Перайсці да зместу

Жлобінскае возера: Розніца паміж версіямі

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
[дагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
афармленне
Тэг: першае рэдагаванне
Радок 1: Радок 1:
{{Возера2
{{Возера2
|Назва = Жлобінскае
|Назва = Жлобінскае возера
|Нацыянальная назва =
|Нацыянальная назва =
|Выява = Жлобінскае возера гледзячы з захаду.jpg
|Выява = Жлобінскае возера гледзячы з захаду.jpg
Радок 28: Радок 28:
|Катэгорыя на Вікісховішчы =
|Катэгорыя на Вікісховішчы =
}}
}}
'''Жло́бінскае''' — [[возера]] ў [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкім]] раёне [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], ва ўсходняй частцы горада [[Баранавічы]]. Адносіцца да басейна ракі [[Шчара]].
'''Жло́бінскае возера'''<ref>[https://knihi.com/none/Blakitnaja_kniha_Bielarusi.html#164 Жло́бінскае возера] // Блакітная кніга Беларусі. — Мінск, 1994.</ref><ref>[https://knihi.com/none/Encyklapiedyja_pryrody_Bielarusi_djvu.zip.html#EP2.djvu_324 Жло́бінскае возера] // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. Т. 2. — Мінск, 1983.</ref> — [[возера]] ў [[Баранавіцкі раён|Баранавіцкім]] раёне [[Брэсцкая вобласць|Брэсцкай вобласці]] [[Беларусь|Беларусі]], ва ўсходняй частцы горада [[Баранавічы]]. Адносіцца да басейна ракі [[Шчара]].


== Назва ==
== Назва ==

Версія ад 00:41, 22 студзеня 2024

Жлобінскае возера
Морфаметрыя
Вышыня над узроўнем мора 184,1 м
Даўжыня 0,6 км
Шырыня 0,4 км
Плошча 0,15 км²
Даўжыня берагавой лініі 1,4 км
Найбольшая глыбіня 1 м
Размяшчэнне
Краіна  Беларусь
Рэгіён Брэсцкая вобласць
Жлобінскае возера (Беларусь)
Жлобінскае возера
Жлобінскае возера
Жлобінскае возера (Брэсцкая вобласць)
Жлобінскае возера
Жлобінскае возера
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Жло́бінскае возера[1][2] — возера ў Баранавіцкім раёне Брэсцкай вобласці Беларусі, ва ўсходняй частцы горада Баранавічы. Адносіцца да басейна ракі Шчара.

Назва

Назва возера балцкага паходжання, ранейшая назоўная форма — Жлобін. У пазнейшы час ля яго паўночна-заходняга берага вядомы аднайменны хутар. Назоўны адпаведнік — тапонім Жлобін на Дняпры.

Гідранімічныя адпаведнікі — літоўскае Globys (рака), прускае Globe (возера). Яны звязаныя з літоўскім globti «ахопліваць, ахінаць»[3]. Далей да індаеўрапейскага *gleb(h)- «сціскаць» (ад карацейшага *gel- «сціскаць; акруглы»)[4].

Назва Жлобін з таго ж семантычнага шэрагу, што і балцкія назвы рэк тыпу Горадзен (> Гараднічанка), Гамея (> Гамяюк), якія ўрэшце ўзыходзяць да каранёў *gher(d)- «ахопліваць; агароджваць», *gem- «хапаць, сціскаць». Такія назвы адлюстроўваюць канфігурацыйныя асаблівасці адпаведнай ракі ці возера[5].

Нейкі з гэтых каранёў мог быць і ў адпачатнай, даперакладной назве возера Ахват[ru] (руск.: Охват), з якога выцякае Дзвіна.

Возера Жлобін на карце Шуберта (1865—1866)
Возера Жлобін на карце Шуберта (1865—1866)

Дастасаваная да возера, назва з коранем Glob- магла значыць «Круглае (возера)», а дастасаваная да ракі — «Звілістая, кружлівая (рака)». Тыпалагічна так жа сама паміж сабой дачыняюцца словы акружаць, круглы, кружляць.

У беларускай антрапаніміі вядомыя прозвішчы Глоба, Глобус, Жлоба, Жлобіч[6], якія могуць быць варыянтамі кораня *glob-. З прозвішчам Жлоба звязваў назву горада Жлобін географ В. Жучкевіч[7].

Водаапісанне

Плошча паверхні возера 0,15 км². Даўжыня 0,6 км, шырыня 0,4 км. Даўжыня берагавой лініі 1,4 км. Найбольшая глыбіня 1 м.

У возеры водзяцца плотка, карась, акунь, шчупак і іншыя віды рыб.

Заўвагі

  1. Жло́бінскае возера // Блакітная кніга Беларусі. — Мінск, 1994.
  2. Жло́бінскае возера // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. Т. 2. — Мінск, 1983.
  3. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 118.
  4. J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 357, 359—360.
  5. A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 118.
  6. М. В. Бірыла. Беларуская антрапанімія. Мінск, 1969. С. 111, 146.
  7. Жучкевич В. А. Краткий топонимический словарь Белоруссии. Минск, 1974. С. 124.

Літаратура

  • Жлобінскае возера // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 2. Гатня — Катынь / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 282. — 522 с. — 10 000 экз.
  • Республика Беларусь. Брестская область. Барановичский район: карта. Барановичи: план / Ред. Г. П. Ляхова.. — Минск: РУП «Белкартография», 2009. — 5 000 экз. (руск.)
  • Ліст карты N-35-101. Выданне 1986 г. Стан мясцовасці на 1982 г. (руск.)

Спасылкі