнне пятнаццаццігадоваму Міхалу Радзівілу, унуку Кацярыны Сабескай, фундатаркі базыльянскага манастыра ў Белай.

Каштоўнай крыніцай па гісторыі ордэна базыльян з’яўляецца складзены З.Занкевічам рукапісны «Манаскі катафалк» (каля 1718). У яго ўвайшлі біяграфіі 136 манахаў базыльянскага ордэна, у тым ліку уніяцкіх епіскапаў і мітрапалітаў з 1680 па 1718 гг. Твор часткова апублікаваны ў 1973 г. украінскім даследчыкам Барысам Балыкам  (укр.) (бел..[12] З гэтага ж зборніка, верагодна, паходзіць кароткі жыццепіс холмскага ўніяцкага епіскапа Якава Сушы на лацінскай мове, надрукаваны І. Назарко ў 1971 г.[13]. Зміцер Занкевіч-аўтар працы пра заснаванне Лаўрышаўскага манастыра «Натыфікацыя пра Лаўрышаўскі манастыр»(1701), напісанай на падставе летапісу Рачынскага  (руск.) (бел. (апублікавана ў 2012 г.)[14]. У рукапісу засталіся творы: «Катэхізіс», «Маральная тэалогія», «Штодзённыя медытацыі», каментары на Евангелле.[4]

Тытульны аркуш кнігі:Зміцер Занкевіч. Правадыр малютак. Супрасль, 1717 г.

Зноскі

  1. ↑ Nazarko Ir. Elogium Jacobi Susza.// Записки Чина Св. Василія Великого. — Том. 7 — Рим. 1971. — С. 227
  2. ↑ Podręczna encyklopedia kościelna. — Tom XLIII-XLIV — Poznań.1914-S.185.
  3. ↑ Modzelewski. Herbarz szlachty malorosyjskiej(недаступная спасылка)
  4. ↑ а б Диковский Н. Базилианский орден и его значение в западно-русской униатской церкви в XVII и нач. XVIII в. — до Замойского провинциального собора 1720 г. // Гродненские Епархиальные ведомости. — 1906. — № 38 — С. 1026.
  5. ↑ . Nazarko Ir. Elogium Jacobi Susza.// Записки Чина Св. Василія Великого. — Том. 7 — Рим. 1971. — С.227
  6. ↑ Podręczna encyklopedia kościelna. — Tom XLIII-XLIV — Poznań.1914-S. 185.
  7. ↑ Giżycki J.M. Kilka słów o Byteniu i Bazylianach // Przewodnik Naukowy i Literacki.— 1914-№ 42 — S.150.
  8. ↑ Nazarko Ir. Elogium Jacobi Susza.// Записки Чина Св. Василія Великого. — Том. 7 — Рим. 1971 — С.227 ; Giżycki J.M. Kilka słów o Byteniu i Bazylianach // Przewodnik Naukowy i Literacki.— 1914-№ 42- S.150
  9. ↑ Археографический сборник документов относящихся к истории Северо-Западной Руси. — Том XII. — Вильна, 1900. — С. 136, 137, 144, 158, 159. 171; Археографический сборник документов относящихся к истории Северо-Западной Руси. — Том XIIІ. — Вильна, 1902. — С. 14.
  10. ↑ Археографический сборник документов относящихся к истории Северо-Западной Руси. — Том XII. — Вильна, 1900. — С. 159; Кульчинский И. Съезды базилиан в Западной Руси // Вестник Западной Руси- 1870. — Кн. IV. — Т. ІІ. — Отд. ІІ.— С. 37, 39.
  11. ↑ Synodus Provincialis Ruthenorum habita in civitate Zamosciae anno 1720.- Roma, 1724-S. 21.
  12. ↑ Борис І. Балик ЧСВВ. «„Катафальк Чернечий“ василіян XVII—XVIII ст. (Рукописна збірка життєписів Василіян)» // Записки Чина Св. Василія Великого.- T. 8 — Рим, 1973. — С. 67-98,85-87.
  13. ↑ Nazarko Ir. Elogium Jacobi Susza.// Записки Чина Св. Василія Великого. — Том. 7 — Рим. 1971.-С. 228—248.
  14. ↑ Кястуціс Гудмантас, Андрей Рычкоў. Натыфікацыя пра Лаўрышаўскі манастыр, выпісаная са старой летапіснай хронікі" Дзяметрыя Занкевіча. // Arсhe — 2016- № 2 — Стар. 329—349. Gudmantas K., Ryčkov A., Demetrijaus Zankiewicziaus notifikacija apie Laurušavo vienuolyną, išrašyta iš senos rusiškos rankraštinės kronikos (šaltinio tyrimas ir publikacija) // Senoji Lietuvos literatūra.- Kn. 34- 2012- P.153-184.

Творы[правіць | правіць зыходнік]

  • Zankiewicz Demetriusz (Dymitr).Cedr mistyczny. Swięty Bazyliusz Wielki z pradźiadow, dźiadow, oycow, braciey, siostr á tych męczennikow, wyznawcow, biskupow, zakonnikow, pánien zákonnych, pustelnikow w ośmnaśćie swiętych gałęźi rozmnozony. Z starodawnych greckich, łaćińskich autorow, na polski ięzyk dla zbudowania y ku swoim swiętym zachęcenia, cnot przedziwnych náśladowania, synom y corkom ich duchownym przetłumaczony. Od X. Demetryusza Zankiewicza zákonu S. Bazylego w. sekretarza zá dozwoleniem zwierzchnośći. Roku Chrystusowego 1717. ná widok podany. W Supraslu w Drukarni WW. OO. Bazylianow Unitow. Supraśl, druk. Bazylianów, 1717.
  • Zankiewicz Demetriusz (Dymitr).Wódz malutkich to jest nauka chrześcijańska. RN: Wodz malutkich to iest nauka Chrzescianska przewodnik. przez X. Demetryusza Zankiewicza zakonu So. Bazylego ett: na widok podany. w Supraslu w Drukarni WW. OO. Bazylianów A[nn]o. 1717.
  • Zankiewicz Demetriusz (Dymitr).Katafalk zakonny godnych y zacnych mężòw, prałatòw y zakonnikòw reguły S. Bazylego Wielkiego od roku Panskiego tysiąc sześćset osiemdziesiątego // Записки Чина Св. Василія Великого.- T. 8 — Romae, 1973.- С. 74-98,85-87.
  • Zankiewicz Demetriusz (Dymitr).NOTIFIKACYA. O monastyrze Ławryszowskim w wojewodstwie No|wogrodzkim lezącym, to jest pierwszym Fundatorze. wypisana z Starey ruskiey rękopisaney Kroniki, z Biblioteki Iasnie Oswieconego Xiążęcia Stanisława Karola Radziwiła Kanclerza na ten czas w. X. Ltt. Białey roku Pańskiego 1701. mca Ianuaria.//Senoji Lietuvos literatūra- Kn. 34- 2012- P.169-1173.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Зміцер_Занкевіч&oldid=4680692"