Тыямін
| Тыямін | |
| |
| Агульныя | |
|---|---|
| Сістэматычнае найменне | 3-[(4-аміна-2-метыл-5-пірымідзіл) метыл]-5-(2-гідраксіэтыл)-4-метыл-тыязол |
| Хім. формула | C₁₂H₁₇N₄OS⁺ |
| Эмпірычная формула | C12H17N4OS |
| Фізічныя ўласцівасці | |
| Малярная маса | 265,4 г/моль |
| Тэрмічныя ўласцівасці | |
| Тэмпература плаўлення | 248—250 °C |
| Класіфікацыя | |
| Рэг. нумар CAS | [] |
| PubChem | |
| SMILES | |
| ChemSpider | |
Тыямі́н, вітамін B1 — водарастваральны вітамін з групы B, C12H17N4OS.
Апісанне
[правіць | правіць зыходнік]Вылучаны ў 1931 годзе нямецкім хімікам В. Віндаўсам, сінтэзаваны ў 1936 годзе амерыканскім хімікам Р. Уільямсам[1].
Існуе ў выглядзе солей (тыямінбрамід, тыямінхларыд і тыямінанітрат). Солі тыяміну добра раствараюцца ў вадзе, дрэнна ў спіртах, не раствараюцца ў эфіры, хлараформе, ацэтоне і бензоле. У кіслым асяроддзі тыямін устойлівы да награванню і ўздзеянню акісляльнікаў.
У прыродзе
[правіць | правіць зыходнік]Тыямін шырока распаўсюджаны ў жывой прыродзе, сінтэзуецца раслінамі і некаторымі мікраарганізмамі. У арганізмах жывёл і чалавека тыямін не сінтэзуецца. Яны атрымліваюць тыямін разам з ежай. Найбольш значнымі крыніцамі тыяміну з’яўляюцца бабовыя і зерневыя расліны, дрожджы. Малако і малочныя прадукты, а таксама гародніна, бедныя на тыямін.
Выкарыстанне
[правіць | правіць зыходнік]Недахоп тыяміну ў арганізме вядзе да паталагічных змен у нервовай, і сардэчна-сасудзістай сістэмах, да хваробы беры-беры[1]. У медыцыне выкарыстоўваюцца тыямін і яго фосфарныя эфіры і дысульфідныя вытворныя[2].
Зноскі
- ↑ а б Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш.. — Мн.: БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 87. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0263-6 (Т. 16).
- ↑ Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд., исправл.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 629. — 864 с. — 150 600 экз. — ISBN 5-85270-002-9. (руск.)
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Тыямін // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 16: Трыпалі — Хвіліна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 16. — С. 87. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0263-6 (т. 16).
- Хімічны слоўнік навучэнца: Дапам. для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 233. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
- Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др.. — 2-е изд., исправл.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 629. — 864 с. — 150 600 экз. — ISBN 5-85270-002-9. (руск.)
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Інфармацыя на сайце ХиМиК.ру (руск.)
- Тиамин (руск.) // Энцыклапедыя Кругасвет
|
Тыямін на Вікісховішчы |
|---|
 | |
|---|---|
| Тлушчарастваральныя вітаміны | Рэтынол (A1) · Дэгідрарэтынол (A2) · Ламістэрол (D1) · Эргакальцыферол (D2) · Халекальцыферол (D3) · Дыгідратахістэрол (D4) · 7-дэгідратахістэрол (D5) · α-, β-, γ-такаферолы (E) · Філахінон (K1) · Менатэтрэнон (K2) · Менадыён (K3) · Менадыёл (K4) |
| Водарастваральныя вітаміны | Тыямін (B1) · Рыбафлавін (B2) · Нікацінавая кіслата, Нікацінамід (PP) · Пантатэнавая кіслата (B5) · Пірыдаксін (B6) · Біяцін (B7, H) · Фоліевая кіслата (B9, Bc, M) · пара-Амінабензойная кіслата (B10, H1, ПАБК) · Левакарніцін (B11, BT, O) · Цыянакабаламін (B12) · Аротавая кіслата (B13) · Пангамавая кіслата (B15) · Аскарбінавая кіслата (C) · Тыёктавая кіслата (N) · Біяфлаваноіды (P) · S-метылметыянін (U) |
| Вітамінападобныя рэчывы | |
| Антывітаміны | Дыкумарол · Варфарын · Пірытыямін · Ізаніязід · Цыкласерын · Мепакрын (акрыхін) · Тыяміназа · Аскарбатаксідаза · |
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |