Анаксагор з Клазаменаў

Анаксагор з Клазаменаў
Ἀναξαγόρας
Дата нараджэння	каля 500 да н.э.
Месца нараджэння	Клазамены, Урла[d], Правінцыя Ізмір, Турцыя
Дата смерці	каля 428 да н.э.
Месца смерці	Лампсак[d], Турцыя
Род дзейнасці	матэматык, філосаф, фізік, астраном, пісьменнік
Навуковая сфера	астраномія, матэматыка, філасофія
Вядомыя вучні	Metrodorus of Lampsacus[d], Эмпедокл і Carneades of Athens[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Анаксаго́р з Клазаменаў (стар.-грэч.: Ἀναξαγόρας, каля 500 да н. э., Клазамены — 428 да н. э., Лампсак) — старажытнагрэчаскі філосаф, матэматык і астраном, пачынальнік афінскай філасофскай школы.

Анаксагор — адзін з найвыдатнейшых іанійскіх філосафаў, сын заможных бацькоў, нарадзіўся ў Клазаменах каля 500 года да н.э. З ранніх гадоў ён адмовіўся ад асалодаў, на якія мог разлічваць па сваім багацці, і пранікся філасофіяй.

Прываблены кіпучым разумовым жыццём Афінаў, што пачалося пасля бліскучых перамог над персамі, 45-гадовы Анаксагор перасяліўся туды, уступіў у блізкія зносіны з Перыклам і першым стаў пераказваць філасофію ў агульнадаступнай форме. Апроч самога Перыкла, яго вучнямі былі Фукідыд, фізік Архелай і Еўрыпід.

Анаксагор навучаў пра вечныя элементы сусвету, «зерні» (ці «гамеамерыі»), якія ўключаюць у сябе ўсю паўнату сусветных якасцей і кіруюцца касмічным Розумам. Імкнучыся тлумачыць натуральнымі прычынамі такія з'явы, як сонечнае і месяцавае зацьменне, землетрасенні і да т. п., ён выклікаў у свой адрас абвіначванне ў абразе багоў. Яго прысудзілі да смерці, ад якой выратавала яго толькі красамоўства Перыкла. Смяротны прысуд заменены быў выгнаннем. Анаксагор пасяліўся ў Лампсаку, дзе і памёр у 428 годзе. «Не я страціў Афіны, але афіняне страцілі мяне» — з гонарам казаў ён.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Анаксагор з Клазаменаў
• Анаксагор. Internet Encyclopedia of Philosophy
• Анаксагор. Stanford Encyclopedia of Philosophy
• Анаксагор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.