Ачэх (правінцыя)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Ачэх
індан.: індан.: Nanggroe Aceh Darussalam
Сцяг
Герб[d] Сцяг
Краіна
Уваходзіць у
Адміністрацыйны цэнтр Банда-Ачех
Дата ўтварэння 7 снежня 1956
Губернатар Ірвандзі Юсуф
Афіцыйныя мовы інданезійская мова, ачэх
Насельніцтва 1 685 698 (2 010)
Нацыянальны склад Ачэх (50 %), Яванцы (16 %), Гаё (12 %), Аласы (4 %), Сінгкілі (3 %), Сімеулу (2 %)[2]
Канфесійны склад Іслам (97,6 %), Хрысціянства (1,7 %), Індуізм (0,08 %), Будызм (0,55 %)
Плошча 251000 км²
Вышыня
над узроўнем мора
125 м
Ачэх на карце
Часавы пояс UTC+7
Код ISO 3166-2 ID-AC
Паштовыя індэксы 23xxx, 24xxx
Код аўтам. нумароў BL
Афіцыйны сайт
Дэвіз Pancacita
(Five Goals)
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы
Ачэх

Ачэх (індан.: Nanggroe Aceh Darussalam, نڠغرو اتچيه دارالشلام) — правінцыя Інданезіі, займае паўночны ўскраек вострава Суматра. Адміністрацыйны цэнтр — горад Банда-Ачэх.

Галоўная рэлігія — іслам (суніцкі) (97,6%).

Гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Султанат Ачэх.

Да пачатку 1904 года існаваў незалежны Султанат Ачэх.

Падчас і пасля перыяду галандскай акупацыі Інданезіі насельніцтва Ачэху змагалася за незалежнасць. 4 снежня 1976 года было абвешчана стварэнне Дзяржавы Ачэх, якая было адразу ж спынена сілай цэнтральнымі інданезійскімі ўладамі.

У снежні 2004 года правінцыя сур'ёзна пацярпела ад цунамі. Эпіцэнтр землятрусу, які выклікаў цунамі, знаходзіўся ў акіяне ў непасрэднай блізкасці ад правінцыі. Паводка затапіла вялікую тэрыторыю, загінула мноства людзей, панесла значныя страты хаты, дарогі, палі, камунікацыі.

Палітыка[правіць | правіць зыходнік]

Сцяг Руху за Свабодны Ачэх

У жніўні 2005 года ў Хельсінкі было падпісана мірнае пагадненне (Мемарандум аб узаемаразуменні) паміж уладамі краіны і групоўкай «Свабодны Ачэх», якое павінна пакласці канец 30-гадовай грамадзянскай вайне ў правінцыі, падчас якой загінулі каля 15 тыс. чалавек (большасць з іх — мірныя жыхары).

Згодна з дакументам, паўстанцы цалкам адмовіліся ад патрабаванні незалежнасці правінцыі і спынілі ўзброеную барацьбу. Узамен Ачэху дадзены статус «асаблівай аўтаноміі», і ўрад паабяцала вывесці войскі з рэгіёну. Акрамя таго, урад абавязаўся вызваліць усіх паўстанцаў, якія знаходзяцца ў інданезійскіх турмах, і прадаставіў мясцовым уладам большы кантроль над прыроднымі рэсурсамі (прыродны газ, лес і кава).

У сярэдзіне верасня 2005 года ў адпаведнасці з пагадненнем пачалося раззбраенне ачэхскіх сепаратыстаў пад кантролем міжнародных назіральнікаў. Напярэдадні інданезійскі ўрад вывеў з Ачэху каля паўтары тысячы паліцэйскіх. Паводле пагаднення, да канца гэтага года Ачэх павінны пакінуць усё інданезійскія паліцэйскія і ваенныя.

Адміністрацыйны падзел[правіць | правіць зыходнік]

Правінцыя Ачэх дзеліцца на 18 акруг (kabupaten) і 5 гарадскіх муніцыпалітэтаў (kota):

Адміністрацыйны падзел правінцыі Ачэх
Адм. адзінка Адм. цэнтр Год утварэння Тэрыторыя,
км²
Насельніцтва,
чал. (2010)
1 Сабанг (горад) 1967 153,00 30 647
2 Банда-Ачэх (горад) 1956 61,36 224 209
3 Вялікі Ачэх Джантха 1956 2969,00 350 225
4 Ачэх-Джая Чаланг 2002 3817,00 76 892
5 Підзі Сіглі 1956 2856,52 378 278
6 Підзіджая Меўрэуду 2007 574,44 132 858
7 Біроэн Біроэн 1999 1901,22 389 024
8 Паўночны Ачэх Лхаксукон 1956 3236,86 529 746
9 Лхаксёмаве (горад) 2001 181,06 170 504
10 Бенэрмерыях Сімпанг Ціга Редэлонг 2003 1457,34 121 870
11 Цэнтральны Ачэх Такенган 1956 4315,14 175 329
12 Заходні Ачэх Меулабох 1956 2927,95 172 896
13 Наганрая Сука Макмуе 2002 3928,00 138 670
14 Паўднёва-Заходні Ачэх Блангпідзіе 2002 2334,01 125 991
15 Гаёлуэс Блангкеджэрен 2002 5719,57 79 592
16 Усходні Ачэх Ідзі Раёк 1956 6040,60 359 280
17 Лангса (горад) 2001 262,41 148 904
18 Ачэх-Таміянг Каранг Бару 2002 1939,72 250 992
19 Паўднёва-Усходні Ачэх Кутачане 1974 4189,26 178 852
20 Паўднёвы Ачэх Тапактуан 1956 3851,69 202 003
21 Субулусалам (горад) 2007 1011,00 67 316
22 Ачэх-Сінкіл
(Уваходзіць у Астравы Баніяк)
Сінкіл 1999 2597,00 102 213
23 Сімёлуэ Сінабанг 1999 2051,48 80 279
Усяго 58 375,63 4 486 570

Гл. таксама[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

  1. а б Indonesian Minister of Home Affairs Decree 100.1.1-6117 Of 2022 — С. 31.
  2. Indonesia's Population: Ethnicity and Religion in a Changing Political Landscape. Institute of Southeast Asian Studies. 2003.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]