Юрый Паўлавіч Сямёнаў

Юрый Паўлавіч Сямёнаў
Дата нараджэння	20 красавіка 1935(1935-04-20) (89 гадоў)
Месца нараджэння	Таропец, Таропецкі раён, Калінінская вобласць, РСФСР, СССР
Грамадзянства	СССР  Расія
Род дзейнасці	інжынер, фізік, астраном
Навуковая сфера	ракетабудаванне[d]
Месца працы	Ракетна-касмічная карпарацыя «Энергія»[d] Harbin Engineering University[d] Універсітэцкі каледж Лондана[d] University of Ulsan[d] Нарвежскі ўніверсітэт прыродазнаўчых і тэхнічных навук Осакскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар тэхнічных навук
Альма-матар	Дніпроўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Алеся Ганчара
Партыя	КПСС
Член у	Расійская акадэмія навук ЦК КПСС Міжнародная акадэмія астранаўтыкі[d] Расійская інжынерная акадэмія[d]
Прэміі
Узнагароды	Korolev Gold Medal[d] Allan D. Emil Memorial Award[d]

Юрый Паўлавіч Сямёнаў (руск.: Юрий Павлович Семёнов; нар. 20 красавіка 1935) — савецкі і расійскі вучоны ў галіне ракетнай і касмічай тэхнікі, акадэмік Расійскай акадэміі навук (2000, член-карэспандэнт з 1987), Герой Сацыялістычнай Працы (1976).

Біяграфія

Нарадзіўся ў горадзе Таропец (Цвярская вобласць Расіі) у сям’і служачага. У 1941 годзе сям’я жыла ў Ржэве. У пачатку Вялікай Айчыннай вайны сям’я эвакуіравалася ў Молатаўскую (цяпер Пермскую) вобласць у сяло Вогулка. У 1946 годзе сям’я пераехала да месца службы бацькі ў Днепрапятроўск. Тут Ю. П. Сямёнаў скончыў школу і паступіў на фізіка-тэхнічны факультэт Днепрапятроўскага дзяржаўнага ўніверсітэта, які скончыў у 1958 годзе па спецыяльнасці «інжынер-механік па вадкасных ракетных рухавіках». Працоўную дзейнасць пачаў у АКБ-586 у Днепрапятроўску. На працягу 5 гадоў прайшоў шлях ад інжынера да начальніка групы. У 1964 годзе Ю. П. Сямёнаў пераехаў у Маскву і пачаў працу ў АКБ-1 (сучасная Ракетна-касмічная карпарацыя «Энергія») пад кіраўніцтвам С. П. Каралёва ў горадзе Калінінград (сучасны Каралёў) Маскоўскай вобласці. Займаў пасады намесніка вядучага канструктара, вядучага канструктара, галоўнага канструктара тэмы, намесніка генеральнага канструктара — галоўнага канструктара тэмы, першага намесніка генеральнага канструктара — галоўнага канструктара тэмы. У 1975 годзе абараніў кандыдацкую, у 1979 годзе — доктарскую дысертацыю. З 1989 года Ю. П. Сямёнаў генеральны канструктар, генеральны дырэктар — генеральны канструктар НВА «Энергія»; прэзідэнт РКК «Энергія», генеральны канструктар, кіраўнік галаўнога КБ РКК «Энергія» (1994—2005). В 2007—2012 гадах старшыня Прэзідыума навукова-тэхнічнага савета РКК «Энергія».

Навукова-канструктарская дзейнасць

Ю. П. Сямёнаў аўтар і сааўтар больш за 360 навуковых прац, манаграфій, артыкулаў і вынаходстваў. Прымаў непасрэдны ўдзел у распрацоўцы ракетных комплексаў Р-12, Р-14, Р-16, спадарожнікаў ваеннага прызначэння серыі «Космас», аўтаматычных станцый «Зонд», комплекса Л-1, арбітальных станцый касмічнай праграмы «Салют».

Узначальваў праекты стварэння касмічных караблёў «Саюз», «Саюз Т», «Саюз ТМ», «Саюз ТМА», «Прагрэс», «Прагрэс М», «Прагрэс М1», станцый «Салют» і «Мір»; сістэмы «Энергія—Буран» і арбітальнага карабля «Буран», ракетнага сегмента ракетна-касмічнага комплекса «Марскі старт», касмічных апаратаў «Ямал-100» і «Ямал-200», універсальнай касмічнай платформы, створанай па праекце «Ямал», касмічнага апарата дыстанцыйнага зандзіравання Зямлі «БелКА». Кіраваў працамі па міжнародных праектах «Мір—Шатл» і «Мір—НАСА», стварэнне і эксплуатацыі расійскага сегмента Міжнароднай касмічнай станцыі, па касмічных комплексах з выкарыстаннем буйнагабарытных антэн, пілатуемага комплексу для палётаў на Месяц, Марс і іншых. Кіраваў працамі па канверсійнай і сацыяльнай праграмах. Пад кіраўніцтвам Ю. П. Сямёнава створаны спецыялізаваны цэх падвышанай прамысловай частаты для зборкі аўтаматычных касмічных сістэм.

Правадзейны член Міжнароднай акадэміі астранаўтыкі (1986), Расійскай інжынернай акадэміі (1992).

Узнагароды і званні

• Герой Сацыялістычнай Працы (1976)
• Ленінская прэмія (1978)
• Дзяржаўная прэмія СССР (1985)
• Дзяржаўная прэмія Расійскай Федэрацыі (1999)
• 2 ордэны Леніна
• Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга (1971)
• Ордэн «За заслугі перад Айчынай» III ступені (1995)
• Медаль «За заслугі ў асваенні космасу» (2011)
• Залаты медаль імя К. Э. Цыялкоўскага Акадэміі навук СССР (1987)
• Залаты медаль імя С. П. Каралёва Расійскай акадэміі навук (2011)
• Ордэн Ганаровага легіёна (Францыя)
• Залаты медаль «Космас» Міжнароднай авіяцыйнай федэрацыі
• Прэмія Урада Расійскай Федэрацыі імя Ю. А. Гагарына ў галіне касмічнай дзейнасці (2011)
• Заслужаны дзеяч навукі Расійскай Федэрацыі (1996)
• Міжнародная прэмія імя Алана д’Эміля (1991)
• Міжнародная прэмія імя Франсуа-Ксаўе Баньё (1999)
• Ганаровы грамадзянін Маскоўскай вобласці (2005), гарадоў Байканур (2016) і Каралёў (1995).

Літаратура

• Ларыёнаў У. С. Сямёнаў Юрый Паўлавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 346. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• Профіль Юрыя Паўлавіча Сямёнава на афіцыйным сайце РАН
• Академику Семенову Юрию Павловичу — 85 лет! (руск.) // Сайт РАН
• Семенов, Юрий Павлович (руск.) // ТАСС
• Юрий Павлович Семёнов // Федеральный справочник (руск.)
• Семенов Юрий Павлович (руск.) // Сайт Міністэрства абароны Расійскай Федэрацыі
• Максим Александров Семёнов Юрий Павлович // TOROPETS.NET (руск.)
• Банк патентов РФ на изобретения и промышленные образцы ФИПС Роспатента (руск.)