Іван Уладзіміравіч Тананаеў

Іван Уладзіміравіч Тананаеў
Дата нараджэння	22 мая (4 чэрвеня) 1904
Месца нараджэння	Serpovoye[d], Маршанскі павет[d], Тамбоўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	28 лютага 1993(1993-02-28) (88 гадоў)
Месца смерці	Масква, Расія
Месца пахавання	Адзінцоўскі раён
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  Расія
Род дзейнасці	навуковец, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	неарганічная хімія, аналітычная хімія і хімія
Месца працы	Нацыянальны даследчы ядзерны ўніверсітэт «МІФІ» Дзяржаўны ўніверсітэт каляровых металаў і золата[d] Інстытут агульнай і неарганічнай хіміі РАН[d] Маскоўскі дзяржаўны ўніверсітэт тонкіх хімічных тэхналогій імя М. В. Ламаносава[d] Грузінскі тэхнічны ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар хімічных навук (1935)
Навуковае званне	акадэмік АН СССР[d] акадэмік РАН[d] прафесар
Альма-матар	Кіеўскі політэхнічны інстытут
Партыя	УКП(б)
Член у	Расійская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Міжнародны саюз тэарэтычнай і прыкладной хіміі
Прэміі
Узнагароды	Залаты медаль імя Д. І. Мендзялеева[d] (1973)

Іван Уладзіміравіч Танана́еў (руск.: Иван Владимирович Тананаев; 22 мая (4 чэрвеня) 1904 — 28 лютага 1993) — вучоны, хімік, доктар хімічных навук, прафесар, акадэмік Акадэміі навук СССР (1958, член-карэспандэнт з 1946 года). Герой Сацыялістычнай Працы (1984).

Біяграфія

Іван Уладзіміравіч Тананаеў нарадзіўся ў Сярповае Маршанскага павета Тамбоўскай губерні. Пачатковую адукацыю атрымаў у вясковай школе. Потым вучыўся ў школе 2-й ступені ў Маршанску. Яшчэ ў дзіцячым узросце паказаў здольнасць да музыкі, іграў на інструментах, спяваў у царкоўным хоры, у школе стварыў аркестр народных інструментаў. Калі Іван Тананаеў скончыў школу, бацькі накіравалі яго ў 1921 годзе на вучобу ў Кіеў на вячэрняе аддзяленне Кіеўскай кансерваторыі. Адначасова з вучобай ён працаваў апальшчыкам на хімічным факультэце Кіеўскага політэхнічнага інстытута, дзе зацікавіўся лекцыямі па хіміі. Паступіў Політэхнічны інстытут, скончыў яго датэрмінова ў 1925 годзе і застаўся працаваць у ім. Кансерваторыю Іван Тананаеў так і не скончыў. У 1934—1935 гадах працаваў у Тбіліскім індустрыяльным інстытуце і адначасова ў Інстытуце хіміі Закаўказскага філіяла Акадэміі навук СССР.

У 1925 годзе Іван Уладзіміравіч Тананаеў пераехаў у Маскву і ў хуткім часе абараніў доктарскую дысертацыю. У 1939—1941 гадах працаваў у Маскоўскім інстытуце каляровых металаў і золата, у 1951—1963 гадах у Маскоўскім інжынерна-фізічным інстытуце, у 1963—1968 гадах у Маскоўскім інстытуце тонкай хімічнай тэхналогіі. З 1965 да 1988 года І. У. Тананаеў таксама займаў пасаду галоўнага рэдактара часопіса «Неорганические материалы». Член секцыі неарганічнай хіміі Міжнароднага саюза тэарэтычнай і прыкладной хіміі (IUPAC) з 1959 года.

Памёр У. І. Тананаеў 28 лютага 1993 года.

Навуковая дзейнасць

Івану Уладзіміравічу Тананаеву належаць навуковыя працы ў галіне неарганічнай і аналітычнай хіміі, фізіка-хімічным аналізе. Прапанаваў метад вывучэння гетэрагенных сістэм з нерастваральнымі кампанентамі, распрацаваў метады атрымання звышчыстых крэмнію і германію, ферацыянідны метад атрымання рубідыю і цэзію з раствораў калійных солей. У час Вялікай Айчыннай вайны І. У. Тананаеў прымаў удзел у стварэнні сплаваў, брані і снарадаў для абароны. Адразу пасля вайны удзельнічаў ў сакрэтных працах атамнага праекта СССР па стварэнню ядзернай зброі. Распрацаваў тэхналогію выдзялення з руд каштоўных металаў і фосфару. Сфармуляваў ідэі аб нанаматэрыялах.

Пад кіраўніцтвам І. У. Танаева абаронены 15 доктарскіх і 70 кандыдацкіх дысертацый. Аўтар шэрагу вынаходстваў.

Памяць

21 кастрычніка 1997 года Пастановай Прэзідыума Расійскай акадэміі навук Інстытут хіміі і тэхналогіі рэдкіх элементаў і мінеральнай сыравіны Кольскага навуковага цэнтра РАН у Апатытах атрымаў імя акадэміка Івана Уладзіміравіча Тананаева.

Літаратура

• Танана́еў Іван Уладзіміравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 416. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Танана́ев Иван Владимирович // Т. 25. Струнино — Тихорецк. — М. : Советская энциклопедия, 1976. — С. 251. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров; 1969—1978). (руск.)

Спасылкі

• Профіль Івана Уладзіміравіча Тананаева на афіцыйным сайце РАН
• Тананаев Иван Владимирович // История РТУ МИРЭА (руск.)
• К 120-летию Ивана Владимировича Тананаева // Сайт ФИЦ КНЦ РАН (руск.)
• Галерея русских химиков. Тананаев Иван Владимирович // Журнал «Химия». № 15/1999 (руск.)
• Тананаев Иван Владимирович // Архивы РАН (руск.)