Палушнік азёрны: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
→Распаўсюджанне: дапаўненне |
→Абмежавальныя фактары і ахова: дапаўненне |
||
Радок 51: | Радок 51: | ||
== Абмежавальныя фактары і ахова == |
== Абмежавальныя фактары і ахова == |
||
{{Чырвоная кніга Беларусі|расліна||III}} |
{{Чырвоная кніга Беларусі|расліна|3|III}} |
||
⚫ | |||
Занесены ў [[Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь|Чырвоную кнігу Беларусі]], {{нп3|Чырвоная кніга Украіны|Украіны|ru|Красная книга Украины}} і {{нп3|Чырвоная кніга Расіі|Расіі|ru|Красная книга России}}. Ахоўваецца таксама ў Літве, Латвіі і Польшчы<ref name="ЧК">[http://redbook.minpriroda.gov.by/plantsinfo.html?id=3 ПОЛУШНИК ОЗЁРНЫЙ] {{ref-ru}}</ref>. |
|||
⚫ | |||
Від знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Занесены ў [[Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь|Чырвоную кнігу Беларусі]] і [[Чырвоная кніга Расіі|Расіі]]. |
|||
Неабходныя меры па абмежаванні рэкрэацыйнай нагрузкі на ўзбярэжжа азёр, дзе расце гэта расліна, даследаванне стану ўсіх раней вядомых папуляцый віду і стварэнне асабліва ахоўных прыродных тэрыторый ва ўразлівых месцах яго арэалу. |
Неабходныя меры па абмежаванні рэкрэацыйнай нагрузкі на ўзбярэжжа азёр, дзе расце гэта расліна, даследаванне стану ўсіх раней вядомых папуляцый віду і стварэнне асабліва ахоўных прыродных тэрыторый ва ўразлівых месцах яго арэалу. |
||
У Беларусі мае ўразлівы прыродаахоўны статус. Ахоўваецца ў Нацыянальным парку «[[Нарачанскі нацыянальны парк|Нарачанскі]]» і {{нп3|Гідралагічны заказнік|гідралагічных заказніках|uk|Гідрологічний заказник}} «[[Глыбокае — Вялікае Астравіта]]», «[[Крывое, заказнік|Крывое]]», «[[Рычы, заказнік|Рычы]]», «[[Свіцязянскі заказнік|Свіцязянскі]]»<ref name="ЧК"/>. |
|||
Ва Украіне мае ўразлівы прыродаахоўны статус. Ахоўваюць у {{нп3|Чарэмскі прыродны запаведнік|Чарэмскім|ru|Черемский природный заповедник}}, {{нп3|Ровенскі прыродны запаведнік|Ровенскім|ru|Ровненский природный заповедник}} (Белаазёрская дзялянка) {{нп3|Запаведнік|прыродных запаведніках|ru|Заповедник}}, у [[Шацкі нацыянальны прыродны парк|Шацкім]] [[Нацыянальны парк|нацыянальным прыродным парку]], {{нп3|батанічны заказнік|батанічным заказніку|uk|Ботанічний заказник}} мясцовага значэння «[[Любча, батанічны заказнік|Любча]]» (Валынская вобласць). Забаронена парушэнне ўмоў росту. |
|||
У [[Чалябінская вобласць|Чалябінскай вобласці]] ахоўваецца на тэрыторыі помніка прыроды «{{нп3|Возера Тургаяк||ru|Тургояк (озеро)}}». |
У [[Чалябінская вобласць|Чалябінскай вобласці]] ахоўваецца на тэрыторыі помніка прыроды «{{нп3|Возера Тургаяк||ru|Тургояк (озеро)}}». |
Версія ад 13:48, 5 снежня 2014
Палушнік азёрны | |||||||||||||||||
Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
Isoëtes lacustris L., 1753 | |||||||||||||||||
|
Палушнік азёрны (Isoëtes lacustris) — водная расліна, від роду Палушнік (Isoetes) сямейства Палушнікавыя (Isoеtaceae).
Біялагічнае апісанне
Палушнік азёрны. Батанічная ілюстрацыя з кнігі О. В. Тамэ «Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz», 1885
|
Шматгадовая вечназялёная водная разнаспоравая травяністая расліна вышынёй 8-20 см з укарочаным сцяблом і клубнепадобным карэнішчам са шматлікімі каранямі. Расце зараснікамі або групамі на пяшчаным або пясчана-глейкім грунце па дне алігатрофных азёр на глыбіні да 4 метраў і больш. Размнажаецца спрэчкамі, адзначана апаспарыя . Вельмі патрабавальны да чысціні вады.
Ад сцябла адыходзіць пучком жорсткае цёмна-зялёнае шылападобнае лісце (філоіды): унутранае лісце (трафафілы) стэрыльнае, вонкавае (спарафілы) з расшыранай асновай — фертыльнае. У пазухах лісця ўтвараюцца сядзячыя макра- і мікраспарангіі, прыкрытыя пакрывалам (вэлюмам). Мегаспоры (50-100) бугорчата-маршчакаватыя. Сперматазоіды шматжгуцікавыя.
Распаўсюджанне
Арэал уключае Паўночную Амерыку, Еўропу (Скандынавія, Цэнтральная, Атлантычная і Усходняя Еўропа) і нешматлікія ізаляваныя папуляцыі на Урале і ў Заходняй Сібіры.
На Беларусі трапляецца пераважна ў Паазер'і. Месцы росту: пясчаныя літаралі алігатрофных і мезатрофных з прыкметамі алігатрафіі азёр з вельмі нізкай мінералізацыяй вады. Утварае чыстыя або мяшаныя (з лабеліяй Дортмана (Lobelia dortmanna) і эладэяй канадскай (Elodea canadensis)) прыбярэжныя зараснікі («палушнікавыя лугі») шырынёй 20-50 м.
Ва Украіна сустракаецца ў Заходнім Палессі: Валынская, Ровенская вобласці. Утварае монадамінантныя зараснікі, папуляцыі прадстаўлены ў выглядзе шырокіх шчыльных палос на плыткаводдзі азёр (азёры Белае (Валадзімірацкі раён ), возера Лукі Ратнеўскага раёна, Варанкі Валадзімерацкага раёна, азёры Вялікае і Сярэдняе Зарычненскага раёна), таксама сустракаецца асобнымі плямамі (азёры Свіцязь і Пясочнае Шацкага нацыянальнага прыроднага парку і на возеры Любча Ковельскага раёна?!).
У Расіі сустракаецца ў Мурманскай вобласці, Карэліі, Ленінградскай, Пскоўскай, Наўгародскай, Цвярской, Яраслаўскай, Іванаўскай, Маскоўскай (возера Белае-Бардукоўскае ў Шатурскім раёне ), Уладзімірскай (ля вёскі Дваязёры Мелянскоўскага раёна ), Разанскай (Светлае возера ), Ніжагародскай (азёры Святое-Дзедаўскае, Святое-Сцяпурынскае , Вялікае Плотава і Малое Плотава), Свярдлоўскай (блізу Екацярынбурга), Чалябінскай (у азёрах Кундравы і Тургаяк .
Біялогія
Расце зараснікамі або групамі на чыстых празрыстых плыткаводдзях (глыбіня 0,7-2 м, часам да 4 метраў і больш) мезатрофных і алігамезатрофных замкнёных або слабапратокавых азёр з пясчаным або пясчана-глейкім грунтам з нязначным узроўнем вады. Зараснікі ставяцца да класа Isoëto-Nanojuncetea. Гідрафіт.
Размнажэнне спорамі, адзначана апаспорыя. Спараносіць у жніўні-верасні. Жаночы спарафіт жыве за кошт пажыўных рэчываў мегаспоры.
Вельмі патрабавальны да чысціні вады.
Абмежавальныя фактары і ахова
Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам. III катэгорыя (VU) |
Від знаходзіцца пад пагрозай знікнення. Прычынамі змены колькасці віду становіцца парушэнне гідралагічнага рэжыму азёр, іх забруджванне бытавымі і прамысловымі сцёкамі (антрапагенная эўтрафікацыя), вытоптванне плыткаводдзя скатом.
Занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі, Украіны і Расіі . Ахоўваецца таксама ў Літве, Латвіі і Польшчы[1].
Неабходныя меры па абмежаванні рэкрэацыйнай нагрузкі на ўзбярэжжа азёр, дзе расце гэта расліна, даследаванне стану ўсіх раней вядомых папуляцый віду і стварэнне асабліва ахоўных прыродных тэрыторый ва ўразлівых месцах яго арэалу.
У Беларусі мае ўразлівы прыродаахоўны статус. Ахоўваецца ў Нацыянальным парку «Нарачанскі» і гідралагічных заказніках «Глыбокае — Вялікае Астравіта», «Крывое», «Рычы», «Свіцязянскі»[1].
Ва Украіне мае ўразлівы прыродаахоўны статус. Ахоўваюць у Чарэмскім , Ровенскім (Белаазёрская дзялянка) прыродных запаведніках?!, у Шацкім нацыянальным прыродным парку, батанічным заказніку мясцовага значэння «Любча» (Валынская вобласць). Забаронена парушэнне ўмоў росту.
У Чалябінскай вобласці ахоўваецца на тэрыторыі помніка прыроды «Возера Тургаяк ».
Выкарыстанне
Дэкаратыўная, прыдатная для аквакультуры расліна.
Літаратура
- Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 1993. ISBN 5-85700-095-5
- Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 41. Isoëtes lacustris L. — Полушник озёрный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2002. — Т. 1. Папоротники, хвощи, плауны, голосеменные, покрытосеменные (однодольные). — С. 115. — ISBN 8-87317-091-6.
Спасылкі
- Красная Книга России. Полушник озёрный. (руск.)
- Красная Книга Челябинской области. Полушник озёрный. (руск.)
- ↑ а б ПОЛУШНИК ОЗЁРНЫЙ (руск.)