Перайсці да зместу

Ліст Якава

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ліст апостала Якава

Пачатак ліста апостала Якава ў манускрыпце XII стагоддзя
Раздзел: Новы Запавет
Вікікрыніцы: Саборнае пасланьне сьвятога Апостала Якуба

Тэкст на Вікікрыніцах

Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ліст апо́стала Я́кава, Сабо́рны ліст Свято́га Апо́стала Ія́кава[1], Сабо́рнае Пасла́нне свято́га Апо́стала Іа́кава[2], Ліст Яку́ба[3], Пасла́ньне Я́кава[4] — адзін з лістоў апосталаў, які ўваходзіць у спіс кніг Новага Запавета. Звычайна паводле візантыйскай традыцыі змяшчаецца пасля кнігі Дзеянняў апосталаў перад першым лістом апостала Пятра, аднак паводле заходняй традыцыі можа размяшчацца пасля ліста Яўрэям.

Ліст Якава не мае канкрэтнага адрасату, ён не накіраваны да якой-небудзь асобы ці асобнай царквы, ці цэрквам нейкай мясцовасці. У першым вершы аўтар вызначае адрасата: «дванаццаць кален Ізраіля ў расцярушанні»[5]. Такім чынам, ліст накіраваны да вернікаў-яўрэяў у Дыяспары. Аднак, ліст мог датычыцца не толькі хрысціян-яўрэяў, але і ўсіх вернікаў з кожнага народу.

У вершым лісце вызначаецца аўтар — гэта Якаў, які вызначае сабе служкай Ісуса Хрыста. Імя «Якаў» было досыць распаўсюджанае, і ў старажытнай царкве былі вядомы некалькі асоб з такім імем. Аднак, хутчэй за ўсё гэта — Якаў, брат Хрыста. З Евангелляў вядома, што родныя браты Ісуса не падтрымалі Яго вучэння падчас Ягонага жыцця. Але пасля смерці Хрыста Якаў прыняў вучэнне Хрыста і праз хуткі час заняў пануючае становішча ў царкве ў Іерусаліме. Якаў карыстаўся вялікай пашанай сярод вернікаў. Памёр Якаў пакутніцкай смерцю ў 62 годзе н.э.

Асаблівасці ліста і кананічнасць

[правіць | правіць зыходнік]

У лісце ёсць пачатак, але няма заканчэння. Ліст вылучаецца добрай, але, ў той жа час, простай грэчаскай мовай, вытанчаным стылям. Відавочна, што аўтар па-майстэрску валодае літаратурнымі прыёмамі.

Ліст даволі доўгі час не быў вядомы большасці цэркваў. Калі ж пра яго стала шырока вядома, то да ліста аднесліся даволі засцярожана, таму што ў гэты час хадзіла вялікая колькасць апакрыфічных твораў ці проста падробак. Гэтым можа тлумачыцца той факт, што ліст адсутнічае ў спісах старадаўніх канонаў. Ва Усходняй царкве ліст быў прыняты раней, чым на Захадзе, але і не аднагалосна. У Заходняй царкве ў апостальскім паходжанні ліста сумняваліся даўжэй, ліст увайшоў у канон толькі ў канцы IV стагоддзя.

Ліст ўяўляе сабой твор з даволі прадуманай кампазіцыяй. Аўтар падымае тры асноўныя тэмы: выпрабаванні, розум і багацце-жабрацтва. Гэтыя тэмы падымаюцца не паслядоўна, а ствараюць складаную структуру і разглядаюцца з розных бакоў. Выпрабаванні павінны прыносіць радасць, аднак могуць пры няправільных адносінах пераўтварыцца ў спакусу. Гэта здараецца пры няправільным разуменні мудрасці і імкненні да зямнога розуму, які ў лісце называецца «бясоўскім». Розум праяўляецца таксама ў верных адносінах да мовы. Пакланенне багаццю таксама вынік адсутнасці духоўнага розуму. Пасля тэмы беднасці апостал пераходзіць да асуджэння багатых і рабалепных адносін жабракоў да заможных братоў у царкве. На практычным прыкладзе апостал паказвае, што такія адносіны супярэчаць Закону Божаму. Асаблівую ўвагу аўтар звяртае на сувязь веры і дзеянняў, нагадваючы, што вера без практычных дзеянняў — мёртвая. Сканчваецца ліст словамі пра дапамогу адзін аднаму і неабходнасці прабачэння бліжняга.

Час і месца напісання ліста

[правіць | правіць зыходнік]

Нават прыкладна цяжка вызначыць час і месца напісання, ліст мог быць напісаны ў Іерусаліме недзе паміж 51 і 62 годамі.

Сціслы план ліста

[правіць | правіць зыходнік]
  • Прывітанне (1:1)
  • Выпрабаванні, розум і багацце (1:2-11)
  • Выпрабаванні, мова і дзеянні (1:12-27)
  • Пакланенне перад багатымі (2:1-13)
  • Вера і дзеянні (2:14-26)
  • Неабходнасць кантроля мовы (3:1-18)
  • Небяспека кампрамісу з мірам (4:1-12)
  • Выпрабаванні багаццем (4:13-5:6)
  • Розныя настаўленні (5:7-20)

Зноскі

  1. Анатоль Клышка. Новы Запавет. — Мінск: Пазітыў-цэнтр, 2014. — 610 с. — 3 000 экз. — ISBN 978-985-6983-42-2.
  2. Новы Запавет Госпада нашага Іісуса Хрыста. — Мінск: Прыход Свята-Петра-Паўлаўскага сабора: Медыял, 2017. — 544 с. — ISBN 978-985-6594-63-5 ISBN 978-985-6914-45-7.
  3. Біблія кананічная. Кнігі Святога Пісання Старога і Новага Запаветаў. — Мінск: Біблейскае таварыства ў Рэспубліцы Беларусь, 2017. — 928+336 с. — 1 500 экз. — ISBN 978-985-6183-14-3.
  4. Васіль Сёмуха. Біблія. Кнігі Сьвятога Пісаньня Старога і Новага Запавету. Кананічныя. У беларускім перакладзе. — DUNCANVILLE, USA: WORLD WIDE PRINTING, 2002. — 1538 с. — 10 000 экз. — ISBN 1-58712-085-2.
  5. Як 1:1
  • Джон Ф. Мак-Артур. Толкование книг Нового Завета – Иакова. СПб.: «Библия для всех», 2005. – 240 с. ISBN 5-7454-0924-х
  • Алек Мотиер. Послание Иакова. Пер. с англ. — СПб.: Мирт, 2000. — 267 с.ISBN 5-88869-088-0.
  • Мэтью Генри. Толкование на книги Нового Завета. Том 5: Послания от Иакова — Коринфянам. 1999. 406 с.