Лабірынты (аповесць)

Лабірынты
Лабірынты
Жанр	аповесць[d]
Аўтар	Вацлаў Юстынавіч Ластоўскі
Мова арыгінала	беларуская
Дата першай публікацыі	1923
	Электронная версія

«Лабіры́нты» — гістарычна-фантастычная аповесць Вацлава Ластоўскага, гэта першая фантастычная аповесць у беларускай літаратуры^[1]^[2]. Найбольш вядомы празаічны твор Ластоўскага, стаў узорам рамантычнай прозы на гістарычную тэму^[3]. У аповесці апавядаецца пра існаванне высокаразвітай крыўскай цывілізацыі, не менш старажытнай за антычныя.

Стыль[правіць | правіць зыходнік]

Гістарызм «Лабірынтаў» — ужо «паслявальтэрскотаўскі», гістарызм найперш інтэлектуальны, бо на парозе ўжо было XX стагоддзе, самы яго разгар, і таму проза В. Ластоўскага 20-х гадоў адчувала павевы новага мастацкага мыслення, звязанага з эпохай мадэрнізму. Тыя павевы мадыфікавала ўласная нацыянальная глеба, напаўнялі змястоўнасцю задачы новага беларускага адраджэння і адпаведныя гісторыка-культурныя асацыяцыі. «Лабірынты» — сплаў філасофска-культурных напрацаванняў (да ўсяго — мінітрактатаў па гісторыі сусветнай міфалогіі, народнай астраноміі, этнаграфіі) і мастацкай містыфікацыі гісторыка-міфалагічнага кшталту, духоўная аснова беларускае Крывіі, адна з першых фундаментальных мастацкіх канструкцый нацыянальнай канцэпцыі быцця.

Міфалагічныя, тэасофскія, фальклорныя, навуковыя і ўласнамастацкія штудыі ў «Лабірынтах» збольшага былі скіраваны на асвятленне актуальных праблем сучаснасці, яны, як адчуваў і сам В. Ластоўскі, дапамагаюць раскрываць «сімвал пройдзенай народам гісторыі». «Нягледзя на тое, што даўно па-свойму рашыў Юпітэр зямельнае права, права гэта да сягоння несправядлівае. І будзе датуль актуальным, пакуль кожны народ не станецца гаспадаром у сваім краі, — наўпрост выводзіць В. Ластоўскі паралелі ў сваю рэальнасць, — пакуль кожны, хто палівае сваім потам загон, не будзе праўным, прызнаным і ўсвячоным правам яго валадаром. Гэты ж час ужо недалёк!».

У аповесці — шмат спасылак і зносак на навуковыя працы, «рэдактарскія» прыпісы, угрунтаваны тэрміналагічны апарат, насычанасць сымболікай, паняццямі міфалогіі, эзатэрыкі. У «Лабірынтах» апісаны народны духоўны космас і асноўныя вехі нацыянальнага культурнага станаўлення, пра адмысловую нацыянальную практопію, створаную на аснове старажытнай беларускай гісторыі.

Выданні[правіць | правіць зыходнік]

Лябірынты. — Каўнас, 1923.^[4]
Вацлаў Ластоўскі (Власт). Лябірынты. — Берлін: Бацькаўшчына, 1944. — 33 с. — (Народная бібліятэчка).^[5]
Вацлаў Ластоўскі. Творы. — Мюнхен: Бацькаўшчына, 1956. — 112 с.^[6]
Вацлаў Ластоўскі. Выбраныя творы. — Мінск: Беларускі кнігазбор, 1997. — 512 с. — (Беларускі кнігазбор). Архівавана 29 лютага 2020.^[7]
Вацлаў Ластоўскі. Лабірынты. Выбраныя творы. — Папуры, 2015. — 176 с. — (Мая беларуская кніга).^[8]

Зноскі

↑ ТРАГІЧНАЯ ПЕРАМОГА НАД СТРАХАМ. «ЗАКОН ГУКА» ЗРАБІЛІ ПЕСЬНЯЮ ВЕРШ ЛАСТОЎСКАГА (ПРЭМ’ЕРА) // Tuzin.fm. — 26.12.2017.
↑ Уладзімір Арлоў. Вацлаў Ластоўскі (1883-1938) // Jivebelarus.net. — 10.12.2007.
↑ Алік Акуліч. Беларускія лабірынты Вацлава Ластоўскага (беларуская мова) // Новы час. — 28-10-2013.
↑ «Лабірынты» Вацлава Ластоўскага
↑ Вікісховішча
↑ Творы (livelib.ru)
↑ Вацлаў Ластоўскі. Выбраныя творы (kniganosha.by) (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2021. Праверана 30 студзеня 2021.
↑ Лабірынты. Выбраныя творы (kniganosha.by)

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

[1] ТРАГІЧНАЯ ПЕРАМОГА НАД СТРАХАМ. «ЗАКОН ГУКА» ЗРАБІЛІ ПЕСЬНЯЮ ВЕРШ ЛАСТОЎСКАГА (ПРЭМ’ЕРА) // Tuzin.fm. — 26.12.2017.

[2] Уладзімір Арлоў. Вацлаў Ластоўскі (1883-1938) // Jivebelarus.net. — 10.12.2007.

[3] Алік Акуліч. Беларускія лабірынты Вацлава Ластоўскага (беларуская мова) // Новы час. — 28-10-2013.

[4] «Лабірынты» Вацлава Ластоўскага

[5] Вікісховішча

[6] Творы (livelib.ru)

[7] Вацлаў Ластоўскі. Выбраныя творы (kniganosha.by) (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 19 красавіка 2021. Праверана 30 студзеня 2021.

[8] Лабірынты. Выбраныя творы (kniganosha.by)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]