Тэлугу (народ)

	Тэлугу ; (తెలుగు ప్రజలు)
Агульная колькасць	каля 75 млн.
Рэгіёны пражывання	Індыя
Мова	тэлугу
Рэлігія	індуізм
Блізкія этнічныя групы	малаялі, тамілы, канада, гонды, брагуі, чэнчу, куруба

Тэлу́гу (тэлугу తెలుగు ప్రజలు) - народ дравідыйскага паходжання, карэнныя насельнікі Паўднёвай Індыі, галоўным чынам штата Андхра-Прадэш. У выніку эміграцыі буйныя абшчыны тэлугу склаліся таксама ў Вялікабрытаніі, ЗША, Канадзе, краінах Персідскага заліва і г. д. Агульная прыкладная колькасць - 75 млн. чал. (2004 г.)^[1].

Паходжанне[правіць | правіць зыходнік]

Тэлугу вылучыліся з агулнадравідыйскага пласту насельніцтва ў перыяд сярэднявечча. Аднак з-за геаграфічных, каставых і гістарычных адрозненняў агульная свядомасць укаранілася толькі ў кан. XIX - сяр. XX ст. з развіццём культурнага адраджэння і гуртавання вакол мовы тэлугу.

Культура[правіць | правіць зыходнік]

Асноўным заняткам доўгі час з'яўлялася сельская гаспадарка. Тэлугу вырошчваюць рыс, бабовыя і алейныя культуры, садавіну і гародніну. Разводзяць хатнюю птушку, кароў, свінняў і іншую жывёлу. Ужо ў 1 тысячагоддзі н. э. вылучыліся прафесійныя заняткі гандляроў, ганчароў, кавалёў, цясляроў, якія перадаваліся па спадчыне.

Сем'і вялікія пашыраныя і малыя нуклеарныя. Да 1947 г. была пашырана палігінія. Шлюбы патрылакальныя, звычайна арганізуюцца бацькамі. Пашыраны шлюбныя адносіны паміж стрыечнымі братамі і сёстрамі. Жонка лічыцца адказнай за дабрабыт сям'і і працягласць жыцця мужа. У фальклоры тэлугу часцяком сустракаюцца матывы нялёгкай удовінай долі, паколькі згубіўшая мужа не можа разлічваць на дабразычлівасць сваякоў. Прадстаўнікі вышэйшых каст маюць абмежаваныя магчымасці разводаў.

Каставая сістэма глыбока ўкаранілася ў грамадстве тэлугу. Так, не прыватныя асобы і сем'і, а менавіта касты земляробаў кантралююць валоданне і размеркаванне зямлі. Шлюбы паміж прадстаўнікамі розных каст звычайна забаронены.

Тэлугу будуюць паселішчы розных памераў. Некаторыя складаюцца ўсяго з некалькіх гаспадарак, а іншыя сельскія паселішчы больш нагадваюць гарады. Прадстаўнікі розных каст жывуць у розных частках паселішча. Будова жытлаў таксама паказвае паходжанне іх уладальнікаў. Найбольш прымітыўныя жытлы чатырохкутныя, каркасныя, са сценамі з саману і дахам з саломы. Хаты заможных тэлугу шматкамерныя, маюць каменны або цагляны фундамент. Жыхары адной або нават некалькіх вёсак складаюць суседскую абшчыну.

Тэлугу славяцца песенным і танцавальным мастацтвам. Асаблівае развіццё набыла карнатакская музыка, жанр класічнай індыйскай музыкі, характэрны для ўсіх дравідыйскіх народаў Паўднёвай Індыі, але большасць вядомых прыкладаў паходзіць менавіта з Андхра-Прадэш. Найбольш вядомая творчасць Анамаі (1408 - 1503 гг.), які складаў песні на мове тэлугу пад карнатакскую музыку.

Тэлугу таксама вылучаюцца сваёй кулінарыяй. Яна адрозніваецца вялікай колькасцю прыпраў і саленняў.