Умберта I

Пра заснавальніка Савойскага дому гл. Гумберт I, граф Савоі

Умберта I
італ.: Umberto Ranieri Carlo Emanuele Giovanni Maria Ferdinando Eugenio di Savoia
Кароль Італіі 9 студзеня 1878 — 29 ліпеня 1900
Папярэднік	Віктар Эмануіл II
Пераемнік	Віктар Эмануіл III
Нараджэнне	14 сакавіка 1844(1844-03-14)[…] Турын, Сардзінскае каралеўства
Смерць	29 ліпеня 1900(1900-07-29)[…] (56 гадоў) Монца, Каралеўства Італія
Месца пахавання	Пантэон
Род	Савойскі дом
Бацька	Віктар Эмануіл II
Маці	Адэльгейда Габсбург[d]
Жонка	Маргерыта-дзі-Савоя
Дзеці	Віктар Эмануіл III
Веравызнанне	каталіцтва
Дзейнасць	манарх, суверэн
Аўтограф
Манаграма
Званне	генерал
Узнагароды	Q121859792? Q121862813?
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Умберта I (італ.: Umberto I; 14 сакавіка 1844, Турын, Сардзінскае каралеўства — 29 ліпеня 1900, Монца, Італія) — другі кароль Італіі з 1878 года, з Савойскай дынастыі.

Біяграфія

Сын Віктара Эмануіла II, старэйшы брат Амадэя Іспанскага.

Яшчэ да ўзыходжання на прастол Умберта праявіў сябе як храбры салдат у другой бітве пры Кустоце (якую італьянцы, аднак, з трэскам прайгралі). Разам з тым Умберта не быў асоба здольным палітыкам, яму бракавала бацькаўскай гнуткасці — ён вельмі спадзяваўся на простыя сілавыя метады, не заўсёды ішоў на саступкі, а то і зусім ігнараваў асобныя праблемы краіны, лічачы іх «невылечнымі рысамі італьянскага характару» (у прыватнасці, згаленне сялянства Медзаджорна, якое прыняло катастрафічныя памеры і ў вялікай ступені спрыялае радыкалізацыі італьянскага грамадства і ўзмацненню іміграцыі ў Амерыку). Абразіўшыся тым, што французы «адвялі з-пад носа Туніс» (1881), ён даў Бісмарку ўцягнуць Італію ў Траісты саюз. З-за ўзброеных распраў з бастуючымі рабочымі, прадпрынятымі па яго загадзе, ён быў вельмі непапулярны. Да ўсяго іншага, у гады яго кіравання Італія ўстала на шлях каланіяльных заваяванняў, былі распачаты войны ў Самалі і Эфіопіі, якія абыйшліся краіне велізарнымі матэрыяльнымі і значнымі людскімі стратамі, але далі ў сутнасці ніякіх вынікаў (набыццё італьянцамі, у канчатковым выніку, пустэльнага, засушлівага, беднага на рэсурсы Самалі, да таго ж з мяцежным мусульманскім насельніцтвам было проста не ў стане ні акупіць выдаткаў, ні даць задавальненне грамадскай думцы).

У 1900 годзе быў застрэлены ў Монцы анархістам Гаэтана Брэшы.

У гонар Умберта I у Італіі названа шмат вуліц і грамадскіх устаноў, у тым ліку найбуйнейшая рымская бальніца і велічная Галерэя Умберта I («Galleria Umberto I») у Неапалі.

Умберта I, як і бацька, пахаваны ў рымскім Пантэоне.

Сям’я

З 1868 года быў жанаты са сваёй стрыечнай сястрой Маргарытай Савойскай. У яе гонар названа піца «Маргарыта». У шлюбе нарадзіўся адзіны сын Віктар Эмануіл III (1869—1947).

Літаратура

• Giorgio Candeloro. Storia dell’Italia moderna. Feltrinelli. Milano. 1986.