Франсішку да Кошта Гоміш

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Франсішку да Кошта Гоміш
Francisco da Costa Gomes
Сцяг15-ы Прэзідэнт Партугаліі
30 верасня 1974 — 14 ліпеня 1976
Папярэднік Антоніу Себашцьян Рыбейру ды Спінола
Пераемнік Антоніу Рамалью Эаніш
Сцяг2-і Старшыня Савета Нацыянальнага Выратавання Партугаліі
30 верасня 1974 — 14 сакавіка 1975
Папярэднік Антоніу Себашцьян Рыбейру ды Спінола
Пераемнік пост скасаваны
Сцяг1-ы Старшыня Рэвалюцыйнага савета Партугаліі
14 сакавіка 1975 — 14 ліпеня 1976
Папярэднік пост заснаваны
Сцяг7-ы Начальнік Генеральнага штаба ўзброеных сіл Партугаліі
5 верасня 1972 — 13 сакавіка 1974
Папярэднік генерал ВПС Венансіу Аўгушту Дэшландыш
Пераемнік генерал Жаакім да Луз Роша
Сцяг9-ы Начальнік Генеральнага штаба ўзброеных сіл Партугаліі
29 красавіка 1974 — 13 ліпеня 1976
Папярэднік генерал Жаакім да Луз Роша
Пераемнік генерал Антоніу Рамалью Эаніш

Нараджэнне 30 чэрвеня 1914(1914-06-30)[1][2][…]
Смерць 31 ліпеня 2001(2001-07-31)[1][3] (87 гадоў)
Месца пахавання Лісабон
Бацька Антоніу Жазэ Гоміш
Маці Ідаліна Жулія Марэйру да Кошта
Жонка Maria Estela Veloso de Antas Varajão[d]
Нацыянальнасць партугалец
Веравызнанне каталік
Партыя
Адукацыя
Прафесія ваенны
Дзейнасць палітык, ваенны, матэматык, рэвалюцыянер
Аўтограф Выява аўтографа
Ваенная служба
Род войскаў Portuguese Army[d]
Званне капітан (1944),
маёр (1952),
брыгадны генерал (1964)
генерал (1968),
маршал (1981)
Камандаваў намеснік камандуючага партугальскімі войскамі ў Мазамбіку (1965—1968),
камандуючы партугальскімі войскамі ў Мазамбіку (1968—1970),
галоўнакамандуючы партугальскімі войскамі ў Анголе (1970—1972),
Начальнік Генеральнага штаба арміі Партугаліі (1972—1974)
Бітвы
Узнагароды
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Франсішку да Кошта Гоміш (парт.: Francisco da Costa Gomes, МФА (парт.): [fɾɐ̃ˈsiʃku dɐ ˈkɔʃtɐ ˈɡomɨʃ]; 30 чэрвеня 1914, Шавіш, Партугалія — 31 ліпеня 2001, Лісабон, Партугалія) — партугальскі палітычны і ваенны дзеяч, Прэзідэнт Партугальскай рэспублікі ў 1974—1976 гадах, Старшыня Рэвалюцыйнага савета Партугаліі і начальнік Генеральнага штаба партугальскай арміі ў перыяд пераходу да канстытуцыйнага праўлення пасля Рэвалюцыі гваздзікоў 1974 года, маршал Партугаліі (1981).

Выхадзец са сціплай сям’і, ён пачаў ваенную кар’еру ў кавалерыі, адначасова скончыў матэматычны факультэт Універсітэта Порту, служыў у партугальскіх калоніях, быў адным з вядучых удзельнікаў працэсу інтэграцыі Партугаліі ў НАТА. Падзенне ваеннага міністра Жуліу Батэлью Моніша ў 1961 годзе прывяло да зрушэння Кошты Гоміша з высокага паста ў ваенным міністэрстве. На працягу 1960-х гадоў ён кіраваў антыпартызанскімі аперацыямі партугальскіх войскаў па чарзе ў Мазамбіку і Анголе, а ў 1972 годзе ўзначаліў Генеральны штаб арміі.

Пасля Рэвалюцыі гваздзікоў генерал Кошта Гоміш, незадоўга да гэтага зноў трапляе ў няміласць, стаў членам Савета нацыянальнага выратавання і намеснікам яго старшыні — прэзідэнта Рэспублікі генерала Антоніа ды Спінолы, а ўжо пасля вераснёўскага крызісу 1974 сам быў прызначаны прэзідэнтам Партугаліі. Яму ўдавалася лавіраваць паміж супрацьстаялымі палітычнымі і вайсковымі групоўкамі і ў самы напружаны перыяд рэвалюцыйнага працэсу захоўваць агульны курс на аднаўленне ў краіне канстытуцыйнага праўлення.

Перадаўшы ўладу абранаму прэзідэнту, Францішак да Кошта Гоміш адышоў ад актыўнай палітыкі, але працягнуў грамадскую дзейнасць, стаўшы адным з лідараў руху за мір. У 1981 годзе ён стаў апошнім, хто ў партугальскай арміі атрымаў званне маршала. Калі ў 2001 годзе Кошта Гоміш сканаў, вядучыя палітыкі Партугаліі адзначалі, што ён стаў ключавой фігурай у працэсе пераходу краіны ад дыктатуры да дэмакратыі.

Сачыненні[правіць | правіць зыходнік]

  • Na Assembleia Geral das Nações Unidas, Lisboa, 1974.
  • Balanço do Ano de 1975 e Rumos para uma Sociedade Justa: Comunicação Feita ao País pelo Senhor Presidente da República, Lisboa, 1976.
  • Discursos Políticos, Lisboa, 1976.
  • Sobre Portugal: Diálogo com Alexandre Manuel, Lisboa, Regra do Jogo, 1979.
  • Visages de Corée, Lisboa, s.e., 1981.
  • Ecosocialismo, Uma Alternativa Verde para a Europa, em co-autoria com Carlos Antunes e Isabel do Carmo, Lisboa, Divergência, cop. 1990.

Зноскі

  1. а б Gomes // Brockhaus Enzyklopädie / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  2. Francisco da Costa Gomes // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  3. Francisco da Costa Gomes // Munzinger Personen Праверана 9 кастрычніка 2017.
  4. Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.

Літаратура[правіць | правіць зыходнік]

  • Кошта Гомеш Франсішку да // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 8: Канто — Кулі / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 8. — С. 440. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0144-3 (т. 8).
  • F. Costa Gomes e M. Cruzeiro. Costa Gomes, o Último Marechal. — Lisboa: Notícias, 1998.
  • Walter Heynowski; Gerhard Scheumann; Gerhard Kade. Die Generale : Marschall Francisco da Costa Gomes, Portugal … — Berlin: Berlin Verl. d. Nation, 1986.
  • Mello Machado. Aviltados e traídos (resposta a Costa Gomes). — Queluz, Portugal.: Literal, 1977.
  • Frederic P. Miller. Francisco da Costa Gomes. — 2010. — ISBN 978-6-1328-8396-4.
  • Luís Nuno Rodrigues. Marechal Costa Gomes - No Centro da Tempestade. — Lisboa, 2011. — ISBN 978-989-626-103-0.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

  • ANTIGOS PRESIDENTES: Francisco Costa Gomes(нявызн.). Página Oficial da Presidência da República Portuguesa (2006-2012). Праверана 18 студзеня 2012.
  • Cátia Manuela Silva Gonçalves. Antigos Estudantes Ilustres da Universidade do Porto Francisco da Costa Gomes(нявызн.). Universidade do Porto (28 сакавіка 2008). Праверана 18 студзеня 2012.
  • Francisco da Costa Gomes(нявызн.). Geneall.pt (2000 - 2012). Праверана 13 лютага 2012.
  • Antonio de Figueiredo. Francisco da Costa Gomes(нявызн.). The Guardian (1 жніўня 2001). Праверана 17 красавіка 2012.
  • Fernando Rosas e J.M. Brandão de Brito. Francisco da Costa Gomes, (1914-2001)(нявызн.)(недаступная спасылка). 25 de Abril. Base de Dados Históricos (28 сакавіка 2006). Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2012. Праверана 18 студзеня 2012.
  • Aniceto Afonso, Carlos Matos Gomes. Francisco da Costa Gomes, (1914-2001)(нявызн.). Guerra Colonial, 1961 -1974. Праверана 18 студзеня 2012.(недаступная спасылка)
  • Francisco da Costa Gomes, Subsecretário do Exército (партугальская) // Boletim Cultural da Guiné Portuguesa, Volume XIV, nº 56 : Фотарэпартаж пра паездку Кошты Гоміша ў Партугальскую Гвінею ў 1959 годзе. — Guiné Portuguesa: Outubro 1959.