Перайсці да зместу

Філіпа Тальёні

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Філіпа Тальёні
італ.: Filippo Taglioni
Дата нараджэння 5 лістапада 1777(1777-11-05)[1][2][…], 1777[3] ці 5 лістапада 1778(1778-11-05)
Месца нараджэння
Дата смерці 11 лютага 1871(1871-02-11)[4]
Месца смерці
Грамадзянства
Бацька Carlo Taglioni[d]
Жонка Sophie Karsten[d]
Дзеці Марыя Тальёні і Поль Тальёні
Прафесія артыст балета, харэограф, балетмайстар, настаўнік
Тэатр
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Філіпа Тальёні[6] (італ.: Filippo Taglioni; 5 лістапада 1777, Мілан — 11 лютага 1871, Кома, Італія) — італьянскі танцоўшчык, балетмайстар і балетны педагог, адзін з буйнейшых харэографаў эпохі рамантызму. Бацька Марыі Тальёні і Поля Тальёні.

Філіпа Тальёні нарадзіўся ў Мілане. У 1794 годзе пачаў артыстычную дзейнасць. У 1795—1798 гадах быў першым танцоўшчыкам у тэатрах Ліворна, Фларэнцыі, Венецыі, Турына, Мілана. У 1799 годзе выступаў у Парыжы, дэбютаваў у Каралеўскай Акадэміі музыкі і танца ў балеце «Караван», удасканальваў майстэрства ў Ж. Ф. Кулона. У 1802 годзе Тальёні быў запрошаны ў Стакгольм, у трупу Каралеўскага балета Швецыі на пасаду першага танцоўшчыка і балетмайстра. У 1805—1828 гадах працаваў у тэатрах Вены, Каселя, Мюнхена, Штутгарта і інш. У 1830—1836 гадах Філіпа Тальёні балетмайстар Каралеўскай Акадэміі музыкі і танца[7]. Пазней працаваў ў Санкт-Пецярбургу (з 1837 года), тэатрах Германіі, Швейцарыі, Італіі, Аўстрыі, Польшчы.

Пасля 1862 года Філіпа Тальёні пакінуў сцэнічную і выкладчыцкую дзейнасць[7]. Памёр 11 лютага 1871 года.

Філіпа Тальёні — адзін з наватараў харэаграфічнага мастацтва[7]. Яго мастацкія прынцыпы найбольш выразна азначыліся ў балеце «Сільфіда» Ж. Шнейцгофера (1832). У свае пастаноўкі Тальёні ўводзіў жанрава-бытавыя эпізоды, стылізаваныя народныя танцы, элементы пантамімы, першым выкарыстаў танец на пуантах, правёў рэформу балетнага касцюма[7]. Значную частку творчага жыцця Філіпа Тальёні прысвяціў харэаграфічнай адукацыя­ і сцэнічнай кар’еры дачкі Марыі і многія пастаноўкі былі ажыццёўлены ў разліку на яе выключныя дадзеныя[7].

Сярод пастановак Ф. Тальёні: «Дзева Дуная» (1836), «Марскі рабаўнік» (1840) А. Адана; «Гугеноты» (1836) Дж. Меербера; «Бунт у серале» (1832) Т. Лабара; «Дая, або Партугальцы ў Індыі», «Аглая, выхаванка Амура» (1841), «Герта» (1842) Г. Ф. Келера і іншыя.

  1. Filippo Taglioni // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
  2. Filippo / Philippe Taglioni // Calendrier électronique des spectacles sous l'Ancien Régime et la Révolution — 2001. Праверана 9 кастрычніка 2017.
  3. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.
  4. Dr. Constant v. Wurzbach Taglioni, Philipp, der ältere // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien: 1856. — Т. 43. — S. 24.
  5. Deutsche Nationalbibliothek Record #117197343 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.
  6. БелЭн 2002.
  7. а б в г д Балет 1981.
  • Тальёні // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 409. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
  • Паппе В. М. Тальо́ни (Taglioni) Филиппо // Балет: энциклопедия / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — С. 502. — 623 с. — 100 000 экз. (руск.)
  • Рославлева Н. П. Тальо́ни // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 5: Табакова — Яшугин. — М., 1967. — Стб. 38—41. — 1136 стб. с илл., 8 л. илл. — 38 000 экз. (руск.)