Цэлясцін Лявонавіч Бурстын

Цэлясцін Лявонавіч Бурстын
Цэлясцін Лявонавіч Бурстын
Дата нараджэння	28 студзеня 1888
Месца нараджэння	Цярнопаль, акруга Тарнопаль[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя;
Дата смерці	21 кастрычніка 1938 (50 гадоў) ці 2 кастрычніка 1938 (50 гадоў)
Месца смерці	Менск, Менская вобласць, БССР, СССР;
Род дзейнасці	матэматык
Навуковая сфера	матэматыка
Месца працы	БДУ; Фізіка-тэхнічны інстытут НАН Беларусі;
Навуковая ступень	доктар навук
Навуковае званне	акадэмік АН БССР, прафесар
Альма-матар	Венскі ўніверсітэт;
Партыя	Камуністычная партыя Аўстрыі[d]; КПСС;

Цэлясцін Лявонавіч Бурсты́н^[1] (28 студзеня 1888, г. Цярнопаль (Галіцыя) — 21 кастрычніка 1938) — беларускі матэматык, доктар філасофіі (1912), акадэмік АН БССР (1931), прафесар (1929)^[2].

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Скончыў Венскі ўніверсітэт у 1911 годзе^[2].

Член Камуністычнай партыі Аўстрыі з 1925 года. З-за сваіх левых поглядаў не здолеў знайсці ў Аўстрыі работу па спецыяльнасці^[2]. У 1929 годзе па запрашэнні БДУ пераехаў у Мінск^[2]. Працаваў загадчыкам кафедры вышэйшай матэматыкі БДУ^[2]. Быў членам ВКП(б).

У 1931—1937 гадах дырэктар Фізіка-тэхнічнага інстытута АН БССР. З 1936 года акадэмік-сакратар Аддзялення прыродазнаўчых і матэматычных, прыродазнаўчых і тэхнічных навук АН БССР^[3]. Пражываў у кватэры № 43 Дома спецыялістаў па вул. Савецкай у Менску.

Арыштаваны 11 снежня 1937 года ва ўласнай кватэры. Асуджаны за «шпіёнскую дзейнасць на карысць Аўстрыі і Польшчы». Загінуў (не вытрывала катаванняў сэрца) у мінскай турме НКУС 2.10.1938. Рэабілітаваны пастановай намесніка галоўнага ваеннага пракурора БВА 2.3.1956. Асабовая справа Б. № 5560-с захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі^[4].

Навуковая дзейнасць[правіць | правіць зыходнік]

Навуковыя працы па дыферэнцыяльнай геаметрыі, дыферэнцыяльных раўнаннях, алгебры^[2]. Разам з Э. Гурса (руск.) (бел. і Э. Картанам (руск.) (бел. распрацаваў тэорыю супольнасці сістэм дыферэнцыяльных раўнанняў Пфафа (руск.) (бел.. Распрацаваў арыгінальныя метады інтэгравання пфафавых і картанавых агрэгатаў, вырашыў праблему Пфафа для сістэм дыферэнцыяльных ураўненняў з прыватнымі вытворнымі, праблему Кашы для гэтага рода ўраўненняў^[2].

Даказаў фундаментальную тэарэму аб укладанні рыманавай прасторы (руск.) (бел. ў эўклідаву (руск.) (бел..

Перапісваўся з Альбертам Эйнштэйнам^[5].

Напісаў адзін з першых падручнікаў для ВНУ па дыферэнцыяльнай геаметрыі на беларускай мове.

Выбраная бібліяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Матэматычныя працы. Мн., 1933;
Курс дыферэнцыяльнай геаметрыі. Мн., 1933;
Фізічныя метады матэматыкі. Мн., 1933.

Зноскі

↑ БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 353. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).
↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Бурстин Целестин Леонович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 93. — 737 с.
↑ Акадэмік БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч (руск.)
↑ БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
↑ Mir wurde die traurige Aufgabe zuteil, Ihnen, sehr geehrter Herr Professor

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

БЭ ў 18 тамах., Т.3. Мн., 1996, С.273
Из истории науки и техники Белоруссии: Тез. докл. конф. Минск, 1988.
БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

Цэлясцін Лявонавіч Бурстын у базе даных «История белорусской науки в лицах» Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа НАН Беларусі (руск.)
Акадэмік БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч (руск.)
Спіс публікацый на нямецкай мове

[1] БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — С. 353. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).

[БС-2] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё Бурстин Целестин Леонович // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 93. — 737 с.

[АБЦ-3] Акадэмік БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч (руск.)

[4] БУРСТЫН Цэлясцін Лявонавіч // Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.

[5] Mir wurde die traurige Aufgabe zuteil, Ihnen, sehr geehrter Herr Professor

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]