Мая Санду

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Мая Санду
рум.: Maia Sandu
дэпутат Парламента Малдовы[d]
24 лютага 2019 — 8 чэрвеня 2019
прэм’ер-міністр Малдовы[d]
8 чэрвеня 2019 — 14 лістапада 2019
Папярэднік Павел Філіп
Пераемнік Іан Кіку
6-ы прэзідэнт Малдовы
з 24 снежня 2020
Папярэднік Ігар Дадон
старшыня (Партыя дзеяння і салідарнасці[d])
15 мая 2016 — 10 снежня 2020
Пераемнік Igor Grosu[d]
Нараджэнне 24 мая 1972(1972-05-24)[1] (51 год)
Імя пры нараджэнні Maia Sandu
Веравызнанне Праваслаўная царква Малдовы
Партыя
Адукацыя
Дзейнасць эканаміст, палітык
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мая Санду (малд.: Maia Sandu, нар. 24 мая 1972, с. Рысіпень, Фалешцкі раён, Малдова) — малдаўскі палітык і дзяржаўны дзеяч, міністр асветы Рэспублікі Малдова (2012—2015), прэм’ер-міністр (2019). Прэзідэнт Малдовы з 2020.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Мая Санду нарадзілася 24 мая 1972 года ў сяле Рысіпень, Фалешцкі раён, Малдаўская ССР, СССР. У 1989—1994 гадах вучылася ў Эканамічнай акадэміі Малдовы (ASEM). З 1995 па 1998 вывучала міжнародныя адносіны ў Акадэміі дзяржаўнага кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Малдова. У 2010 годзе скончыла Гарвардскі інстытут дзяржаўнага кіравання ім. Джона Ф. Кенэдзі.

У 2010—2012 гадах Мая Санду была дарадцам выканаўчага дырэктара Сусветнага банка у Вашынгтоне, акруга Калумбія, ЗША.

Міністр адукацыі[правіць | правіць зыходнік]

24 ліпеня 2012 года Мая Санду была прызначана міністрам асветы. Быў праведзены шэраг рэформ, у прыватнасці змяніўся рэгламент правядзення нацыянальных экзаменаў. Была ўзмоцнена сістэма кантролю працэсу здачы экзамену, у многіх цэнтрах усталяваны металашукальнікі на ўваходах у цэнтры здачы экзамену на ступень бакалаўра, усе аўдыторыі былі абсталяваны камерамі відэа-назірання. У таксама час, усе экзаменацыйныя працы вучняў, якія былі заўважаны ў спісванні, ануляваліся, а самі яны пазбаўляліся права пераздачы экзаменаў у дадатковую сесію. Падобныя змены выклікалі неадназначную ацэнку ў грамадстве, некаторыя грамадзяне і палітычныя дзеячы лічылі, што гэты кантроль аказвае моцны псіхалагічны ціск на вучняў, якія здаюць экзамены[2].

У канцы 2014 года на ўсеагульнае абмеркаванне быў вынесены праект новага Кодэкса аб адукацыі. Згодна з гэтым праектам, адукацыя можа стаць абавязковай да 18-гадовага веку, а дырэктары школ змогуць заставацца на пасады толькі два тэрміны запар, англійская мова можа стаць абавязковай у навучальных планах, а руская мова будзе вывучацца ў школах факультатыўна (па выбары). Апроч гэтага прапанавалася новая еўрапейская літарная сістэма ацэнак у вышэйшых навучальных установах. Праект Кодэкса пра адукацыю агадвае стварэнне новых структур для атэстацыі і забеспячэнні якасці адукацыі на розных этапах, а менавіта стварэнне Нацыянальнай школьнай інспекцыі і Нацыянальнага агенцтва па забеспячэнні якасці прафесійнай адукацыі, у сістэме вышэйшай адукацыі — Савет стратэгічнага і інстытуцыйнага развіцця, а на роўні сярэдняй адукацыі — Адміністрацыйны савет навучальнай установы[3].

Пасля адстаўкі ўрада Кірыла Габурыча Ліберал-дэмакратычная партыя Малдовы высунула Маю Санду кандыдатам у прэм’ер-міністры. У таксама час яе кандыдатура не знайшла падтрымкі іншых партый, які сфармаваў кіравальны «Альянс за еўрапейскую інтэграцыю 3». 30 ліпеня 2015 года, пасля зацвярджэння новага ўрада на чале з Валерам Стральцом, Мая Санду была змушана пакінула пасаду міністра, бо, паводле пагаднення пра фармаванне кіруючага альянсу, гэта пасада прызначалася Ліберальнай партыі.

Далейшая палітычная кар’ера[правіць | правіць зыходнік]

22 снежня 2015 года Мая Санду абвясціла пра стварэнне ўласнага палітычнага праекта — Партыі дзеяння і салідарнасці.

На чале ўрада[правіць | правіць зыходнік]

У сакавіку 2019 года на парламенцкіх выбарах у Малдове Мая Санду абрана дэпутатам ад праеўрапейскага блока ACUM, прычым ніводная з палітычных сіл на гэты раз не здолела атрымаць большасць месцаў. Пад пагрозай роспуску парламента Партыя сацыялістаў і блок ACUM 8 чэрвеня падпісалі часовае кааліцыйнае пагадненне. Прэзідэнт Малдовы Ігар Дадон вылучыў Маю Санду ў прэм’еры, а парламент зацвердзіў яе разам з новым урадам[4]. 12 лістапада ўрад на чале з Маяй Санду адпраўлены ў адстаўку[5].

Прэзідэнт Малдовы[правіць | правіць зыходнік]

15 лістапада 2020 года атрымала перамогу на прэзідэнцкіх выбарах, Прэзідэнт Малдовы з 24 снежня 2020 года.

Пасля перамогі на выбарах Мая Санду пры падтрымцы праеўрапейскіх сіл дамаглася адстаўкі прэм’ер-міністра Іана Кіку і заблакавала прызначэнне новага кабінета. Гэтым быў справакаваны роспуск заканадаўчага органа[6]. 28 красавіка 2021 года Мая Санду падпісала ўказ аб датэрміновым роспуску парламента.

Выбары прызначылі на 11 ліпеня. На іх прэзідэнцкая партыя атрымала большасць галасоў. Гэта дазволіла ёй самастойна сфармаваць урад, зацверджаны 6 жніўня 2021 года парламентам Малдовы.

Мая Санду ініцыіравала Вялікі еўрапейскі сход, які адбыўся ў цэнтры Кішынёва 21 мая 2023 года ў падтрымку еўраінтэграцыі.

Зноскі

  1. ↑ Maia Sandu // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. ↑ Ужасы БАКа — 2014 в Молдове: металлоискатели, суды и отмена всех сданных экзаменов за списывание
  3. ↑ Изменения в системе образования от Майи Санду. Русский язык станет иностранным(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 лістапада 2020. Праверана 15 красавіка 2016.
  4. ↑ euroradio.fm
  5. ↑ euroradio.fm
  6. ↑ tass.ru

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Мая_Санду&oldid=4622293"