Акалова

Вёска Акалова Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Лагойскі Сельсавет Акалоўскі Каардынаты 54°29′31″ пн. ш. 27°51′19″ у. д. Насельніцтва 101 чал. (2010) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1774 Паштовыя індэксы 223119 Аўтамабільны код 5 Акалова на карце Беларусі ±

Акалова на Вікісховішчы

Акало́ва (трансліт.: Akalova, руск.: Околово) — вёска ў Лагойскім раёне Мінскай вобласці Беларусі, на рацэ Каргавіца. Адміністрацыйны цэнтр Акалоўскага сельсавета. Насельніцтва 115 чал. (2003). Знаходзіцца за 35 км ад Лагойска, за 74 км ад Мінска.

Назва

Тапонім «Акалова» утварыўся ад імя Акола або Акула.

Гісторыя

Упершыню Аколаў згадваецца ў 1770 годзе як мястэчка Менскага павета Менскага ваяводства. Мясціна знаходзілася ва ўладанні Свірскіх, пазней Валовічаў.

У выніку другога падзелу Рэчы Паспалітай (1793) Аколава апынулася ў складзе Расійскай імперыі, у Барысаўскім павеце Мінскай губерні. У 1798 годзе Міхал Валовіч заснаваў тут драўляны касцёл. Паводле інвентару 1846 года існавалі аднайменныя мястэчка (22 двары) і маёнтак (4 фальваркі, 13 вёсак, 1770 прыгонных сялян). У 1876 годзе Генрык Валовіч прадаў спадчыну С. Кербедзю. Станам на 1886 год у мястэчку было 28 двароў, касцёл, 3 крамы, карчма, вадзяны млын. Паводле вынікаў перапісу (1897) — 39 двароў, побач існаваў маёнтак. Станам на 1909 год існавалі аднайменныя мястэчка (41 двор) і маёнтак (2 двары), на 1917 год — мястэчка (49 двароў) і вёска (14 двароў).

У 1919 годзе Аколава ўвайшло ў БССР, дзе 20 жніўня 1924 года стала цэнтрам сельсавета. Статус паселішча панізілі да вёскі. Станам на 1926 год тут быў 41 двор, на 1941 год — 51, на 1969 год — 72, на 1994 год — 51, на 1 студзеня 2003 года — 50.

• Мястэчка на старых здымках
• 
  Касцёл
• 
  Касцёл, галоўны фасад
• 
  Касцёл, інтэр’ер
• 
  Працэсія да капліцы ў Амнішаве

Насельніцтва

• XIX стагоддзе: 1811 год — 46 муж.; 1846 год — 179 чал.; 1886 год — 268 чал.; 1897 год — 201 чал. (93 муж. і 108 жан.)
• XX стагоддзе: 1909 год — 221 чал. у мястэчку Аколава і 22 чал. у маёнтку Аколава; 1917 год — 176 чал.; 1926 год — 125 чал.; 1969 год — 199 чал.; 1990 год — 115 чал., 1994 год — 103 чал.
• XXI стагоддзе: 1 студзеня 2003 года — 115 чал.

Інфраструктура

У Аколаве працуюць сярэдняя школа і дашкольная ўстанова.

Славутасці

• Могілкі старыя каталіцкія
• Царква Казанскай Маці Божай (2002—2004 гг., драўляная).

Страчаная спадчына

• Касцёл Святога Міхаіла Арханёла (1798—1804)

Літаратура

• Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Лагойскага раёна. У 2 кнігах. Кн. 2-я / Рэд. кал. Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э.Э. Жакевіч. — Мн.: БелЭн, 2004. — 488 с.
• Казлоўская М. М. Акалова // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 1: А — Беліца / Рэдкал.: М. В. Біч і інш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1993. — С. 80. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
• Акалова // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 1: А — Аршын / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 1. — С. 183. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0036-6 (т. 1).
• Okołowo // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VII: Netrebka — Perepiat (польск.). — Warszawa, 1886. — S. 430.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Акалова
• Ліст карты N-35-56. Выданне 1987 г. Стан мясцовасці на 1984 г. Архівавана 1 мая 2013.