Перайсці да зместу

Ніна Штэмэ

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ніна Штэмэ
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння 11 мая 1963(1963-05-11)[1] (61 год)
Месца нараджэння
Краіна
Альма-матар
Музычная дзейнасць
Прафесіі оперная спявачка, музыкант, выканаўца
Пеўчы голас сапрана
Інструменты вакал
Жанры опера
Узнагароды
ninastemme.com (англ.)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ніна Марыя Штэмэ (шведск.: Nina Stemme; нар.11 мая 1963) — шведская оперная спявачка, драматычнае сапрана.

Сённяшнія оперныя прыхільнікі лічаць Штэмэ найвялікшым вагнераўскім сапрана нашай эпохі[3]. У 2010 годзе Майкл Кімельман напісаў пра адну з роляў Штэмэ ў оперы Рыхарда Вагнера «Die Walküre»: Што ж тычыцца Брунгільды, то Ніна Штэмэ спявала пышна. Цяжка прыгадаць, каб хто-небудзь гучаў больш камандна альбо нязмушана ў гэтай ролі, у тым ліку і Кірстэн Флагстад[4].

Дзяцінства і адукацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Штэмэ нарадзілася ў Стакгольме і з ранняга дзяцінства гуляла на піяніна і альце. Яна наведвала музычную школу Адольфа Фрэдрыка (швед. Adolf Fredriks Musikklasser), вядомую як школа спеваў і хору ў Стакгольме. На працягу года, будучы студэнтам па абмене ў сярэдняй школе Лэнглі ў Макліне, штат Вірджынія, яна далучылася да школьнага хору, спявала сола і атрымлівала ўзнагароды.

Паралельна з вучобай у галіне дзелавога адміністравання і эканомікі ў Стакгольмскім універсітэце Штэмэ прайшла двухгадовы курс у Стакгольмскай оперы. Яе дэбют у ролі Керубіна ў Катроней (Італія) ў 1989 годзе прымусіў Штэмэ прыняць рашэнне прытрымлівацца прафесійнай кар’еры спявачкі. Яна скончыла вучобу ў Універсітэцкім каледжы оперы Стакгольма ў 1994 годзе. У дадатак да двух другасных ролях у Каралеўскай шведскай оперы Стакгольма яна таксама выканала Разалінду (Die Fledermaus), Мімі («Багема»), Эўрыдыку ў п’есе Глюка «Арфей і Эўрыдзіка» і Дзіяну (La fedeltà premiata Гайдна).[5][6]

Яна спявала на двух конкурсах оперных спевакоў: Сусветны оперны конкурс Опералія[7] і Кардзіфская спявачка свету.[8] Як пераможца конкурсу Операліі ў 1993 годзе, Штэмэ была запрошаная заснавальнікам Операліі Пласіда Дамінга выступіць з ім на канцэрце ў La Bastille (1993). Гэты ж канцэрт адбыўся 1 студзеня 1994 года ў Мюнхене.[9]

Ніна Штэмэ, Notorious, GöteborgsOperan, 2015. Фатограф — Неда Наваі

З моманту свайго опернага дэбюту ў 1989 годзе ў ролі Керубіна ў Картоней, Штэмэ з’явілася ў шматлікіх оперных кампаніях, уключаючы шведскую Каралеўскую оперу ў Стакгольме, Венскую дзяржаўную оперу, Ла Скала (Мілан), оперу Земпера (Дрэздэн), Вялікі тэатр Жэневы, Цюрыхскую оперу, Тэатр дзі Сан-Карла (Неапаль), Гран Тэатр дэль Лісе (Барселона), Опера Бастылія (Парыж), Баварыя Стаатсопер (Мюнхен), Ковент-Гардэн (Лондан), Тэатр Рэал (Мадрыд), Тэатр Калон (Буэнас-Айрэс), Метрапалітэн-опера (Нью-Ёрк), Опера Сан-Францыска, а таксама ў Байрайце (Зальцбург), на фестывалях ў Саванліне, Гліндборне і Брэгенцы.

Яе ролі ўключаюць Разалінду, Мімі ў Багеме, Чыо-Чыо Сан у Мадам Батэрфляй, Турандот, Тугу, Манон Леска, Суор Анжаліку, Эўрыдыку, Кацярыну ў Ледзі Макбэт з Мцэнска, графіню ў Жаніцьбы Фігароe, Маргарыту, Агата, Мары, Нісію (Кеніг Кандаулес), Дженуфа, Маршалін, Еву, Элізабэту, Эльзу, Сэнту, Зіглінду, Элізабэту ў Тангейзэры і Ізольду. Гэта прынесла ёй прызнанне крытыкаў на Фестывальнай оперы ў Глайндборне ў 2003 годзе, на дыску для EMI Classics з Пласіда Дамінга, Антоніа Папана і хорам і аркестрам Каралеўскай оперы, Ковент-Гарден, выпушчаным у 2005 годзе, і потым на фестывалі ў Байрайце ў 2005 годзе і яшчэ раз у 2006 годзе. У 2007 годзе Штэмэ вярнулася ў ролі Ізольды ў оперу Глайндборнскага фестывалю, дзе дэбютавала ў гэтай ролі.

24 сакавіка 2006 года Штэмэ спявала Марыю ў прэм’еры Свен-Дэвід Сандстрэм у Стакгольме. Яна таксама дэбютавала ў галоўнай ролі Аіды ў новым спектаклі ў Цюрыхскай оперы і запісала свой першы альбом Чатырох апошніх песень Рычарда Штрауса і фінальных сцэн. На канцэртнай пляцоўцы ў 2006—2007 гадах яна выступала з сольным канцэртам з Антоніа Папана (фартэпіяна) у Барселоне і Дрэздэне, з канцэртнымі выступамі <i id="mwdw">Саломэ</i> ў Страсбургу і Парыжы і з сольным канцэртам у Цюрыхскай оперы.

У 2008 годзе Штэмэ замяніла Дэбары Фойгт у яе дэбютнай ролі Брунхільды ў оперы Зігфрыда, якая з’яўляецца часткай новага цыклу Венскага дзяржаўнага опернага кальца, які праводзіўся Францам Вельзерам-Мостам. Штэмэ таксама спявала Брунхільду на адкрыцці сезона 2010 года ў La Scala і ў цыкле Рынга 2011 года ў Сан-Францыска.

У 2015 годзе Штэмэ планавала выступіць у GöteborgsOperan ў Гётэбаргу (Швецыя) у новай оперы кампазітара Ханса Гефорса з лібрэта Керстына Перскі і рэжысёра Кейта Уорнера. Опера заснавана на шпіёнскім трылеры Альфрэда Хічкока Notorious 1946 года. Склад акцёрскага калектыву ўключаюў Катарыну Карнэус, Джона Лундгрэна і Міхаіла Вейнія.

У верасні і кастрычніку 2016 года Штэмэ вярнулася да ролі Ізольды ў новай пастаноўцы Метрапалітэн-оперы «Трыстан і Ізольда».

У 2017 годзе Штэмэ была салістам сапрана на фестывалі Праменадныя канцэрты.

Штэмэ выступае ў сярэднім 40 раз у год у розных месцах па ўсім свеце.

Асабістая жыццё

[правіць | правіць зыходнік]

Штэмэ жыве ў Стакгольме. Яна замужам за сцэнографам Бенгтам Гомерам і мае траіх дзяцей. Яна размаўляе на пяці мовах.

  • 1993: пераможца Оперы, Сусветнай Оперны Конкурс
  • 2004: атрымала оперны прыз Svenska Dagbladet
  • 2005: абраная нямецкім экспертам з 50 членаў журы з часопіса Opernwelt ў якасці вядучай опернай спявачкі свету
  • 2006: прызначана членам Каралеўскай акадэміі музыкі Швецыі
  • 2006: прызначана Hovsångare каралём Карлам XVI Густавам
  • 2008: атрымала медаль «Litteris et Artibus» ад караля Карла XVI Густава
  • 2010: атрымала прэмію Лоўренса Аліўе за выдатныя дасягненні ў оперы
  • 2010: атрымала італьянскую прэмію Premio Abbiati
  • 2012: зноў абраная Опернвельтам як «Спявачка года»
  • 2012: прызначана аўстрыйскай Kammersängerin
  • 2012: Gramophone Award была ўручана за лепшы оперны запіс Fidelio Бетховена лэйбла DECCA, дзе Штэмэ выканала ролю Леаноры з аркестрам Люцэрнскага фестывалю пад кіраўніцтвам Клаўдзіа Абада
  • 2013: абрана вядучай опернай спявачкай свету па версіі International Opera Awards
  • 2014: атрымала дзявятую штогадовую прэмію Opera News Award «аддаючы даніну павагі пяці цудоўным артыстам, якія ўнеслі неацэнны ўклад у творчасць: рэжысёр Патрыс Шэро, тэнар Хуан Дыега Флорэс, мецца-сапрана Крысці Людвіг, бас-барытон Джэймс Морыс і сапрана Ніна Штэмэ»
  • 2014: ўзнагароджана Ганаровым прызам горада Стакгольма 2014
  • 2016: дыплом ганаровага доктара, Лундскі ўніверсітэт, Швецыя
  • 2016: Атрымала шведскую прэмію Юсі Б’ёрлінга
  • 2018: Прэмія Біргіт Нільсан
  • Ізольда ў Трыстан і Ізольда Рычарда Вагнера. (3 CD + 1 DVD). EMI
  • Vier letzte Lieder Рычарда Штрауса. Фінальная сцэна з Капрычыё. Фінальная сцэна ад Саламеі. EMI Classics
  • Ізольда ў Трыстан і Ізольда Вагнера. Глайндборнскі фестываль. Дырыжор Іржы Белахлавек. Opus Arte DVD
  • Леанора ў Фідэліа Бетховена. Дырыжор Клаўдзіа Абада. Зальцбургскі Фэстшпіле. Decca
  • У галоўнай ролі ў Януфе Леаша Яначака. Дырыжор Пітэр Шнайдэр. Прамы эфір Гран Тэатр дэль Лісеу, Барселона, 2005. DVD. Naxos
  • Сэнта ў Вагнераўскім Лятучым галандцы. Дырыжор Дэвід Пара. Chandos 3119 (2 CD). (Opera in English)
  • Канцэрт арыя Міньён (Kennst du das Land) Людвіга Мортэлмана. Дырыжор Жольт Хамар; Flemish Radio Orchestra. In Flanders’ Fields, vol. 33. Phaedra
  • Загалоўная роля ў Аідзе Джузэпэ Вердзі. Цюрыхскі оперны тэатр. Дырыжор Адам Фішэр. DVD. BelAir Classics
  • Першы міжнародны галасавой конкурс Пласіда Дамінга — Гала-канцэрт. Дырыжор Яўген Кон. Sony classical
  • Маршалін у Кавалеры ружы Штрауса. Хор Цюрыхскага опернага тэатра. Ніна Штэмэ, Малін Хартэліус, Цюрых. Дырыжор Франц Вельзэр-Мост . EMI. DVD
  • Леанора ў Сіле лёсу Вердзі. Хор і аркестр Венскай оперы, дырыжор Зубін Мехта. Unitel classics. DVD.
  • Вікторыя і сапрана ў Ett drömspel (П’еса мары) Інгвара Лідхольма, опера з прэлюдыяй і двума дзеяннямі. З Хоканам Хагегардам . Caprice CAP. (2 CD)
  • Ізольда ў Трыстан і Ізольда Вагнера. Сімфанічны аркестр Берлінскага радыё, прамой эфір 2012-03-27. Дырыжор Марэк Яноўскі. PentatoneClassics.
  • Элізабэт ў Тангейзерв Вагнера. Дырыжор Марэк Яноўскі. PentatoneClassics
  • Міні ў La Fanciulla Del West Пучыні. Дырыжор П’ер Джорджыа Марандзі . Каралеўская опера Стакгольма . Euroarts Unitel Classica. DVD.
  • Брунхільда ў Валькірыі Вагнера. Ёнас Каўфман, Аня Кампэ, Рэнэ Папэ. Марыінскі аркестр, дырыжор Валерый Гергіеў.
  • Зіглінда ў Валькірыі Вагнера. Дырыжор Франц Вельзэр-Мост. Венская дзяржаўная опера 2 снежня 2007. Orfeo.
  • Песні Весэнданк Вагнера. Шведскі камерны аркестр. Дырыжор Томас Даусгаард . BIS 2022
  • Песні Весэнданк Вагнера; Песні Ністроя з мора; Сем французскіх песень дэ Бека. Юзаф Дэ Бинхауэр, фартэпіяна. In Flanders’ Fields, vol. 40. Phaedra.
  • Песні Весэнданк Вагнера. Зальцбургскі фестываль, дырыжор Марыс Янсанс. DVD Euroarts.
  1. Nina Stemme // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Deutsche Nationalbibliothek Record #133672441 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 снежня 2014.
  3. Nina Stemme, opera’s reigning dramatic soprano weighs in on Wagner for his birthday. EmergingPictures (8 лістапада 2012). Архівавана з першакрыніцы 11 снежня 2013. Праверана 1 лютага 2014.
  4. In Italy, a Political Opera About Opera. The New York Times (11 снежня 2010). Праверана 1 лютага 2014.
  5. En vanlig stjärna. Svenska Dagbladet (18 лютага 2013). Праверана 1 лютага 2014.
  6. Swedish soprano best in the world. Nordstjernan. Праверана 1 лютага 2014.
  7. Winners 1993(недаступная спасылка). Operalia. Архівавана з першакрыніцы 24 верасня 2015. Праверана 1 лютага 2014.
  8. BBC Cardiff Singer of the World 30 years. Sinfini Music. Праверана 1 лютага 2014.
  9. Artist Biography by Blair Sanderson. AllMusic. Праверана 1 лютага 2014.
  • Лізэ, Кірстэн, Вагнераўскія гераіні. Стагоддзе вялікіх Ізольды і Брунхільды, пераклад на англійскую: Чарлз Скрыбнер, выданне Каро, Берлін, 2013. OCLC 844683799 OCLC 844683799