Людамір Міхал Рагоўскі: Розніца паміж версіямі

Людамір Міхал Рагоўскі
Людамір Міхал Рагоўскі
Дата нараджэння	3 кастрычніка 1881
Месца нараджэння	Люблін, Люблінскі павет[d], Люблінская губерня, Варшаўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя;
Дата смерці	13 сакавіка 1954 (72 гады)
Месца смерці	Дуброўнік, Сацыялістычная Рэспубліка Харватыя, СФРЮ;
Краіна	Расійская імперыя; Польшча;
Альма-матар	Музычны ўніверсітэт імя Фрэдэрыка Шапена (1906);
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, дырыжор
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 01:23, 28 студзеня 2022

Людамір Міхал Рагоўскі (польск.: Ludomir Michał Rogowski; 3 кастрычніка 1881, г. Люблін, Польшча — 14 сакавіка 1954, Дуброўнік^[2]) — польскі кампазітар і дырыжор.

Біяграфія

Паходзіў з інтэлігентнай польскай сям'і. З малых гадоў будучы кампазітар знаходзіўся ў атмасферы вялікай любові да музыкі. Ягоны бацька, Дамінік Рагоўскі добра граў на скрыпцы, а маці, Караліна Касакоўская, — на фартэпіяна. Яна паходзіла са шляхецкай сям'і, якая раней жыла на Віленшчыне. Вядома, што няня Л. Рагоўскага была беларускага паходжання і спявала яму народныя песні. Таленавітае дзіця, ўжо ва ўзросце сямі гадоў ён добра ведаў нотную грамату і спрабаваў самастойна сачыняць музыку.

Вучыўся ў Варшаўскім музычным інстытуце (скончыў у 1906), потым у музычных навучальных установах Лейпцыгу, Мюнхена, а таксама ў Рыме і Парыжы.

У 1909—1912 гг. працаваў у Вільні, дзе пачаў кіраваць сімфанічным аркестрам, весці заняткі ў школе арганістаў, супрацоўнічаць з беларускім тэатрам Ігната Буйніцкага, а таксама з газетай «Літоўскі кур’ер» у якасці музычнага крытыка і публіцыста.

Са снежня 1926 года жыў і працаваў у Дуброўніку (Харватыя).

Творчасць

У час побыту ў Вільні Людамір Рагоўскі захапіўся беларускім фальклорам, пасябраваў з нашаніўцамі Янкам Купалам, Іванам Луцкевічам і Аляксандрам Уласавым. У 1910 годзе кампазітар паклаў на музыку верш Янкі Купалы «А хто там ідзе?». Верш Купалы з нотамі Рагоўскага газета «Наша ніва» надрукавала асобнай лістоўкай (Вільня, 1910) на беларускай мове і лацінкай, а таксама быў надрукаваны ў «Беларускім календары» на 1910 год.

Творчасць Л. Рагоўскага цесна звязана з беларускай музычнай культурай: ён кіраваў хорам у Беларускім музычна-драматычным гуртку, ствараў музычнае афармленне да спектакляў трупы І. Буйніцкага, склаў «Беларускі песеннік з нотамі для народных і школьных хароў» (выд. ў 1911), куды ўключыў і ўласныя апрацоўкі беларускіх народных песень, які адыграў вялікую ролю ў прапагандзе беларускай нацыянальнай песні^[3]. У Вільні была напісана першая частка сімфанічнай «Беларускай рапсодыі» для малога аркестра пад назвай «Беларускі пейзаж». Адбіткі беларускага фальклору адчуваюцца і ў сімфанічным творы «Аблокі» (1912).

Музычная спадчына Л. Рагоўскага складае 7 сімфоній, 7 опер, 3 балеты, у т.л. «Купала» (паст. 1926, Варшава), шэраг сімфанічных паэм, аркестравых сюіт, камерных і харавых твораў, кантаты і квартэты, музыку да спектакляў.

Цікавыя факты

У публікацыі «Нашай Нівы» з 1910 года (3 снежня, № 49) чытаем, што пасля заканчэння сімфанічнага канцэрта кампазітара і дырыжора Людаміра Міхала Рагоўскага ў Вільні (12 лістапада) у знак падзякі за ўклад у развіццё беларускай музыкі «яму былі дадзены на ўспамін… ад арганізатараў беларускага тэатру — беларуская дуда^[4]». Дуду дарыў Ігнат Буйніцкі. Па словах даследчыцы Ірыны Шумскай, калі ў 1911 годзе Міхал Рагоўскі пераяжджаў з Вільні ў Парыж, то ахвяраваў падораныя інструменты ў калекцыю Івана Луцкевіча, якая стала пазней асновай для беларускага музея ў Вільні. Пасля ліквідацыі беларускага музея дуда засталася ў фондзе аднаго з літоўскіх музеяў, пад нумарам LNM EM95. Вядомая як «Дуда Ігната Буйніцкага». Колавая ліра 1809 года, падораная Рагоўскаму падчас таго самага канцэрту, трапіла ў Беларусь і захоўвалася ў зборах Беларускага дзяржаўнага музея гісторыі Вялікай Айчыннай вайны, адкуль была перададзена Нацыянальнаму музею гісторыі і культуры Беларусі (зараз Нацыянальны гістарычны музей Рэспублікі Беларусь) у 1957 годзе^[5].

Зноскі

↑ Brozović D., Ladan T. Ludomir Michał Rogowski // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>
↑ Rogowski, Ludomir Michał
↑ Игнат Буйницкий — «бацька беларускага тэатра» (руск.) (недаступная спасылка)
↑ https://www.svaboda.org/a/27937897.html
↑ «Дудары Глыбоцкага краю» В. Воранаў

Літаратура

Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 202. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 45. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
Тэатральная Беларусь: энцыклапедыя: у 2 т. / пад агульн.рэд. А. В. Сабалеўскага. — Мн.: БелЭн, 2002. — Т.2. — С. 286.
Беларускі фальклор : энцыклапедыя : [у 2 т.]. — Мінск, 2005. — Т. 2. — С. 414.
Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1986. — Т. 4. Накцюрн — Скальскі. — С. 446. — 742 с. — 9 500 экз.

Спасылкі

Ludomir Michał Rogowski (польск.) // Пералік асноўных твораў

[_f531ffa77cefe5ed-1] Brozović D., Ladan T. Ludomir Michał Rogowski // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с. — ISBN 978-953-6036-31-8
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619"></a>

[2] Rogowski, Ludomir Michał

[ББТ-3] Игнат Буйницкий — «бацька беларускага тэатра» (руск.) (недаступная спасылка)

[4] ttps://www.svaboda.org/a/27937897.html

[5] «Дудары Глыбоцкага краю» В. Воранаў

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Радок 16: / Радок 16: @@
 У час побыту ў Вільні Людамір Рагоўскі захапіўся беларускім фальклорам, пасябраваў з [[Наша Ніва (1906)|нашаніўцамі]] [[Я. Купала|Янкам Купалам]], [[І. Луцкевіч|Іванам Луцкевічам]] і [[А. Уласаў|Аляксандрам Уласавым]]. У 1910 годзе кампазітар паклаў на музыку верш Янкі Купалы «[[А хто там ідзе?]]». Верш Купалы з нотамі Рагоўскага газета «Наша ніва» надрукавала асобнай лістоўкай (Вільня, 1910) на [[Беларуская мова|беларускай мове]] і [[лацінка беларуская|лацінкай]], а таксама быў надрукаваны ў «Беларускім календары» на 1910 год.
-Творчасць Л. Рагоўскага цесна звязана з беларускай музычнай культурай: ён кіраваў хорам у [[Беларускі музычна-драматычны гурток у Вільні|Беларускім музычна-драматычным гуртку]], ствараў музычнае афармленне да спектакляў [[Першая беларуская трупа|трупы І. Буйніцкага]], склаў «Беларускі песеннік з нотамі для народных і школьных хароў» (выд. ў 1911), куды ўключыў і ўласныя апрацоўкі беларускіх народных песень, які адыграў вялікую ролю ў прапагандзе беларускай нацыянальнай песні<ref name="ББТ">[http://www.belarusin.net/index.php?option=com_content&view=article&id=159:admin&catid=41:2009-05-14-08-33-23&Itemid=103 Игнат Буйницкий — «бацька беларускага тэатра»] {{ref-ru}} {{Недаступная спасылка}}</ref>.
+Творчасць Л. Рагоўскага цесна звязана з беларускай музычнай культурай: ён кіраваў хорам у [[Беларускі музычна-драматычны гурток у Вільні|Беларускім музычна-драматычным гуртку]], ствараў музычнае афармленне да спектакляў [[Першая беларуская трупа|трупы І. Буйніцкага]], склаў «Беларускі песеннік з нотамі для народных і школьных хароў» (выд. ў 1911), куды ўключыў і ўласныя апрацоўкі беларускіх народных песень, які адыграў вялікую ролю ў прапагандзе беларускай нацыянальнай песні<ref name="ББТ">[http://www.belarusin.net/index.php?option=com_content&view=article&id=159:admin&catid=41:2009-05-14-08-33-23&Itemid=103 Игнат Буйницкий — «бацька беларускага тэатра»] {{ref-ru}} {{Недаступная спасылка}}</ref>. У Вільні была напісана першая частка сімфанічнай «Беларускай рапсодыі» для малога аркестра пад назвай «Беларускі пейзаж». Адбіткі беларускага фальклору адчуваюцца і ў сімфанічным творы «Аблокі» (1912).
 Музычная спадчына Л. Рагоўскага складае 7 сімфоній, 7 опер, 3 балеты, у т.л. «Купала» (паст. 1926, [[Варшава]]), шэраг сімфанічных паэм, аркестравых сюіт, камерных і харавых твораў, кантаты і квартэты, музыку да спектакляў.