Даніэль (шторм)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Шторм 5 верасня.
Наступствы «Даніэля» на паўночным усходзе Лівіі.

Шторм «Даніэль», таксама вядомы як цыклон «Даніэль» — самы смяротны з зафіксаваных міжземнаморскіх цыклонаў, а таксама самая смяротная з’ява надвор’я ў 2023 годзе[1]. Ён нанёс катастрафічны ўрон у Лівіі, а таксама закрануў часткі паўднёва-ўсходняй Еўропы (Грэцыю, Балгарыю і Турцыю)[2][3].

Станам на 18 верасня колькасць загінулых вагалася ад 4 000 да 20 000 чалавек[4][5], 28 з якіх прыйшліся на Турцыю, Балгарыю і Грэцыю, а астатнія — на Лівію. Найбольш пацярпелым стаў горад Дэрна.

Метэаралагічная гісторыя[правіць | правіць зыходнік]

Над Іанічным морам развілася вобласць нізкага ціску з тэмпературай паверхні ў дыяпазоне трапічнага пераходу[6]. На 4 верасні атмасферныя ўзрушэнні перамясціліся на поўдзень над Балканскім паўвостравам, што прывяло да праліўных дажджоў, асабліва ў рэгіёне Фесалія[6]. На наступны дзень сістэма ператварылася ў міжземнаморскі цыклон над Іанічным морам. Нацыянальная метэаралагічная служба Грэцыі назвала яе штормам «Даніэль»[7]. На працягу наступных дзён ён рухаўся на паўднёвы ўсход[8]. Затым шторм абрынуўся на сушу каля горада Бенгазі ў Лівіі. На 10 верасні «Даніэль» пайшоў на ўсход і працягнуў рух углыб сушы, перш чым пазней ператварыцца ў рэшткавы мінімум з-за ўзаемадзеяння сухога паветра і сушы. Да 12 верасня ён цалкам рассеяўся.

Уздзеянне[правіць | правіць зыходнік]

 Грэцыя[правіць | правіць зыходнік]

Паводкі ў цэнтральнай Грэцыі
Затопленая вуліца ў Ларысе, Грэцыя.

5 верасня як мінімум адзін чалавек загінуў у выніку паводкі ў Фесаліі[9]. У гэты ж дзень у вёсцы Загора выпала 1092 мм ападкаў, што ў 55 разоў перавышае сярэднюю колькасць ападкаў за той жа месяц па краіне[10]. 6 верасня рака Крафсідонас, якая бярэ пачатак у Пеліёне, выйшла з берагоў у Воласе і разбурыла мост[11] і дом састарэлых[12], цягнучы за сабой аўтамабілі, аўтобусы[13], дрэвы і рознае смецце[14].

7 верасня галоўная грэчаская аўтамагістраль паміж Афінамі і Салонікамі была закрыта, а рух цягнікоў паміж двума гарадамі прыпынены[15]. У Фесаліі былі разбураны будынкі і масты, і цэлыя гарады апынуліся пад вадой[16]. Было ўстаноўлена, што плошча затаплення складае каля 73 000 га[17]. Метэаролагі класіфікавалі шторм як самы страшны ў краіне з пачатку вядзення ўліку ў 1930 годзе[18].

Станам на 10 верасня агульная колькасць загінулых складала 15 чалавек. Два чалавекі лічыліся прапаўшымі без вестак[19]. Да 16 верасня лік загінулых склаў 17 чалавек[20].

 Турцыя[правіць | правіць зыходнік]

У першыя дні шторму пяць чалавек загінулі падчас паводкі ў Кіркларэлі, яшчэ двое загінулі ў стамбульскіх раёнах Башакшэхір і Кючукчэкмеджэ[7]. Пазней колькасць ахвяр павялічылася да 7[21].

 Балгарыя[правіць | правіць зыходнік]

Вёскі на ўзбярэжжы Чорнага мора і побач з ім у правінцыі Бургас на паўднёвым усходзе краіны былі затоплены. Пасля абвальвання моста ў раёне Царава загінулі тры чалавекі, яшчэ адзін чалавек патануў недалёка ад горада[22][23]. Пазней лік загінулых павялічыўся да 4[24].

У Косці выпала 311 мм ападкаў (420% сярэднямесячнага значэння за верасень), у Ахтопалі — 196 мм (350% сярэднямесячнай нормы), у Грамацікаве — да 275 мм (368% сярэднямесячнага паказчыка)[25]. У Царава, магчыма, усталяваны балгарскі нацыянальны рэкорд па колькасці ападкаў — 330 мм за 20 гадзін (40% сярэднегадавой нормы)[26].

 Лівія[правіць | правіць зыходнік]

Гл. таксама: Абвальванне плацін у Дэрне
Паводкі на паўночным усходзе Лівіі.

У Дэрне падчас стыхіі дзве дамбы абрынуліся, прычыніўшы катастрафічны ўрон[27][28]. Усама Хамада, прэм’ер-міністр урада нацыянальнай стабільнасці, які кантралюе ўсходнюю Лівію, заявіў, што жылыя кварталы былі знесены. На відэа, размешчаных у сацыяльных сетках, відаць, як аўтамабілі апускаюцца ў ваду[29]. Міністр аховы здароўя ўрада Хамады Асман Абдулджаліл заявіў, што толькі ў Дэрне 6000 чалавек прапалі без вестак. Бальніцы ў горадзе былі выведзеныя з ладу, а моргі былі запоўненыя. З-за гэтага целы былі раскладзены на тратуарах[30] і на галоўнай плошчы горада. Некаторых загінулых пахавалі ў брацкіх магілах[31]. 10 верасня ўлады ўвялі каменданцкі час[32].

У Аль-Абраку выпала каля 170 мм ападкаў[33]. У Табруку, Такнісе, Аль-Баядзе і Батахе[30], а таксама ва ўсім раёне Джабаль-эль-Ахдар[31] і ў Місураце назіраліся паводкі. Па меншай меры 150 дамоў былі разбураны па ўсёй краіне[34].

Бальніцы горада Аль-Байда былі эвакуіраваны з-за паводкі, выкліканай «Даніэлем»[29], 50 чалавек загінулі[35] і дзясяткі прапалі без вестак[36]. У горадзе выпала каля 414 міліметраў ападкаў, што эквівалентна 77% ад іх сярэднегадавой колькасці[32]. Таксама было зарэгістравана сем смерцяў у Сузах, яшчэ сем у гарадах Амар аль-Махтар і Шахат і яшчэ адна ў Марджы[37]. Станам на 12 верасня, паводле звестак лівійскіх афіцыйных асоб, загінулі па меншай меры 5200 чалавек[38] і ад 10 000 да 100 000 іншых лічыліся прапаўшымі без вестак[39], у тым ліку сем вайскоўцаў Лівійскай нацыянальнай арміі[40]. На 13-га колькасць загінулых склала 7000[41], а прапаўшымі — 100 000[42]. Станам на 15 верасня, паводле ацэнкі ААН, паведамлялася пра 11 тыс. загінулых[43].

 Егіпет[правіць | правіць зыходнік]

«Даніэль» дабраўся да Егіпта 11 верасня, дзе на паўночным захадзе краіны выпалі ўмераныя ападкі[44].

Наступствы[правіць | правіць зыходнік]

Расійскія ратавальнікі ў пацярпелым раёне Лівіі.

Паводкі ў Фесаліі, якая забяспечвае каля 15% сельскагаспадарчай вытворчасці Грэцыі, знішчылі пасевы на астатнюю частку года і нанеслі сур’ёзны доўгатэрміновы ўрон, паколькі тоўсты пласт бруду зрабіў глебу бясплоднай, што зойме да пяці гадоў, каб зямля зноў стала цалкам функцыянальнай[18]. Губернатар вобласці Костас Агарастас паведаміў ERT, што шкода ад шторму ў рэгіёне ацэньваецца больш чым у 2 мільярды еўра[45].

Прэзідэнцкі савет Лівіі, які базуецца ў Трыпалі, абвясціў гарады Дэрна, Шахат і Байда зонамі бедства[46], у той час як Міністэрства аховы здароўя накіравала ў Бенгазі самалёт з 14 тонамі медыцынскага абсталявання, лекаў, мяшкоў для трупаў і персаналу. 12 верасня[47] Палата прадстаўнікоў, якая знаходзіцца ў Бенгазі і кантралюе большасць пацярпелых раёнаў, абвясціла трохдзённую нацыянальную жалобу, як і міжнародна прызнаны ўрад нацыянальнага адзінства з Трыпалі на чале з прэм’ер-міністрам Абдулхамідам аль-Дбэйбе[48].

Нацыянальная нафтавая карпарацыя Лівіі абвясціла аб трохдзённым закрыцці чатырох нафтавых партоў, у тым ліку Рас-Лануф, Зуэйціна, Брэга і Сідра[49]. Аднак 12—13 верасня яны аднавілі дзейнасць[50]. Тым не менш, парушэнне экспарту лівійскай нафты выклікала рост цаны нафты маркі Brent да 92,38 долараў за барэль[51].

Наступствы падзеі выклікалі павелічэнне міграцыі ў Еўропу міжземнаморскім шляхам. Так, напрыклад, да 17 верасня на італьянскі востраў Лампедуза прыбылі больш за 120 лодак з 7 тыс. мігрантаў[52].

Дапамога[правіць | правіць зыходнік]

Ратавальнікаў і гуманітарную дапамогу ў Лівію накіравалі Туніс, Алжыр, Турцыя, ААЭ, Расія, Італія, Францыя. ААН выдзеліла на дапамогу краіне 10 млн долараў, Вялікабрытанія выдзеліла 1 млн фунтаў стэрлінгаў (1,25 млн долараў), ЕС выдзеліў 500 000 еўра (540 000 долараў), Германія, Румынія і Фінляндыя прапанавалі электрагенератары, палаткі, раскладныя ложкі, коўдры, харчовую дапамогу[53][54].

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ Storm Daniel continues to sweep through the Mediterranean Basin. European Union, Copernicus Sentinel-3 imagery (10 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 12 September 2023. Праверана 12 September 2023.
  2. ↑ Badshah. UK heat and floods in south-east Europe blamed on 'omega' weather system. The Guardian (6 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 10 September 2023.
  3. ↑ UK heatwave: What is an omega block – and how is it causing our extreme weather?. Sky News (6 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 7 September 2023.
  4. ↑ UN revises previous high Libya death toll (17 верасня 2023). Праверана 20 верасня 2023.
  5. ↑ Libya floods: Warning over shortage of body bags as fears of disease rise in Derna. Праверана 17 верасня 2023.
  6. ↑ а б Weather tracker: Omega block brings torrential rain to Greece and Spain. The Guardian (8 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  7. ↑ а б At least 14 killed as fierce storms and severe flooding lash southern Europe. CNN (7 верасня 2023).
  8. ↑ Weather report. Daniel makes landfall in Libya with torrential rain. Floods in Tripoli « 3B Meteo. Italy 24 Press News (10 верасня 2023).
  9. ↑ Na bosbranden kampt deel van Griekenland nu met overstromingen (гал.). nos.nl (5 верасня 2023). Праверана 7 верасня 2023.
  10. ↑ Cohen. "Historic flooding event" in Greece dumps more than 2 feet of rain in just a few hours. CBS News (5 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  11. ↑ A Deluge in Greece. NASA Earth Observatory (6 верасня 2023).
  12. ↑ Newsroom. Βόλος: Κατέρρευσε πτέρυγα γηροκομείου – Επιχείρηση εκκένωσης(нявызн.). Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (5 верасня 2023). Праверана 10 верасня 2023.
  13. ↑ Βόλος: Τα ορμητικά νερά του Κραυσίδωνα «κατάπιαν» λεωφορείο (βίντεο) (грэч.). www.naftemporiki.gr (5 верасня 2023). Праверана 10 верасня 2023.
  14. ↑ ertnews.gr. Ο εφιάλτης της επόμενης ημέρας σε Πήλιο και Βόλο - Ανυπολόγιστες ζημιές, οδοιπορικό της ΕΡΤ (грэч.). ertnews.gr (8 верасня 2023). Праверана 10 верасня 2023.
  15. ↑ Dodental door overstromingen in Griekenland, Turkije en Bulgarije loopt op (гал.). nos.nl (7 верасня 2023). Праверана 7 верасня 2023.
  16. ↑ Liakos. More than 800 rescued after extreme flooding in Greece turns villages into lakes. CNN (7 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  17. ↑ Flood in Greece: EMSR692 – Situational reporting. Copernicus Emergency Management Service (9 верасня 2023).
  18. ↑ а б Prousalis. Boats, helicopters rescue hundreds after storm in Greece. Reuters (9 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  19. ↑ Four more bodies found after Greece storm, raising toll to 15. Reuters (10 верасня 2023).
  20. ↑ Maltezou, Renee (16 September 2023). "Greek PM to call for reforms, fiscal prudence after deadly storm". Reuters. Архівавана з арыгінала 16 September 2023. Праверана 16 September 2023.
  21. ↑ In photos: September brings deadly flooding around the world (англ.). euronews (13 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 14 September 2023. Праверана 15 верасня 2023.
  22. ↑ "Bulgaria, Turkey and Greece streets turn to rivers in deadly floods". BBC News [брытанская англійская].
  23. ↑ Bulgaria: Two People Died in the floods in Tsarevo, Two more are Missing. novinite.com (5 верасня 2023).
  24. ↑ България потъна в скръб за жертвите от голямото наводнение (балг.). bnr.bg. Bulgarian National Radio. — «Днес е Ден на Национален траур, в памет на четирите жертви от голямото наводнение на Южното Черноморие от 5 септември.»  Архівавана з першакрыніцы 16 September 2023. Праверана 15 September 2023.
  25. ↑ НИМХ: Най-много е валяло в с. Кости – над 311 mm (l/m²) (балг.). bnr.bg. Праверана 11 верасня 2023.
  26. ↑ Capital.bg. Национален рекорд за валежи предизвика смъртоносни наводнения в Царево (балг.). www.capital.bg (5 верасня 2023). Праверана 11 верасня 2023.
  27. ↑ Magdy. 10,000 people are missing and thousands are feared dead as eastern Libya is devastated by floods. AP News (12 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  28. ↑ Libya: Flash Floods In Derna. Barron's (12 верасня 2023).
  29. ↑ а б Flooding in eastern Libya after weekend storm leaves 2,000 people feared dead (англ.). AP News (11 верасня 2023). Праверана 11 верасня 2023.
  30. ↑ а б "At least 2,000 dead and 10,000 believed missing in Libya as 'catastrophic' flooding breaks dams and sweeps away homes". CNN. September 12, 2023.
  31. ↑ а б At Least 2,300 Dead In 'Epic' Libya Floods, Thousands More Missing. Barron's (12 верасня 2023).
  32. ↑ а б Fleming. Libyan floods: Derna city looks like a tsunami hit it - minister (англ.). BBC News (12 верасня 2023). Праверана 12 верасня 2023.
  33. ↑ "'Catastrophe' in Libya's Derna as deadly floods engulf city". Washington Post. September 11, 2023.
  34. ↑ Thousands feared dead as flooding sweeps Libya. BBC (12 верасня 2023).
  35. ↑ 10,000 people are missing and thousands are feared dead as eastern Libya is devastated by floods. Associated Press (12 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  36. ↑ 2,000 people are feared dead in flooding in eastern Libya after weekend storm, prime minister says(недаступная спасылка) (11 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 14 верасня 2023. Праверана 11 September 2023.
  37. ↑ At least 150 killed, hundreds more feared dead as Storm Daniel sweeps Libya. Al Jazeera (11 верасня 2023). Праверана 11 September 2023.
  38. ↑ Uras. Death toll ‘rising by the hour’ in flood-ravaged Libya (англ.). Aljazeera. Праверана 12 верасня 2023.
  39. ↑ Storm Daniel leaves thousands dead, over 10,000 missing in Libya (англ.). i24NEWS (12 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  40. ↑ At least 150 killed, hundreds more feared dead as Storm Daniel sweeps Libya. Al Jazeera (11 верасня 2023). Праверана 11 September 2023.
  41. ↑ Число погибших в Ливии из-за наводнения достигло 7 тысяч человек
  42. ↑ i24NEWS. إعصار "دانيال" في ليبا: توقعات بأن يتجاوز عدد الضحايا 10 آلاف والمفقودين نحو 100 ألف شخص (ар.). I24news (12 верасня 2023). Праверана 12 верасня 2023.
  43. ↑ Death toll hits 11,300 in Libyan city destroyed by floods
  44. ↑ "No need to panic! Storm Daniel brings no catastrophes to Egypt: EMA". 11 September 2023.
  45. ↑ Extreme flooding caused by Storm Daniel devastates Greece. Financial Times (8 верасня 2023).
  46. ↑ Hundreds feared dead after Mediterranean storm Daniel lashes Libya (12 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  47. ↑ Libyan city buries 700 people killed in devastating floods as 10,000 are reported missing. Associated Press (12 верасня 2023).
  48. ↑ Hundreds feared dead, thousands missing after devastating floods hit Libya. France 24 (11 верасня 2023). Праверана 12 September 2023.
  49. ↑ Libya closes four oil ports as NOC declares state of alert before hurricane. S&P Global (10 верасня 2023).
  50. ↑ Libyan oil ports reopen after storm forced closure. Reuters (13 верасня 2023). Праверана 13 September 2023.
  51. ↑ Egan, Matt. Oil prices hit 10-month high after Libya flood catastrophe. CNN (12 верасня 2023). Архівавана з першакрыніцы 13 September 2023. Праверана 13 September 2023.
  52. ↑ What's behind the surge in migrant arrivals to Italy? (англ.). AP News (15 верасня 2023). Праверана 17 верасня 2023.
  53. ↑ Mogul, Rhea; Haq, Sana Noor (September 13, 2023). "Morgues overwhelmed in Libya as rescuers search for thousands missing after flood". CNN. Праверана September 13, 2023.
  54. ↑ "Global Aid Effort Intensifies For Flood-stricken Libya". Barron's. September 14, 2023. Праверана September 14, 2023.
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Даніэль_(шторм)&oldid=4679001"