Вычагда

Вычагда
руск. Вычегда, комі Эжва
Каля сяла Ірта
Характарыстыка
Даўжыня	1130 км
Басейн	121 000 км²
Расход вады	1 160 м³/с
Вадацёк
Выток	Ціманскі краж
• Месцазнаходжанне	Ціманскі краж
• Каардынаты	62°19′45″ пн. ш. 55°32′49″ у. д.
Вусце	Паўночная Дзвіна
• Месцазнаходжанне	Котлас
• Каардынаты	61°17′00″ пн. ш. 46°37′10″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма	Паўночная Дзвіна → Белае мора
Краіна	Расія
Рэгіёны	Рэспубліка Комі, Архангельская вобласць
Код у ДВР	03020200112103000013575
выток вусце
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вы́чагда (руск.: Вы́чегда, комі: Эжва) — рака на поўначы Еўрапейскай часткі Расіі ў Рэспубліцы Комі і Архангельскай вобласці, правы і самы вялікі прыток ракі Паўночная Дзвіна.

Даўжыня — 1130 км, плошча вадазборнага басейна — 121 тыс. км². Сярэдні расход вады 1160 м³/с. Выток ракі знаходзіцца на паўднёвым ускрайку Ціманскага кража. Упадае ў Паўночную Дзвіну каля горада Котлас.

Рэльеф басейна ракі склаўся ў выніку неаднаразовых абледзяненняў і асабліва апошняй трансгрэсіі Паўночнага мора. Паверхня раўнінная з сярэдняй вышынёй 120—150 м. Рачныя даліны шырокія, алювіяльныя даліны вузкія, без тэрас. Жыўленне снегавое (43—48 %), вялікая доля падземнага (да 35—40 %). У пойме ракі вялікая колькасць праток і старыц. Замярзае ў лістападзе, вызваляецца да лёду ў красавіку. Суднаходная на 935 км ад вусця.

Асноўны прытокі: Вішара, Вым, Ярэнга, Нем, Паўночная Кельтма, Локчым, Сысола. Сярод прытокаў: Ікса, Старая Вычагда, Вялікая Ватса, Віледзь, Чакула, Чулега, Вуктыль, Віль, Кензан, Пузла і інш.

Каля ракі гарады Сыктыўкар, Сальвычагодск, Котлас.

Літаратура

• Географический энциклопедический словарь: Географические названия / Гл. ред А. Ф. Трёшников; Ред. кол.: Э. Б. Алаев, П. М. Алампиев, А. Г. Воронов и др.. — М.: Сов. энциклопедия, 1983. — С. 102. — 538 с. — 100 000 экз. (руск.)

Спасылкі

• Река Вычегда // Государственный водный реестр РФ (руск.)
• Агафонова С. А., Завадский А. С., Рулёва С. Н. Вычегда // Научно-популярная энциклопедия «Вода России» (руск.)