Лучай

Вёска Лучай Касцёл Святога Тадэвуша Краіна Беларусь Вобласць Віцебская Раён Пастаўскі Сельсавет Навасёлкаўскі Каардынаты 55°05′18″ пн. ш. 27°07′33″ у. д. Насельніцтва 280 чалавек (2001) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2155 Аўтамабільны код 2 Лучай на карце Беларусі ±

Лучай на Вікісховішчы

Лу́чай (трансліт.: Lučaj, руск.: Лучай) — вёска ў Пастаўскім раёне Віцебскай вобласці. Уваходзіць у склад Навасёлкаўскага сельсавета. Размешчана каля возера Лучай. Насельніцтва 280 чал. (2001). Знаходзіцца за 18 км ад горада і чыгуначнай станцыі Паставы.

Лучай — даўняе мястэчка гістарычнай Ашмяншчыны (частка Віленшчыны)

Гісторыя

Першы пісьмовы ўспамін пра Лучай як уладанне Забярэзінскіх датуецца 1542. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай (1565—1566) паселішча ўвайшло ў склад Ашмянскага павета Віленскага ваяводства. У кан. XVI ст. Лучай атрымаў статус мястэчка.

У розныя часы маёнтак Лучай знаходзіўся ва ўладанні Юндзілаў, Глябовічаў, Шэметаў і інш. У 1617 мясцовасць перайшла да Рудамінаў, у 1731 — да Агінскіх. У 1766—1776 тут збудавалі мураваны касцёл езуітаў.

Касцёл, фота пач. XX ст.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Лучай апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, дзе стаў цэнтрам воласці Вілейскага павета Мінскай, з 1842 Віленскай губерні. Станам на 1886 у мястэчку існавалі валасная ўправа, багадзельня, заезны дом. На 1905 тут працавала народнае вучылішча і крама.

Згодна з Рыжскім мірным дагаворам (1921) Лучай апынуўся ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, дзе стаў цэнтрам гміны Пастаўскага павета Віленскага ваяводства. За польскім часам у мястэчку дзейнічала сельскагаспадарчая школа.

У 1939 годзе Лучай увайшоў у БССР, дзе ў 1941 годзе стаў цэнтрам сельсавета Пастаўскага, потым Дунілавіцкага раёнаў. Станам на 1947 год у вёсцы было 47 гаспадарак. 27 сакавіка 1959 года Лучайскі сельсавет расфарміравалі, само паселішча ўвайшло ў склад Дунілавіцкага сельсавета. На 1972 год у Лучаі працавалі 8-гадовая школа, фельчарска-акушэрскі пункт, клуб, бібліятэка, пошта, крама.

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1866 — 58 чал., усе каталікі.
• XX стагоддзе: 1905 — 81 чал.; 1972 — 158 чал., 51 двор; 1997 — 248 чал., 90 двароў.
• XXI стагоддзе: 2001 — 280 чал., 93 двары.

Інфраструктура

У Лучаі працуюць базавая школа, фельчарска-акушэрскі пункт, клуб, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Палац Мастоўскіх

Славутасці

• Касцёл Святога Тадэвуша (1766—1776)
• Плябанія (XIX ст.)

Страчаная спадчына

• Палацава-паркавы комплекс Мастоўскіх (XIX ст.)

Галерэя

• Краявіды Лучая
• 

  Касцёл Святога Тадэвуша

• 

  Брама касцёла

• 

  Касцёл з боку апсіды

• 

  Малая брамка з боку плябані

Літаратура

• Памяць: гіст.-дакум. хроніка Пастаўскага р-на / Рэдкал. Г.К. Кісялёў [і інш.]. — Мн., 2001.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 1997. — 432 с.: іл. ISBN 985-11-0041-2.
• Łuczaj // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich.Tom V: Kutowa Wola — Malczyce. — Warszawa, 1884. S. 793.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Лучай