Леў Тышкевіч

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Леў Тышкевіч
Род Тышкевічы
Бацька Тышка Каленікавіч
Дзеці Скумін Львовіч Тышкевіч
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Леў (Дзмітрый) Тышкевіч — кіеўскі баярын на мяжы XV — XVI стст.

Біяграфія[правіць | правіць зыходнік]

Сын Тышкі Каленікавіча і Ганны невядомага паходжання. Жонка — Тэкля, з якой меў сыноў Скуміна (Івана) і Жвіра (Аляксандра) .

Сярод сваіх братоў ён быў самым раннім, хто пачаў кар’еру двараніна  (укр.). У 1504 годзе Аляксандр Ягелончык накіраваў яго паслом з Кракава да крымскага хана Менглі Гірэя, каб дамагчыся вызвалення ясыру  (укр.) і вяртання палонных дамоў, а таксама запэўніць, што «ліхі людзі», вінаватыя ў рабаваннях татарскіх купцоў, бы пакараны[1][2].

Леў стаў першым сярод Тышкевічаў, хто перасяліўся з памежных кіеўскіх землях углыб ВКЛ, бо частка вотчыны  (укр.) была цалкам разрабавана татарамі і паўстанцамі Глінскіх, а другая — захоплена маскавітамі. Аб гэтым сведчыць гаспадарскі ліст Жыгімонта I ад 7 чэрвеня 1508 года. Узамен баярыну былі перададзены маёнткі Мажэйкава і Дзікушкі ў Жолудскім павеце, належачыя таму «зрадці» Міхайлу Гагіну  (укр.). Мясцовы князь Васіль Андрэевіч Палубенскі  (укр.) неўзабаве біў гасудару чалом, нагадваючы, што гэтыя двары былі дараваны яму першым. У выніку 14 снежня 1508 года Мажэйкава аддалі Палубенскаму — насуперак абяцанню не адбіраць маёнткі ў Тышкевіча, не дапамагло і ўмяшанне троцкага ваяводы М. Радзівіла[1][3].

19 студзеня 1509 года мінскія мяшчане скардзіліся на Льва і іншых суседніх баяр, што яны, насуперак каралеўскаму прывілею, не пускаюць іх у бор на збор дроў, збіваюць і рабуюць. Вырашэнне справы было даручана вялікалітоўскаму кухмістру  (укр.), намесніку скерстамонскаму Пятру Аляхновічу[4].

Як відаць з ліста Сямёна Палазовіча  (укр.), Леў Тышкевіч запісаў Кіеўскаму Пустынна-Мікольскаму манастыру  (укр.) чатыры даніны з маёнтка Скароднага, а іменна: Паўла Шыпіла Цыгачэвіча, Паўла Міхеевіча Ражка, Іванца Маркавіча і Мышка Ільініча Семяновіча. Вядомы фундушны запіс Тышкевіча са слонімскіх актаў гродскіх  (укр.) ад 8 чэрвеня 1519 года аб продажы ў згаданы манастыр данніка Грыцка Кіпрыянавіча з «его детьми, што жыветъ на рецце Словешъни, на імя Валъковъщыну». Аднак у адным дзелавым лісце ад 24.07.1514 года Льва Тышкевіча называюць «нябожчыкам».

Фрагмент радаводу Тышкевічаў XVIII стагоддзя. Прыпісана фіктыўная пасада старосты любецкага.

Зноскі

  1. а б Статкевіч-Чабаганаў А. Геталты і Тышкевічы з роду Каленікавічаў герба «Ляліва» // Роднае слова. — 2011. — № 7. — С. 82. Архівавана з першакрыніцы 22 студзеня 2022.
  2. Lietuvos Metrika. Knyga nr. 5 (1427-1506). Užrašymų knyga 5 / parengė A. Baliulis, A. Dubonis, D. Antanavičius. — Vilnius. — С. 338-339. — ISBN 978-9955-847-52-6.
  3. Сліўкін В. Старажытныя пасяленні Лідчыны. Малое Мажэйкава (цяпер Мажэйкава) // Лідскі Летапісец. — 2004. — № 1-2 (25-26). — С. 39-40. Архівавана з першакрыніцы 17 лютого 2022.
  4. РИБ. — СПб., 1903. — Т.20. — С. 604 Архівавана 2 листопада 2021.