Мікалай Паўлавіч Сапега: Розніца паміж версіямі

Мікалай Паўлавіч Сапега
Мікалай Паўлавіч Сапега
	; Мікалай Сапега. Партрэт з Коданскай галерэі, 1709
	; Герб «Ліс»
12-ы Ваявода віцебскі
	1588 — 1599
Папярэднік	Станіслаў Пац
Пераемнік	Ян Завіша
3-і Ваявода берасцейскі
	1588
Папярэднік	Гаўрыла Гарнастай
Пераемнік	Крыштаф Зяновіч
2-і Ваявода менскі
	1576 — 1588
Папярэднік	Гаўрыла Гарнастай
Пераемнік	Багдан Паўлавіч Сапега
Нараджэнне	каля 1545
Смерць	1 лістапада 1599; Берасце
Месца пахавання	базіліка Святой Ганны ў Кодані[d];
Род	Сапегі
Бацька	Павел Сапега
Маці	Алена Гальшанская
Жонка	Ганна з Сангушкаў; Ганна з Вішнявецкая
Дзеці	ад 2-га шлюбу:; Ян, Мікалай, Крыштаф, Фрыдэрык, Аляксандр, Габрыэль, Гальшка
Веравызнанне	кальвінізм і праваслаўе
Адукацыя	Лейпцыгскі ўніверсітэт (1546); Кёнігсбергскі ўніверсітэт (1548);
Дзейнасць	дыпламат
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

[дагледжаная версія]

← Папярэдняя праўка Наступная праўка →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Версія ад 13:01, 24 верасня 2016

Мікалай Паўлавіч Сапега (каля 1545 — 1 лістапада 1599) — дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Маршалак гаспадарскі (1566—1576), ваявода менскі (1576—1588), берасцейскі (1588) і віцебскі (з 1588).

Валодаў Гальшанамі, Коднем, маёнткамі ў Берасцейскім, Лідскім, Ашмянскім паветах, на Валыні, трымаў Рэчыцкае (1570—1573) і Аршанскае (з 1588) староствы^[2], Суражскую і Вяліжскую дзяржавы (1591—1597).

Жыццяпіс

З кодзенскай лініі магнацкага роду Сапегаў гербу «Ліс», сын Паўла і Алены, дачкі князя Юрыя Іванавіча Гальшанскага-Дубравіцкага.

У 1545—1546 гадах навучаўся ў Лейпцыгскім і ў 1547—1548 гадах у Каралявецкім (ням.) (бел. універсітэтах. Як ротмістр коннай харугвы ўдзельнічаў (з 1561 года) у Інфлянцкай вайне 1558—1582 гадоў. У 1564—1568 гадах працягваў ваенную кар’еру на той жа вайне. Ва ўзнагароду за ўдзел у бітве пад Чашнікамі 26 студзеня 1566 названы маршалкам гаспадарскім. У 1576 годзе незадоўга да смерці бацькі фактычна выконваў урад ваяводы новагародскага. 9 ліпеня 1576 года кароль і вялікі князь Стэфан Баторы прызначыў яго ваяводам менскім. Пазней 3 красавіка 1588 годзе прызначаны берасцейскім «па смерці Гаўрылы Гарнастая», а 10 кастрычніка таго ж году віцебскім ваяводам «па смерці Станіслава Паца». Падпісаў акт Люблінскай уніі ў 1569 годзе. Быў паслом Жыгімонта Аўгуста да імператара Максіміліяна II, ад якога атрымаў тытул графа Свяшчэннай Рымскай імперыі і кавалера Залатога руна. Разам з ваяводам мазавецкім (польск.) (бел. Станіславам Крыцкім (паводле іншых звестак з Тышкевічам) у 1577—1578 гадах быў паслом да цара Івана Маскоўскага.

У часы безкаралеўя ў верасні 1586 быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі Рэчы Паспалітай з Маскоўскім княствам. У 1587 падтрымаў кандыдатуру Жыгімонта Вазы. Падчас берасцейскага сойміку ў 1596 годзе падтрымаў імкненні Рэчы Паспалітай далучыцца да антытурэцкай лігі.

У 1580 годзе швагер Мікалая Сапегі Астафій Валовіч замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў Кодні з каралеўскіх жупаў (польск.) (бел. у Велічке (польск.) (бел. і Бохні (польск.) (бел.. Падобныя кантракты ў 1584 годзе Мікалай атрымаў на рускія жупы (польск.) (бел., а ў 1597 годзе зноў на кракаўскія (польск.) (бел.. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.

Выхаваны ў праваслаўі, знаходзіўся на працягу жыцця пад уплывам кальвінізму, не парываючы аднак цалкам з папярэдней верай. Рэшткі свайго бацькі і дзеда перанёс з Бочак (польск.) (бел. у кодзенскую царкву. Збудаваў там жа за вялікі кошт прыгожы палац на месцы старога замчышча.

Першы шлюб (24 верасня 1563) з Ганнай княжной Кашырскай (?—1580), дачкой луцкага старосты Андрэя Міхайлавіча Сангушкі, быў бяздзетным. У другім шлюбе з Ганнай (?—1598), дачкой ваяводы валынскага Андрэя Вішнявецкага і Яўхіміі Вярбіцкай, меў сямёра дзяцей:

Яна (? — 1614);
Мікалая;
Крыштафа (? — 27 лістапада 1637), які быў паслядоўна падстоліем, стольнікам, крайчым і падчашым літоўскім;
Фрыдэрыка;
Аляксандра (? — 1619), з 1609 віцебскага падкаморыя;
Габрыэля (? — 1614—?);
Гальшку, жонку новагародскага кашталяна Самуэля Валовіча;

Пахавалі Мікалая Сапегу ў касцёле Св. Ганны ў Кодні.

Зноскі

↑ Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 200. — ISBN 978-83-65880-89-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122406341"></a>
↑ Анатоль Грыцкевіч. Сапегі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 547.

Літаратура

Niesiecki K. Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz. — Lipsk, 1839—1846.
Wolff J. Senatorowie i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego: 1385—1795. — Kraków, 1885.
Żychliński T. Złota księga szlachty polskiej. T. 1—31. — Poznań, 1879—1908.
Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя.

Спасылкі

Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай

[_f261572cfe5e3d28-1] Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. VIII, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV‒XVIII wiek / пад рэд. А. Рахуба — Warszawa: 2020. — С. 200. — ISBN 978-83-65880-89-5
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q11686050"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q122406341"></a>

[2] Анатоль Грыцкевіч. Сапегі // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т.. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя. С. 547.

[1]

[2]

@@ Радок 65: / Радок 65: @@
 }}
-'''Мікалай Паўлавіч Сапега''' (каля [[1545]] — [[1 лістапада]] [[1599]]) — дзяржаўны дзяяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Маршалак гаспадарскі]] ([[1566]]—[[1576]]), [[ваявода]] [[ваяводы менскія|менскі]] ([[1576]]—[[1588]]), [[ваяводы берасцейскія|берасцейскі]] ([[1588]]) і [[ваявода віцебскі|віцебскі]] (з [[1588]]).
+'''Мікалай Паўлавіч Сапега''' (каля [[1545]] — [[1 лістапада]] [[1599]]) — дзяржаўны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. [[Маршалак гаспадарскі]] ([[1566]]—[[1576]]), [[ваявода]] [[ваяводы менскія|менскі]] ([[1576]]—[[1588]]), [[ваяводы берасцейскія|берасцейскі]] ([[1588]]) і [[ваявода віцебскі|віцебскі]] (з [[1588]]).
 Валодаў [[Гальшаны|Гальшанамі]], [[Кодзень|Коднем]], маёнткамі ў [[Берасцейскі павет|Берасцейскім]], [[Лідскі павет|Лідскім]], [[Ашмянскі павет|Ашмянскім паветах]], на [[Валынь|Валыні]], трымаў [[Рэчыцкае староства|Рэчыцкае]] ([[1570]]—[[1573]]) і [[Аршанскае староства|Аршанскае]] (з [[1588]]) староствы<ref>[[Анатоль Грыцкевіч]]. Сапегі // {{Літаратура/ЭВКЛ|2к}} С. 547.</ref>, [[Гарадскі пасёлак Сураж|Суражскую]] і [[Вяліж]]скую дзяржавы ([[1591]]—[[1597]]).
@@ Радок 76: / Радок 76: @@
 У часы безкаралеўя ў верасні [[1586]] быў адным з тых сенатараў, якія звярнуліся з лістом да маскоўскіх баяраў дзеля перамоў аб уніі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] з [[Маскоўскае княства|Маскоўскім княствам]]. У [[1587]] падтрымаў кандыдатуру [[Жыгімонт Ваза|Жыгімонта Вазы]]. Падчас берасцейскага сойміку ў [[1596]] годзе падтрымаў імкненні [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]] далучыцца да антытурэцкай лігі.
-У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты у [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
+У [[1580]] годзе швагер Мікалая Сапегі [[Астафій Валовіч]] замовіў на іх абодвух трохгадовы кантракт з каралем на варэнне солі ў [[Кодзень|Кодні]] з каралеўскіх {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупаў|pl}} у {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Wieliczka|Велічке|pl}} і {{Артыкул у іншым раздзеле|Kopalnia soli Bochnia|Бохні|pl}}. Падобныя кантракты ў [[1584]] годзе Мікалай атрымаў на рускія {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupa solna|жупы|pl}}, а ў [[1597]] годзе зноў на {{Артыкул у іншым раздзеле|Żupy krakowskie|кракаўскія|pl}}. Абодва гэтыя кантракты праз год былі спыненыя з незразумелых прычынаў.
 Выхаваны ў праваслаўі, знаходзіўся на працягу жыцця пад уплывам кальвінізму, не парываючы аднак цалкам з папярэдней верай. Рэшткі свайго бацькі і дзеда перанёс з {{Артыкул у іншым раздзеле|Boćki|Бочак|pl}} у [[Кодзень|кодзенскую]] царкву. Збудаваў там жа за вялікі кошт прыгожы палац на месцы старога замчышча.