Камень Міцкевіча: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Радок 32: Радок 32:
|author= [[Алег Леанідавіч Грушэцкі|Грушэцкі А.Л.]]|date= 10 мая 2020 | publisher= [[Новы Час (газета)|Новы Час]]|accessdate=20 мая 2020|archiveurl=http://web.archive.org/save/https://novychas.by/poviaz/raj-adama-mickevicza-pad-njasvizam |archivedate= 20 мая 2020}}</ref><ref name="svaboda">{{cite web |url= https://www.svaboda.org/a/30593652.html|title= Пад Нясьвіжам знайшлі камень з цытатай Адама Міцкевіча |author= |date=5 мая 2020 | publisher=[[Беларуская служба Радыё «Свабода»|Радыё «Свабода»]] |accessdate=30 мая 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/save/https://www.svaboda.org/a/30593652.html |archivedate= 30 мая 2020}}</ref>.
|author= [[Алег Леанідавіч Грушэцкі|Грушэцкі А.Л.]]|date= 10 мая 2020 | publisher= [[Новы Час (газета)|Новы Час]]|accessdate=20 мая 2020|archiveurl=http://web.archive.org/save/https://novychas.by/poviaz/raj-adama-mickevicza-pad-njasvizam |archivedate= 20 мая 2020}}</ref><ref name="svaboda">{{cite web |url= https://www.svaboda.org/a/30593652.html|title= Пад Нясьвіжам знайшлі камень з цытатай Адама Міцкевіча |author= |date=5 мая 2020 | publisher=[[Беларуская служба Радыё «Свабода»|Радыё «Свабода»]] |accessdate=30 мая 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/save/https://www.svaboda.org/a/30593652.html |archivedate= 30 мая 2020}}</ref>.


== Гісторыя ==
== Гісторыя стварэння ==
У першай палове XIX ст. Адам Міцкевіч наведаў маёнтак Студзёнкі. Ён быў у захапленні ад сядзібнага парка і пакінуў у гасцявой кнізе гаспадыні маёнтку свой запіс<ref name="Gil">{{кніга|аўтар = Honorat Czesław Gil|частка =Rodzieństwo |загаловак = Wychwalajcie mężów sławnych. Wspomnienie o świętym Rafale Kalinowskim|арыгінал = |спасылка =https://issuu.com/wkb-krakow/docs/gil_wklad |адказны = |выданне = |месца =Kraków |выдавецтва = Wydawnictwo Karmelitów Bosych |год = 2014 |старонкі =22 |старонак =248 |isbn = 978-83-7604-012-7|тыраж = |ref = }}</ref>. Найверагодней гэта магло адбыцца ў 1820-м годзе<ref name="Гр" /><ref>{{cite web| author =Кіркевіч А.| date =18 мая 2020| url = https://belsat.eu/news/zgubleny-raj-mitskevicha-u-nevyalichkaj-vyostsy-na-belarusi/| title =«Згублены рай» Міцкевіча ў невялічкай вёсцы на Беларусі |publisher =[[Белсат]]| accessdate = 2020-05-18}}</ref>, калі Міцкевіч (разам з сябрам [[Тамаш Зан (паэт)|Тамашам Занам]]) прыязджаў у тыя мясціны ў маёнтак [[Карчова|Тугановічы]] да сваёй каханай [[Марыля Верашчака|Марылі Верашчакі]], з каторай па ваколіцах яны часта рабілі конныя шпацыры<ref>''Tomasz Krzywicki''. Adam poznaje Marylę // [https://books.google.by/books?id=3Eedyf3LEE4C&pg=PA164&lpg=PA164&dq=Adam+Mickiewicz+przyjecha%C5%82+do+Iszko%C5%82dzi+w+roku+1820.&source=bl&ots=md5ZjmSOXi&sig=ACfU3U0LPRVurOfjeglhhHFyOfparyHMLQ&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwj8jMiT26TpAhXC16QKHevsCe4Q6AEwAHoECAoQAQ#v=onepage&q=Adam%20Mickiewicz%20przyjecha%C5%82%20do%20Iszko%C5%82dzi%20w%20roku%201820.&f=false Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie]. — Rewasz. — Pruszków, 2006. — S.164—165</ref>. З гэтага вынікае, што запіс быў зроблены ў гасцявой кнізе Марыі Развадоўскай (1783—1845; народжаная Вангродская)<ref name="Гр" />.
У першай палове XIX ст. Адам Міцкевіч наведаў маёнтак Студзёнкі. Ён быў у захапленні ад сядзібнага парка і пакінуў у гасцявой кнізе гаспадыні маёнтку свой запіс<ref name="Gil">{{кніга|аўтар = Honorat Czesław Gil|частка =Rodzieństwo |загаловак = Wychwalajcie mężów sławnych. Wspomnienie o świętym Rafale Kalinowskim|арыгінал = |спасылка =https://issuu.com/wkb-krakow/docs/gil_wklad |адказны = |выданне = |месца =Kraków |выдавецтва = Wydawnictwo Karmelitów Bosych |год = 2014 |старонкі =22 |старонак =248 |isbn = 978-83-7604-012-7|тыраж = |ref = }}</ref>. Найверагодней гэта магло адбыцца ў 1820-м годзе<ref name="Гр" /><ref>{{cite web| author =Кіркевіч А.| date =18 мая 2020| url = https://belsat.eu/news/zgubleny-raj-mitskevicha-u-nevyalichkaj-vyostsy-na-belarusi/| title =«Згублены рай» Міцкевіча ў невялічкай вёсцы на Беларусі |publisher =[[Белсат]]| accessdate = 2020-05-18}}</ref>, калі Міцкевіч (разам з сябрам [[Тамаш Зан (паэт)|Тамашам Занам]]) прыязджаў у тыя мясціны ў маёнтак [[Карчова|Тугановічы]] да сваёй каханай [[Марыля Верашчака|Марылі Верашчакі]], з каторай па ваколіцах яны часта рабілі конныя шпацыры<ref>''Tomasz Krzywicki''. Adam poznaje Marylę // [https://books.google.by/books?id=3Eedyf3LEE4C&pg=PA164&lpg=PA164&dq=Adam+Mickiewicz+przyjecha%C5%82+do+Iszko%C5%82dzi+w+roku+1820.&source=bl&ots=md5ZjmSOXi&sig=ACfU3U0LPRVurOfjeglhhHFyOfparyHMLQ&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwj8jMiT26TpAhXC16QKHevsCe4Q6AEwAHoECAoQAQ#v=onepage&q=Adam%20Mickiewicz%20przyjecha%C5%82%20do%20Iszko%C5%82dzi%20w%20roku%201820.&f=false Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie]. — Rewasz. — Pruszków, 2006. — S.164—165</ref>. З гэтага вынікае, што запіс быў зроблены ў гасцявой кнізе Марыі Развадоўскай (1783—1845; народжаная Вангродская)<ref name="Гр" />.


Пазней надпіс, зроблены ў гасцявой кнізе, быў выбіты на камяні. Польскі гісторык касцёла, доктар гуманітарных навук {{нп3|Ганарат Гіль|Ганарат Чэслаў Гіль|pl|Honorat Gil}} піша, што Міцкевіч наведваў Студзёнкі ў часы дзяцінства Марыі Грушэцкай (1834—1900)<ref>{{артыкул|аўтар=O. Honorat Czesław |загаловак=Święty Rafał Kalinowski – patriota |спасылка=http://wadoviana.eu/wp-content/uploads/2016/12/%C5%9Awi%C4%99ty-Rafa%C5%82-Kalinowski-patriota-H.Cz_.Gil_.pdf |мова=pl |выданне=Wadoviana. Przeglad historyczno-kulturalny |тып= часопіс|год=1998 |нумар=2 |старонкі=66 |issn=1505-0181}}</ref>. Але храналагічна гэта не пасуе. Магчыма, доктар Гіль тут дапусціў памылку — у той час быў выбіты надпіс на камяні. Бо ў той час Міцкевіч жыў у Парыжы, дзе ў 1834 завяршыў напісанне паэму «[[Пан Тадэвуш]]», у каторую ў тым ліку ўвайшло і апісанне парку і [[Сажалка|сажалак]] у Студзёнках<ref name="Гр" /><ref name="Gil" />. Камень гэты пэўны час стаяў ў парку, за фруктовым садам, на шляху да мясцовых могілак<ref name="Gil" />.
Пазней надпіс, зроблены ў гасцявой кнізе, быў выбіты на камяні. Пры гэтым майстар, каторы зрабіў надпіс на камені, паспрабаваў захаваць почырк паэта<ref name="svaboda" />. Камень гаспадары паставілі ў парку як памяць пра паэта, які ўпадабаў іх сядзібу<ref name="belsat">{{cite web |url= https://belsat.eu/news/zgubleny-raj-mitskevicha-u-nevyalichkaj-vyostsy-na-belarusi/|title= «Згублены рай» Міцкевіча ў невялічкай вёсцы на Беларусі |author=Кіркевіч А. |date= 18 мая 2020 | publisher= [[Белсат]]|accessdate=30 мая 2020 |archiveurl=http://web.archive.org/save/https://belsat.eu/news/zgubleny-raj-mitskevicha-u-nevyalichkaj-vyostsy-na-belarusi/ |archivedate= 2020-05-30}}</ref>.
Польскі гісторык касцёла, доктар гуманітарных навук {{нп3|Ганарат Гіль|Ганарат Чэслаў Гіль|pl|Honorat Gil}} піша, што Міцкевіч наведваў Студзёнкі ў часы дзяцінства Марыі Грушэцкай (1834—1900)<ref>{{артыкул|аўтар=O. Honorat Czesław |загаловак=Święty Rafał Kalinowski – patriota |спасылка=http://wadoviana.eu/wp-content/uploads/2016/12/%C5%9Awi%C4%99ty-Rafa%C5%82-Kalinowski-patriota-H.Cz_.Gil_.pdf |мова=pl |выданне=Wadoviana. Przeglad historyczno-kulturalny |тып= часопіс|год=1998 |нумар=2 |старонкі=66 |issn=1505-0181}}</ref>. Але храналагічна гэта не пасуе. Магчыма, доктар Гіль тут дапусціў памылку — у той час быў выбіты надпіс на камяні. Бо ў той час Міцкевіч жыў у Парыжы, дзе ў 1834 завяршыў напісанне паэму «[[Пан Тадэвуш]]», у каторую ў тым ліку ўвайшло і апісанне парку і [[Сажалка|сажалак]] у Студзёнках<ref name="Гр" /><ref name="Gil" />. Камень гэты пэўны час стаяў ў парку, за фруктовым садам, на шляху маёнтку да мясцовых могілак<ref name="Gil" /><ref name="belsat" />.

== Адшуканне каменя ==
1 мая 2020 года мясцовы краязнаўца Аляксанд Абрамовіч паведаміў, што яму атрымалася знайсці той камень з выбітым надпісам, як і ў альбоме гаспадыні маёнтка Студзёнкі<ref name="svaboda" />. Валун быў умураваны ў кладку склепа каля закінутай вясковай хаты. Надпіс гучаў так: «''Ewa raj utraciła, Tyś go wskrzesiła. Mickiewicz''». Краязнаўза мяркуе, што камень мог апынуцца у кладцы ў савецкія часы. Па ягоных словах, пасля прыходу бальшавікоў уся спадчына колішніх гаспадароў была знішчаная, сядзіба разрабаваная і разабраная. Нават мясцовыя каталіцкія могілкі былі расцягнутыя на камяні, якія пасля выкарыстоўвалі ў гаспадарцы<ref name="belsat" />.

У беларускіх і польскіх СМІ валун адразу атрымаў назву «Камень Міцкевіча»<ref>{{cite web |url= http://www.zviazda.by/be/news/20200518/1589812920-pad-nyasvizham-znoydzeny-kamen-adama-mickevicha|title= Пад Нясвiжам знойдзены камень Адама Мiцкевiча? |author=Целяшук В. |date= 30 мая 2020 | publisher= [[Звязда (газета)|Звязда]]|accessdate=19 мая 2020 |archiveurl= http://web.archive.org/save/http://www.zviazda.by/be/news/20200518/1589812920-pad-nyasvizham-znoydzeny-kamen-adama-mickevicha|archivedate= 30 мая 2020}}</ref><ref>{{cite web |url= https://news.tut.by/culture/683200.html|title= Под Несвижем найден легендарный камень Адама Мицкевича |author= |date= 5 мая 2020 | publisher= [[TUT.BY]]|accessdate=30 мая 2020|lang= ru|archiveurl= http://web.archive.org/save/https://news.tut.by/culture/683200.html|archivedate= 30 мая 2020}}</ref><ref>{{cite web| author =| date =5 мая 2020| url = https://wideo.wp.pl/kamien-mickiewicza-niesamowite-odkrycie-na-bialorusi-6507292444198529v| title = "Kamień Mickiewicza". Niesamowite odkrycie na Białorusi|publisher =Wirtualna Polska| accessdate = 2020-05-29| lang =PL}}</ref>.


{{зноскі}}
{{зноскі}}

Версія ад 17:09, 30 мая 2020

Помнік
Камень Міцкевіча
53°17′41″ пн. ш. 26°30′10″ у. д.HGЯO
Краіна  Беларусь
Месцазнаходжанне в. Студзёнкі (Нясвіжскі раён, Мінская вобласць)
Вышыня 85х64 см
Матэрыял граніт

«Камень Міцкевіча» — валун з выбітай на польскай мове цытатай Адама Міцкевіча: «Ewa raj utraciła, Tyś go wskrzesiła. Mickiewicz» (бел.: Ева рай страціла, Ты ж яго ўваскрасіла. Міцкевіч). Знаходзіцца ў в. Студзёнкі ў Нясвіжскім раёне Мінскай вобласці. Памер бачнай часткі каменя — 85х64 см[1][2].

Гісторыя стварэння

У першай палове XIX ст. Адам Міцкевіч наведаў маёнтак Студзёнкі. Ён быў у захапленні ад сядзібнага парка і пакінуў у гасцявой кнізе гаспадыні маёнтку свой запіс[3]. Найверагодней гэта магло адбыцца ў 1820-м годзе[1][4], калі Міцкевіч (разам з сябрам Тамашам Занам) прыязджаў у тыя мясціны ў маёнтак Тугановічы да сваёй каханай Марылі Верашчакі, з каторай па ваколіцах яны часта рабілі конныя шпацыры[5]. З гэтага вынікае, што запіс быў зроблены ў гасцявой кнізе Марыі Развадоўскай (1783—1845; народжаная Вангродская)[1].

Пазней надпіс, зроблены ў гасцявой кнізе, быў выбіты на камяні. Пры гэтым майстар, каторы зрабіў надпіс на камені, паспрабаваў захаваць почырк паэта[2]. Камень гаспадары паставілі ў парку як памяць пра паэта, які ўпадабаў іх сядзібу[6].

Польскі гісторык касцёла, доктар гуманітарных навук Ганарат Чэслаў Гіль  (польск.) (бел. піша, што Міцкевіч наведваў Студзёнкі ў часы дзяцінства Марыі Грушэцкай (1834—1900)[7]. Але храналагічна гэта не пасуе. Магчыма, доктар Гіль тут дапусціў памылку — у той час быў выбіты надпіс на камяні. Бо ў той час Міцкевіч жыў у Парыжы, дзе ў 1834 завяршыў напісанне паэму «Пан Тадэвуш», у каторую ў тым ліку ўвайшло і апісанне парку і сажалак у Студзёнках[1][3]. Камень гэты пэўны час стаяў ў парку, за фруктовым садам, на шляху маёнтку да мясцовых могілак[3][6].

Адшуканне каменя

1 мая 2020 года мясцовы краязнаўца Аляксанд Абрамовіч паведаміў, што яму атрымалася знайсці той камень з выбітым надпісам, як і ў альбоме гаспадыні маёнтка Студзёнкі[2]. Валун быў умураваны ў кладку склепа каля закінутай вясковай хаты. Надпіс гучаў так: «Ewa raj utraciła, Tyś go wskrzesiła. Mickiewicz». Краязнаўза мяркуе, што камень мог апынуцца у кладцы ў савецкія часы. Па ягоных словах, пасля прыходу бальшавікоў уся спадчына колішніх гаспадароў была знішчаная, сядзіба разрабаваная і разабраная. Нават мясцовыя каталіцкія могілкі былі расцягнутыя на камяні, якія пасля выкарыстоўвалі ў гаспадарцы[6].

У беларускіх і польскіх СМІ валун адразу атрымаў назву «Камень Міцкевіча»[8][9][10].

Зноскі

  1. ↑ а б в г Грушэцкі А.Л.. Рай Адама Міцкевіча пад Нясвіжам. Новы Час (10 мая 2020). Архівавана з першакрыніцы 20 мая 2020. Праверана 20 мая 2020.
  2. ↑ а б в Пад Нясьвіжам знайшлі камень з цытатай Адама Міцкевіча. Радыё «Свабода» (5 мая 2020). Архівавана з першакрыніцы 30 мая 2020. Праверана 30 мая 2020.
  3. ↑ а б в Honorat Czesław Gil. Rodzieństwo // Wychwalajcie mężów sławnych. Wspomnienie o świętym Rafale Kalinowskim. — Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych, 2014. — С. 22. — 248 с. — ISBN 978-83-7604-012-7.
  4. ↑ Кіркевіч А.. «Згублены рай» Міцкевіча ў невялічкай вёсцы на Беларусі. Белсат (18 мая 2020). Праверана 18 мая 2020.
  5. ↑ Tomasz Krzywicki. Adam poznaje Marylę // Szlakiem Adama Mickiewicza po Nowogródczyźnie, Wilnie i Kownie. — Rewasz. — Pruszków, 2006. — S.164—165
  6. ↑ а б в Кіркевіч А.. «Згублены рай» Міцкевіча ў невялічкай вёсцы на Беларусі. Белсат (18 мая 2020). Архівавана з першакрыніцы 30 мая 2020. Праверана 30 мая 2020.
  7. ↑ O. Honorat Czesław Święty Rafał Kalinowski – patriota(польск.) // Wadoviana. Przeglad historyczno-kulturalny : часопіс. — 1998. — № 2. — С. 66. — ISSN 1505-0181.
  8. ↑ Целяшук В.. Пад Нясвiжам знойдзены камень Адама Мiцкевiча?. Звязда (30 мая 2020). Архівавана з першакрыніцы 30 мая 2020. Праверана 19 мая 2020.
  9. ↑ Под Несвижем найден легендарный камень Адама Мицкевича (руск.). TUT.BY (5 мая 2020). Архівавана з першакрыніцы 30 мая 2020. Праверана 30 мая 2020.
  10. ↑ "Kamień Mickiewicza". Niesamowite odkrycie na Białorusi(нявызн.). Wirtualna Polska (5 мая 2020). Праверана 29 мая 2020.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Камень_Міцкевіча&oldid=3641138"